Sứ mệnh kính viễn vọng

Phóng to
Phiên bản kính viễn vọng Galileo	Kính viễn vọng Hubble, bên ngoài Trái đất

Kính viễn vọng Gallileo ra đời công chúng tháng 8-1609. Nhờ công cụ này, Galileo phát hiện bốn vệ tinh quay quanh sao Mộc và chứng tỏ thuyết Trái đất quay quanh Mặt trời của Nicolaus Copernicus. Người thợ kính Hans Lipperhey đã không nghĩ được rằng việc lắp thấu kính vào hai đầu của một cái ống để phóng đại những vật thể xung quanh lại trở thành công cụ nhìn ra thiên hà .
Kính viễn vọng Newton đưa vào sử dụng khoảng chừng năm 1668. Isaac Newton đã không dùng thấu kính quy tụ mà cho nguồn sáng tập trung chuyên sâu một điểm nhờ phản chiếu trên một mặt cong. Kết quả là tầm nhìn xa hơn, hình ảnh sắc nét hơn vì giảm được tán xạ. Nhưng vào thời ấy việc tạo ra những mặt phẳng sắt kẽm kim loại phản chiếu hoàn hảo nhất rất khó khăn vất vả, do đó đến cả trăm năm sau loại kính thiên văn này mới được thông dụng .

Phóng to

Đài quan sát Yerkes ở Wisconsin, Hoa Kỳ

Kính viễn vọng Harschel ra đời các năm cuối 1700 với một tấm gương phản chiếu kỷ lục 1,2m. Từ đó hệ thống kính viễn vọng lớn nhỏ của nhà Harschel bắt đầu quét lên bầu trời một cách hệ thống và thực hiện được việc phân nhóm hàng trăm tinh vân cùng các ngôi sao.
Kính viễn vọng Harschel sinh ra những năm cuối 1700 với một tấm gương phản chiếu kỷ lục 1,2 m. Từ đó mạng lưới hệ thống kính viễn vọng lớn nhỏ của nhà Harschel mở màn quét lên khung trời một cách mạng lưới hệ thống và thực thi được việc phân nhóm hàng trăm tinh vân cùng những ngôi sao 5 cánh .

Từ cuối thế kỷ 19, kỹ thuật chế tạo kính viễn vọng cải tiến nhanh chóng và nhiều đài thiên văn được thiết lập. George Ellery Hale được nhắc đến nhiều vì nhà thiên văn này đứng đằng sau nhiều bản thiết kế chế tạo và vận động tài trợ nhiều dự án. Kính viễn vọng khúc xạ (refractor) được đặt tại đài quan sát Yerkes (vịnh Williams, Wisconsin, Hoa Kỳ) năm 1895 có đường kính 1m, lớn nhất lúc bấy giờ.

Mấy năm sau Hale sản xuất loại kính viễn vọng phản xạ bằng thủy tinh size lớn, mở ra thế hệ kính thiên văn lúc bấy giờ. Bộ kính 1,5 m khởi công sản xuất từ năm 1908 và khi kính này chưa hoàn tất thì năm 1917 bộ kính 100 – inch ( 2,5 m ) cũng mở màn thi công. Cả hai được đặt ở đài quan sát Mount Wilson tại Los Angeles ( Hoa Kỳ ). Cuối cùng, nhờ có kỹ thuật sản xuất thủy tinh pyrex, năm 1948 kính viễn vọng Hale 5,1 m được đưa vào hoạt động giải trí ở đài Palomar ( Los Angeles ), 10 năm sau khi nhà thiên văn qua đời .

