Sơn La thí điểm mở 16 lớp dạy chữ và tiếng dân tộc Thái trong trường học – Giáo dục Việt Nam

( GDVN ) – Sơn La đem môn học chữ và tiếng Thái thành một môn học chính thức trong trường học giúp những em học viên là người dân tộc thiểu số được học chữ dân tộc mình .

Trong 12 dân tộc sinh sống ở Sơn La, người dân tộc Thái chiếm  gần 55% tổng dân số toàn tỉnh. Là dân tộc thiểu số có tiếng nói và chữ viết riêng tuy nhiên cùng với sự phát triển và hội nhập số người biết chữ Thái giờ chỉ còn đếm được trên đầu ngón tay.

Từ năm học 2016 – 2017, tỉnh Sơn La đã chọn 4 trường tiểu học ở 2 huyện Thuận Châu, Quỳnh Nhai và Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên huyện Mai Sơn để thí điểm dạy học tiếng dân tộc Thái. 

Như vậy để có giáo trình giảng dạy Trường Cao đẳng Sơn La đã biên tập chương trình giảng dạy tiếng Thái ở bậc tiểu học (từ lớp 3 đến lớp 5), đồng thời biên soạn chương trình tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy tiếng dân tộc Thái. 

Chương trình, tài liệu giảng dạy chữ Thái tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên trong tỉnh (từ lớp 10-12) do Trung tâm Giáo dục Thưởng xuyên tỉnh Sơn La biên tập, chỉnh lý.

Ông Điêu Văn Nhặt – phụ huynh có con học thí điểm tiếng Thái ở trường Tiểu học Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La phấn khởi: 

“Thấy nhà trường bảo con tôi đi học chữ Thái gia đình tôi vui lắm, động viên con đi học đầy đủ. Đời ông tôi còn biết chữ thái chứ đời bố tôi, và cả tôi nữa có biết đâu. Chữ viết của tổ tiên mình cứ tưởng là mất rồi, nay nhà nước lại cho dạy trong trường học mừng không nói được hết.”

Thầy giáo La Văn Thắng, giáo viên trường Tiểu học Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai chia sẻ: 

“Năm học 2016-2017 là năm đầu nhà trường mở lớp dạy chữ và tiếng dân tộc Thái. Học sinh và phụ huynh là người dân tộc Thái rất phấn khởi. Bà con bảo nhau cho con em đi  học cho biết cái chữ của dân tộc mình.

Bà con mắt thấy, tai nghegiáo viên dạy chữ Thái trên lớp nên rất tin tưởng và mong cho con em họ theo học.”

Cô giáo Hoàng Thị Phương, tham gia dạy lớp tiếng dân tộc Thái theo quy mô VNEN ở trường Tiểu học Chiềng Ly, huyện Thuận Châu san sẻ :
“ Giáo viên được lựa chọn kỹ càng đa phần là người dân tộc Thái được tham gia tu dưỡng và được cấp chứng từ tiếng Thái nên có rất nhiều thuận tiện trong việc truyền dạy tiếng của chính dân tộc mình. ”
Năm học tiên phong thử nghiệm tỉnh Sơn La đã mở được 16 lớp học tiếng Thái, trong đó có 14 lớp tiếng Thái cho 385 học sinh khối lớp 3, tại 4 trường tiểu học và 2 lớp tiếng Thái cho 80 học sinh khối lớp 10 .
Qua kiểm tra nhìn nhận ở bậc tiểu học, hiệu quả từ điểm 7 đến điểm 10 đạt tỷ suất từ 13,86 đến 30,2 % ; tại Trung tâm Giáo dục đào tạo nghề nghiệp – Giáo dục đào tạo tiếp tục huyện Mai Sơn, số học viên đạt loại giỏi là 29,2 %, khá 58,5 % .

Theo ông Hoàng Tiến Đức – Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La đánh giá phần lớn giáo viên dạy tiếng dân tộc Thái là người dân tộc Thái đã được lựa chọn để tham gia giảng dạy nên có phương pháp giảng dạy tốt, có kỹ năng vận dụng sáng tạo, coi trọng các phương pháp dạy học phù hợp với đặc trưng bộ môn, độ tuổi học sinh, đặc điểm văn hóa dân tộc.

Bên cạnh đó những giáo viên đã tích cực sưu tầm, sử dụng tranh vẽ, ứng dụng linh động công nghệ thông tin trong giảng dạy tiếng dân tộc Thái .
Một số chiêu thức đã được giáo viên vận dụng như cho học viên thực hành thực tế tiếp xúc, rèn luyện theo mẫu, đóng vai, nghiên cứu và phân tích ngôn từ, so sánh ngôn từ, xử lý yếu tố, tranh luận, game show học tập giúp cho những em tăng trưởng đồng thời những kiến thức và kỹ năng ngôn từ .
Trong giảng dạy giáo viên chú trọng việc rèn luyện những kiến thức và kỹ năng nghe, nói, đọc, viết qua đó hình thành những tri thức về ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp .
Một số trường tiểu học như Tiểu học Chiềng Ly vận dụng dạy học theo giải pháp mới ( VNEN ) đã phát huy được tính tích cực kiến thức và kỹ năng nghe, nói, đọc, hội thoại, hoạt động giải trí nhóm của học viên .

Sau năm học đầu tiên dạy học thí điểm tiếng dân tộc Thái, các em đã học quyển 1 tiếp tục được học quyển 2 khi lên lớp 4, quyển 3 khi lên lớp 5, tại trường tiểu học Mường Giàng, Nặm Ét huyện Quỳnh Nhai, trường tiểu học Thôn Mòn, Chiềng Ly huyện Thuận Châu và học viên lớp 11, 12 Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên Mai Sơn để kết thúc khóa học học đầy đủ nội dung, kiến thức theo thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo. 

Sau khi kết thúc 3 năm học dạy thử nghiệm tiếng Thái, Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La sẽ chỉ huy những đơn vị chức năng chỉnh sửa và biên tập, chỉnh lý chương trình, tài liệu học tiếng dân tộc Thái để có một bộ sách hoàn hảo, tương thích với đối tượng người dùng học viên, bảo vệ chất lượng tiến hành dạy thoáng rộng tới những trường phổ, những TT học tập hội đồng, Trung tâm Giáo dục đào tạo nghề nghiệp – Giáo dục đào tạo tiếp tục trên địa phận tỉnh để dạy học cho những năm tiếp theo .
Tiếng nói, chữ viết là một trong những đặc trưng văn hóa truyền thống vô cùng quan trọng của mỗi dân tộc. Việc đưa môn học tiếng, chữ dân tộc Thái trong trường học sẽ góp thêm phần bảo tổn, phát huy, tăng trưởng văn hóa truyền thống của dân tộc Thái nên bà con rất ủng hộ .

Thực hiện Thông tư số 46/2014-BGDĐT ngày 23/12/2014 của Bộ GD&ĐT về việc ban hành chương trình tiếng Thái cấp tiểu học. Tỉnh Sơn La đã ban hành kế hoạch số 46/KH-UBND ngày 11/4/2016 về việc tổ chức học thí điểm tiếng dân tộc Thái trong các trường tiểu học và Trung tâm giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh. Việc dạy thí điểm được tiến hành từ năm học 2016-2017. 

Ngọc Diệp