Kiến thức cơ bản về quá trình độ xe

Đôi nét về lịch sử

Người Nhật chính là “ông tổ” của ngành độ xe. Từ những năm ’70 và ’80 của thế kỷ trước, họ đã tạo ra những chiếc xe có tính năng cao hơn phiên bản sản xuất. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, các mẫu xe độ chưa được xuất khẩu sang nước ngoài. Phải đến tận cuối những năm ’80 và đầu thập niên ’90, những chiếc xế độ Nhật Bản như Nissan Skyline mới có cơ hội đặt chân đến Tây Âu và Bắc Mỹ.

Nissan Skyline GT-R là một trong những chiếc xe độ đầu tiên trên thế giới.

Những hình thức độ xe phổ biến

Quá trình độ xe khá đa dạng. Các hãng độ có thể can thiệp lên bất cứ phần nào của một chiếc xe nếu cần thiết. Tuy nhiên, có thể tóm gọn một số hình thức độ xe phổ biến như dưới đây.

Độ dàn âm thanh

Thông thường, hệ thống âm thanh nguyên bản kèm theo xe sẽ được hãng sản xuất chỉ định và gắn luôn vào bên trong. Tuy nhiên, không phải ai cũng hài lòng với hệ thống âm thanh đi kèm. Lí do không hoàn toàn nằm ở chất lượng hệ thống âm thanh theo xe. Thay vào đó, một số chủ xe có nhu cầu giải trí cao hơn.

Vấn đề cần chú ý nhất khi độ dàn âm thanh chính là đảm bảo nguồn điện cấp mới. Những hệ thống âm thanh chuyên dùng để độ xe thường có công suất lên tới hàng nghìn Watt, gấp nhiều lần loại tiêu chuẩn ban đầu. Nguồn điện cấp nếu chập chờn sẽ khiến hệ thống âm thanh hoạt động không hiệu quả và phát sinh tạp âm hoặc méo tiếng.

Một dàn âm thanh độ cầu kì và bắt mắt.

Độ nội thất

Đây là quá trình thay đổi cấu trúc khoang lái và ghế ngồi trong xe, bao gồm cả bảng điều khiển trung tâm. Một trong những mục đích độ nội thất phổ biến chính là tham gia các giải đua như NASCA và NHRA. Theo đó, các xe đua đều được cắt giảm tối đa nội thất, các chi tiết không cần thiết sẽ bị lược bỏ. Lý do đơn giản là vì trọng lượng xe giảm thì tốc độ sẽ tăng.

Ngược lại, với dòng xe dân dụng, quá trình độ lại hướng tới một không gian tiện nghi và thoải mái hơn cho người dùng. Các hãng độ xe có thể bọc lại ghế ngồi, thay chi tiết nhựa bằng tấm ốp gỗ hoặc mạ viền inox và bổ sung màn hình điều khiển, hệ thống định vị GPS, TV phía sau tựa đầu, tủ lạnh mini hoặc các hộc chứa đồ tiện dụng… Với những chiếc limousine vốn đi kèm không gian nội thất rộng rãi, các hãng độ xe có thể thỏa sức sáng tạo bằng hàng trăm ý tưởng. Thậm chí, họ có thể mang cả một quán bar vào bên trong xe nếu muốn.

Nội thất hai tông màu đen-trắng chủ đạo của Bugatti Veyron Vincero.

Độ động cơ

Đây là phần quan trọng và khó thực hiện nhất. Một hãng độ xe dày dặn kinh nghiệm có thể cải thiện các thông số của động cơ nguyên bản bằng cách can thiệp vào hệ thống điều khiển điện tử ECU, mô-đun điều khiển truyền lực PCM hoặc mô-đun điều khiển mô men xoắn TCM.

Mặc dù lắp đặt thêm một bộ tăng áp là phương pháp thường xuyên được sử dụng và đem lại hiệu quả cao nhưng lại đòi hỏi hãng độ phải can thiệp vào ECU trước. Nếu ECU chưa được can thiệp thì lắp bộ tăng áp cũng không thể đem lại hiệu quả. Trong hầu hết các trường hợp, động cơ xe phải được mở ra để tiến hành thay đổi.