Phóng to

Ăngten thiên văn VLA, tại Socorro, New Mexico, Hoa Kỳ

Loại kính viễn vọng nhận sóng vũ trụ được thiết lập trên căn bản ăngten radio, khởi đầu từ Horn Antenna (1959) đặt tại Phòng thí nghiệm Bell Telephone. Năm 1965, Arno Penzias và Robert Wilson của Bell Labs phát hiện dư ba của vụ nổ vũ trụ big-bang, từ đó họ nhận được giải Nobel năm 1978. Bộ kính nổi tiếng loại này đặt ở Socorro (New Mexico) năm 1980, có tên VLA (Very Large Array), gồm 27 ăngten đường kính 25m, được các nhà thiên văn thế giới hiện nay dùng trong nghiên cứu từ các tinh vân đến những lỗ đen vũ trụ.
Loại kính viễn vọng nhận sóng ngoài hành tinh được thiết lập trên cơ bản ăngten radio, khởi đầu từ Horn Antenna ( 1959 ) đặt tại Phòng thí nghiệm Bell Telephone. Năm 1965, Arno Penzias và Robert Wilson của Bell Labs phát hiện dư ba của vụ nổ thiên hà big-bang, từ đó họ nhận được giải Nobel năm 1978. Bộ kính nổi tiếng loại này đặt ở Socorro ( New Mexico ) năm 1980, có tên VLA ( Very Large Array ), gồm 27 ăngten đường kính 25 m, được những nhà thiên văn quốc tế lúc bấy giờ dùng trong điều tra và nghiên cứu từ những tinh vân đến những lỗ đen ngoài hành tinh .Ngày 24-4-1990 ghi lại sự sinh ra của thế hệ kính viễn vọng khoảng trống, với việc phóng thành công xuất sắc kính Hubble lên quỹ đạo 600 km bên ngoài Trái đất. Số lượng kính viễn vọng lúc bấy giờ đã rất lớn, và kỹ thuật sản xuất luôn được tăng trưởng để triển khai xong cái nhìn của quả đât vào khoảng trống và vào chính mình .
Khí CO2 biến thành đá
Một khối lượng khổng lồ khí carbonic (CO2) từ ruột núi lửa Oldoinyo Lengai (Tanzania) đã biến thành đá thay vì thoát ra bay vào không khí. Đây là lần đầu tiên chúng ta chứng kiến tận mắt các dòng dung nham kỳ lạ tạo nên thứ đá carbonatite hiếm thấy.
Một khối lượng khổng lồ khí carbonic ( CO ) từ ruột núi lửa Oldoinyo Lengai ( Tanzania ) đã biến thành đá thay vì thoát ra bay vào không khí. Đây là lần tiên phong tất cả chúng ta tận mắt chứng kiến tận mắt những dòng dung nham kỳ lạ tạo nên thứ đá carbonatite hiếm thấy .Dưới áp lực đè nén phun cực lớn, khí CO2 từ trong ruột đất đã tích hợp với muối natri tạo nên đá lỏng ở 5400C, nghĩa là rất thấp so với nhiệt độ nóng chảy ở hơn 9000C của những đất đá khác trong lòng núi lửa .

Dung nham trào ra có màu đen bóng và lỏng như nhớt, làm thành những dòng thác chảy nhanh xuống các chân đồi, kết cứng thành loại đá lạ carbonatite.

