Người Tày khai hội Lồng tồng

Nghi thức "xuống đồng" của người Tày ở Hà GiangNghi thức “xuống đồng” của người Tày ở Hà GiangTrải qua nhiều thế hệ, thời nay người Tày ở Hà Giang vẫn lưu giữ được những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử rực rỡ biểu lộ qua những lễ hội truyền thống cuội nguồn. Theo phong tục, thu hoạch xong lúa mùa, vào những ngày sau Tết Nguyên đán, từ mùng 6 Tết đến ngày rằm tháng Giêng hàng năm là ngày tổ chức triển khai Lễ hội Lồng tồng, một lễ hội mang tính tập thể, hoạt động và sinh hoạt hội đồng .Xuân Nhâm Dần, mặc dầu thời tiết mưa, lạnh buốt nhưng ngay từ rất sớm ngày mùng 6 Tết, tại xã Quang Minh ( huyện Bắc Quang ) – nơi diễn ra Lễ hội Lồng tồng đã đón phần đông người dân và hành khách thập phương đến tham gia lễ hội .

Lễ hội Lồng tồng có hai phần là phần lễ và phần hội. Phần nghi lễ chủ yếu là cúng tế trời đất và thần linh ban cho mưa thuận gió hoà, con người khoẻ mạnh, cây cối tươi tốt, mùa màng bội thu.

Bà con dân tộc Tày ở các thôn bản trong toàn xã đã cùng nhau chuẩn bị mỗi thôn một mâm cỗ cúng gồm xôi, gà, thịt lợn, cặp bánh chưng Tày và các loại bánh dày, bánh khảo, cơm lam, xôi ngũ sắc…

Các mâm lễ được xếp thẳng hàng trước lễ đài. Chủ lễ là thầy mo người Tày của bản đứng trước mâm lễ khấn tạ ơn trời đất, thần linh đã phù hộ cho dân bản một năm mới an khang tốt lành. Sau đó, lần lượt cán bộ và nhân dân các dân tộc trong xã thắp hương cúng trời đất.

Sau phần lễ là phần hội với những điệu múa rực rỡ của những chàng trai, cô nàng người Tày tham gia múa khăn, múa quạt. Họ cùng nhau tham gia những game show dân gian như ném còn, kéo co, thi dệt thổ cẩm, đánh yến, đi cà kheo, đánh cù, bắn nỏ, thi cấy và thi trâu cày ruộng tạo nên một không khí vui nhộn của ngày đầu xuân .Ông Ngô Văn Hiếu, Phó quản trị Thường trực Ủy Ban Nhân Dân huyện Bắc Quang ( Hà Giang ) cho biết : Lễ hội Lồng tồng là một hình thức hoạt động và sinh hoạt văn hoá dân gian mang ý nghĩa nhân văn thâm thúy, bộc lộ khát vọng của người dân trong sự hoà hợp trời đất, âm khí và dương khí ; cầu mong cho đời sống khoẻ mạnh, no đủ, vạn vật sinh sôi. Những game show trong lễ hội bộc lộ nét đẹp tâm hồn đa dạng và phong phú, gắn với vạn vật thiên nhiên, gắn với những tập tục văn hoá truyền kiếp của nhân dân .Lễ hội Lồng tồng của người Tày là một nghi thức đặc trưng của văn hóa truyền thống vùng, mang đặc thù tín ngưỡng phồn thực, tín ngưỡng cầu mưa, tín ngưỡng thờ mặt trời. Đây cũng chính là Lễ hội cầu mưa của người làm nghề nông – nghề truyền thống lịch sử của dân tộc Tày, Nùng với ý nghĩa chào mừng mùa xuân mới, mừng vụ mùa trước cho mùa vụ sau bội thu, mừng cho mọi người, mọi nhà khỏe mạnh ấm no, niềm hạnh phúc, bản làng yên vui .