Có thể can thiệp vào ECU bằng cách viết lại chương trình điều khiển với sự hỗ trợ của phần mềm. Sau đó, các thiết bị phần cứng sẽ nạp lại phần mềm đó vào trong con chip. Đây là một việc làm đòi hỏi sự chuyên nghiệp ở mức cao. Chương trình điều khiển gốc của ECU thường không được các nhà sản xuất công bố rộng rãi.

Khối động cơ bên trong Mercedes-Benz CL63 AMG.

Phối hợp ăn khớp với động cơ là hộp số. Nếu có bất kì sự thay đổi nào về động cơ, hộp số cũng cần được điều chỉnh theo để duy trì sự nhịp nhàng giữa hai bộ phận quan trọng.

Xe có thể sử dụng động cơ đã được chỉnh sửa trên cơ sở máy nguyên bản hoặc một “trái tim” hoàn toàn mới do các hãng độ chế tạo thủ công. Nếu chỉ là sự phát triển từ động cơ nguyên bản, cấu trúc khung gầm của xe không cần được hiệu chỉnh nhiều. Tuy nhiên, đối với trường hợp một khối động cơ hoàn toàn mới, mọi chuyện sẽ khác. Khối động cơ mới kéo theo khoang máy tái thiết kế và cấu trúc toàn bộ xe bị phá vỡ. Đôi khi, thứ duy nhất còn lại của một chiếc xe sau khi độ chỉ là những đường nét bên ngoài.

Độ hệ thống treo

Độ hệ thống treo là chỉnh sửa cụm lò xo, bộ giảm chấn, thanh dao động cân bằng và các phần khác có liên quan. Lò xo càng ngắn thì độ cứng đàn hồi càng lớn, trọng tâm xe thấp hơn và chi phí cho bộ giảm xóc cũng giảm xuống. Bộ giảm xóc với các lò xo cứng sẽ cải thiện động năng khi xe vào cua.

Các thanh dao động cứng hơn giúp giảm hiện tượng xe quay mất kiểm soát khi vào cua, từ đó hạn chế lò xo giảm xóc bị biến dạng và cải thiện sức bám đường của lốp. Ngoài ra, khả năng kiểm soát xe nếu có sự thay đổi đột ngột về tải trọng cũng tăng lên. Tuy nhiên, nếu thanh dao động quá cứng, bánh xe phía trong sẽ mất độ bám đường khi vào cua. Các bộ phận khác thỉnh thoảng cũng được thêm vào như các thanh giằng giúp tăng độ ổn định cho xe. Trên một số xe, các thanh giằng bên và chống xoay có thể được gia cố để biến thành phiên bản thể thao với tính năng vận hành đã được cải thiện đáng kể.

Đối với dòng xe off-road, quá trình gia cố lại nằm ở hành trình lò xo giảm xóc và kích cỡ lốp để tăng diện tích tiếp xúc với mặt đường.

Hệ thống giảm xóc lò xo đối lập với loại pit-tông thủy lực dùng trên dòng xe hạ gầm. Những chiếc xe hạ gầm được áp dụng phương pháp độ hệ thống treo khác. Trong đó, chiều cao của các bánh độc lập có thể nhanh chóng được điều chỉnh bằng một hệ thống pit-tông. Nhược điểm của hệ thống treo pit-tông thủy lực là bánh xe nẩy hoàn toàn khỏi mặt đất.

Độ thân vỏ

Độ thân vỏ là việc bổ sung, thay đổi một phần hoặc hoàn toàn các chi tiết ngoài xe như cánh lướt gió, cản trước/sau/bên… để tăng tính khí động học. Thông qua đó, khả năng bám đường và tốc độ xe được cải thiện đáng kể. Để giảm khối lượng xe, các hãng độ sử dụng những vật liệu nhẹ và bền như sợi carbon.