Gạo vàng
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm có đến hàng trăm ngàn trẻ em bị mù do thiếu vitamin A. Từ năm 1999, một nghiên cứu nhăm bổ sung dưỡng chất cần thiết này qua đường lương thực được tiến hành và nay đã phát triển được dòng lúa gạo màu vàng chứa nhiều beta-caroten, tiền chất của vitamin A.
Theo Tổ chức Y tế thế giới ( WHO ), mỗi năm có đến hàng trăm ngàn trẻ nhỏ bị mù do thiếu vitamin A. Từ năm 1999, một điều tra và nghiên cứu nhăm bổ trợ dưỡng chất thiết yếu này qua đường lương thực được thực thi và nay đã tăng trưởng được dòng lúa gạo màu vàng chứa nhiều beta-caroten, tiền chất của vitamin A .Hai giáo sư Peter Beyer và Ingo Portrykos chèn vào bộ gen loài lúa thường thì hai gen di truyền có năng lực tích tụ beta-caroten trong hạt gạo, tạo màu vàng cà rốt đặc trưng. Nếu mỗi ngày trẻ nhỏ ăn hết khẩu phần 100 – 200 gam hạt lúa vàng là đủ nhu yếu vitamin A thiết yếu .
Như một nghĩa cử nhân đạo, hai nhà điều tra và nghiên cứu và Công ty bảo trợ Syngenta biếu không hiệu quả nghiên cứu và điều tra này cho những nước nghèo .
Nào ai mắt xanh …
Một nghiên cứu của khoa y học tế bào và phân tử tại Đại học Copenhagen (Đan Mạch) cho thấy tất cả những người có mắt màu xanh trên địa cầu có chung một tổ tiên duy nhất. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi những biến đổi gen dẫn tới các cặp mắt xanh và cho rằng sự biến đổi quan trọng nhất diễn ra từ khoảng 6.000-10.000 năm trước. Trước đó, trên thế giới chưa có người mắt xanh.
Một điều tra và nghiên cứu của khoa y học tế bào và phân tử tại Đại học Copenhagen ( Đan Mạch ) cho thấy tổng thể những người có mắt màu xanh trên địa cầu có chung một tổ tiên duy nhất. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi những biến đổi gen dẫn tới những cặp mắt xanh và cho rằng sự đổi khác quan trọng nhất diễn ra từ khoảng chừng 6.000 – 10.000 năm trước. Trước đó, trên quốc tế chưa có người mắt xanh .Khởi thủy, tổng thể tất cả chúng ta đều có mắt nâu, sự biến hóa tiên phong xảy ra với một gen có tên là OAC2, tương quan tới việc sản sinh ra melanine, sắc tố khiến tóc, mắt và da của tất cả chúng ta có sắc tố khác nhau. Sự đổi khác gen OAC2 khiến lượng melanine trong tròng mắt giảm bớt và hệ quả là mắt nâu chuyển thành mắt xanh. Còn nếu gen OAC2 trọn vẹn không hoạt động giải trí, tóc, mắt và da sẽ không có melanine dẫn tới chứng bạch tạng .

Lượng melanine do gen OAC2 sản xuất tỉ lệ thuận với màu mắt theo hướng từ xanh nhạt tới nâu đậm. Những người mắt xanh có chung một tổ tiên, họ thừa hưởng cùng một kiểu gen trong DNA.

Thế nào là da sạch ?
Viện Y tế quốc gia Mỹ (NIH) vừa công bố một nghiên cứu cho thấy một làn da khỏe mạnh là nơi sinh sống của các loại vi khuẩn với số lượng rất lớn, không như đã tưởng trước đây. Và đó là điều tốt cho chúng ta. Đôi khi chúng làm những vùng nhạy cảm như nách hay chân bốc mùi (khi đi giày), nhưng đã giúp giữ ẩm cho da và ngăn những loại vi khuẩn nguy hiểm không lọt vào máu khi bạn bị thương.
Viện Y tế vương quốc Mỹ ( NIH ) vừa công bố một điều tra và nghiên cứu cho thấy một làn da khỏe mạnh là nơi sinh sống của những loại vi trùng với số lượng rất lớn, không như đã tưởng trước đây. Và đó là điều tốt cho tất cả chúng ta. Đôi khi chúng làm những vùng nhạy cảm như nách hay chân bốc mùi ( khi đi giày ), nhưng đã giúp giữ ẩm cho da và ngăn những loại vi trùng nguy hại không lọt vào máu khi bạn bị thương .Cơ thể con người cũng là những hệ sinh thái, nơi sinh sống của hàng nghìn tỉ vi trùng ký sinh tồn tại ở da, hệ tiêu hóa và những nơi khác. Các nhà khoa học đã giải thuật bộ gen của 112.000 vi trùng lấy từ chỉ 20 điểm trên da của 10 người. Về mặt phân bổ, những loại vi trùng khác nhau thích nghi với những điều kiện kèm theo “ địa hình ” khác nhau trên khung hình người. Vùng da ở dưới hai tai là nơi sự “ đa dạng sinh học ”, chỉ với 19 chủng loại vi trùng. Cánh tay là vùng phong phú nhất, với trung bình 44 loại. Cũng có những loại vi trùng chỉ là “ hành khách ” ghé qua da tất cả chúng ta rồi sẽ ra đi .

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Phát Minh