Thông thường, việc thay đổi diện mạo sẽ khiến xe trở nên “bảnh chọe” hơn. Nắm bắt tâm lý thích xe bắt mắt hơn của người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ, nhiều nhà sản xuất đã bổ sung cánh gió đuôi, tổ hợp cản trước/bên/sau thấp và rộng hơn… mặc dù chúng không hề cải thiện tính năng hoạt động.

Đặc trưng của một chiếc xe độ thân vỏ.

Các hãng độ xe chuyên nghiệp thường hiểu rất rõ ý nghĩa của lực ép xuống mặt đường. Do đó, không chỉ tái thiết kế body kit một cách hợp lý và bổ sung cánh gió đuôi có tác dụng, họ còn thêm các khe thoát gió ở gầm xe. Mặt khác, họ cũng sử dụng những vật liệu cao cấp để thay đổi diện mạo bên ngoài cho xe cũng. Một khi các vật liệu có thể mang lại hiệu quả về tốc độ và khả năng kiểm soát xe, tiền bỏ ra khi đó thực sự xứng đáng.

Đặc điểm chung của những chiếc xe đã được độ thân vỏ thường là body kit rất thấp, gần như sát mặt đất, cánh gió sau, các hốc hút gió được bố trí lại và lớn hơn. Nhờ đó, xe trông sẽ rộng và thấp hơn so với khi chưa được độ.

Độ vành – lốp 

Lốp có ảnh hướng lớn đến khả năng vận hành của xe và cần được thay thế thường xuyên. Việc lựa chọn lốp và vành xe hợp lí là một cách hiệu quả để cá tính hóa chiếc xe. 

Có thể lựa chọn lốp xe tùy theo điều kiện thời tiết và mặt đường. Trên thị trường, có nhiều cỡ và chủng loại lốp khác nhau để lựa chọn. Với loại xe thể thao vận hành trên đường bằng phẳng và di chuyển ở tốc độ cao, một bộ vành đúc hợp kim đi kèm lốp mỏng, bản rộng sẽ là lựa chọn phù hợp. Lốp bản rộng không chỉ tăng tính thể thao mà còn giúp cải thiện khả năng bám đường, cho phép xe di chuyển với tốc độ cao dễ dàng hơn.

Chiếc Hummer sau khi đã được trang bị bộ vành và lốp off-road “thửa”.

Với những chiếc xe off-road, cách chọn vành – lốp sẽ ngược lại. Một bộ vành đúc kích thước nhỏ lắp với lốp xe cỡ lớn, gờ cao sẽ là lựa chọn tối ưu. Gờ cao sẽ tăng khả năng bám đường trong khi bộ lốp kích thước lớn và dày lại trở thành giảm xóc cho xe khi chạy trên đường gồ ghề.

Độ ngược

Độ ngược là hình thức biến chiếc xe đã bị biến đổi trở về trạng thái xuất xưởng ban đầu. Theo dân trong ngành, độ ngược nghĩa là giảm bớt hiệu suất của chiếc xe thay vì tăng thêm như thông thường. Ví dụ, một chiếc  xe có thể được độ ngược để tăng khả năng bám đường bằng cách giảm sức mạnh động cơ.

Một chiếc xe tất nhiên có thể được độ theo 2 hay nhiều hình thức cùng một lúc. Tuy nhiên, dù xe được độ theo hình thức nào và với mục đích gì, kết quả vẫn là sản phẩm của một quá trình lao động sáng tạo. Bên cạnh những chiếc xe nguyên bản, hiện nay, xế độ đã trở thành một phần không thể thiếu và tồn tại song song. Các hãng độ nổi tiếng cũng xuất hiện ngày một nhiều như Hamann, Mansory, AC Schnitzer, Gemballa, AMG, Brabus, Lorinser… Những chiếc xe độ không chỉ thể hiện cá tính mà còn phản ánh khả năng tìm tòi, sáng tạo không giới hạn của con người.

Tổng hợp