Giữ hay thay bát hương khi dọn dẹp bàn thờ ngày Tết để mang lại tài lộc?

Các gia đình cần thường xuyên lau dọn bàn thờ, giữ cho bàn thờ luôn sạch sẽ, thanh tịnh trang nghiêm. Ảnh: T.L

Không nhất thiết phải bốc mới bát hương cuối năm

Sửa sang bát hương thường được các gia đình thực hiện vào mỗi dịp cuối năm. Những ngày này, ngoài việc dọn dẹp nhà cửa, gia đình chị Bùi Thị Thơ (ở Hà Nội) cũng đã dự tính thay bàn thờ mới ngày Tết. Vợ chồng chị Thơ đang tính tới đây bao sái bàn thờ thì sẽ thay án giang thờ và tiến hành bốc lại 3 bát hương mới luôn. Vậy nhưng mẹ chồng chị nhất định chỉ cho thay tủ thờ chứ không cho bốc lại bát hương và cũng không cho rút bỏ chân hương vì theo bà làm như vậy sẽ mất tài lộc.

Chuyên gia phong thủy Nguyễn Chiến cho biết, khi dọn dẹp bàn thờ ngày Tết không nhất thiết phải bốc bát hương mới sau mỗi năm. Việc bốc lại bát hương chỉ thực hiện khi về nhà mới hoặc những gia đình có nhiều bát hương muốn gộp lại hoặc cần tách ra… Bát hương được sư thầy hay các vị thầy pháp, chuyên gia phong thủy bốc mà gia đình yên ấm, không có chuyện gì thì không nhất thiết phải bốc lại. Các gia đình chỉ cần bao sái, tỉa chân nhang. Còn ngày giờ đẹp bốc mới bát hương sẽ tùy thuộc theo tuổi của từng gia chủ và do các thầy bốc bát hương tính.

Hiện có không ít gia đình còn nghĩ rằng, thay chân hương với bốc lại bát hương là một. Nhưng đây là hai việc khác nhau. Bốc lại bát hương là tro cốt của bát hương đổ hết ra rồi rửa sạch bát hương hoặc mua mới để bốc lại. Còn thay chân hương là trong năm thắp hương hàng ngày làm bát hương đầy, tàn hương rơi xuống làm bụi bẩn bàn thờ. Lúc này sẽ tiến hành tỉa bớt chân hương, bỏ đi phần tro đầy và cho thêm tro mới còn cốt vẫn giữ. Khi dọn dẹp chân hương tối kỵ cầm cả bát hương đổ dốc tro, cốt ra rồi nhặt lại cốt thay tro mới.

Nhiều người cho rằng, sau khi cúng tiễn Táo Quân chầu trời (sau ngày 23 tháng Chạp) mới lau dọn bàn thờ, còn trước đó tuyệt đối không nên động vào bát hương, bài vị thờ cúng vì sợ bị động bát hương, tượng thờ và bị quở trách, việc làm ăn sẽ không có lộc. TS Vũ Thế Khanh, Tổng Giám đốc Liên hiệp Khoa học công nghệ tin học ứng dụng (UIA) cũng cho rằng, việc bao sái bàn thờ không chỉ thực hiện ở dịp Tết mà cần sạch sẽ quanh năm. Bất cứ lúc nào thấy bàn thờ chưa sạch cần khởi tâm xin phép lau dọn ngay hoặc thực hiện bao sái định kỳ.

Có những gia đình vì sợ “mất lộc” mà không tỉa chân hương, cứ để cho hương đầy đặn hết năm này qua năm khác. Họ nghĩ rằng, bát hương càng đầy chân và tàn hương rủ càng đẹp sẽ càng linh và có lộc. Điều này là rất sai lầm. Việc để như vậy, bàn thờ sẽ không được sạch sẽ. Thậm chí, bát hương quá đầy mà vẫn cắm thêm đôi khi vô tình lại làm đổ bát hương, điều này không tốt hơn nhiều cho gia chủ.

Các gia đình cần thực hiện mỗi ngày đều phải quét dọn bàn thờ, giữ cho bàn thờ luôn sạch sẽ, thanh tịnh trang nghiêm. Trong dịp bao sái bàn thờ nên chú ý tỉa chân nhang để bàn thờ trông thoáng đãng, sạch sẽ, bát hương thanh tịnh. Trong việc thờ cúng Phật và gia tiên, quan trọng là sự thanh sạch của lễ phẩm và tâm thành kính của gia chủ mới tạo nên giao cảm thiêng liêng và được ơn trên gia hộ.

Những điều cần lưu ý khi thay mới, bao sái bàn thờ

Theo TS Vũ Thế Khanh, Tổng Giám đốc Liên hiệp Khoa học công nghệ tin học ứng dụng (UIA), quy trình để bốc bát hương được thực hiện theo các bước:

Lấy gừng giã cho vào rượu trắng, dùng khăn sạch nhúng vào phần rượu gừng này để lau bát hương. Hoặc có thể sử dụng nước ngũ vị hương (nước thơm) để tịnh sái. Có thể ngâm 1 túi bột ngũ vị hương với 2 lít rượu trắng để bao sái bàn thờ nhiều lần trong năm.

Phần cốt bát hương là tro đốt bằng rơm nếp và một trong các thất bảo của nhà Phật. Ưu tiên đá quý, ngọc như hổ phách, thạch anh… vì có trường khí cao. Tránh cho bùa chú, linh phù… vào bát hương.

Người thực hiện rửa tay sạch sẽ bốc lần lượt các bát hương theo 3 bát là cho thần linh, gia tiên và bà cô. Cần bốc lần lượt từng nắm cốt vào bát dừng lại ở số sinh khi tro gần đầy miệng. Tối kỵ là dốc, đổ tro cho đầy bát hương. Trước khi bốc bát hương nào thì trong đầu cũng phải nghĩ là “Con … (họ tên)… xin bốc bát hương cho thần linh (thần linh/gia tiên/bà cô)”. Khi bốc xong để riêng từng vị trí 3 bát tránh nhầm lẫn.

Đặt bát hương lên bàn thờ ở giữa là bát thần linh, tay trái từ trong nhìn ra là bát hương bà cô, bát hương gia tiên bên tay phải.

Bát hương đã đặt lên bàn thờ cần giữ nguyên vị trí, không xê dịch. Lễ vật bày trên bàn thờ không bày vàng mã, đồ giả, những thứ không liên quan đến thờ cúng như vật phẩm phong thủy… Lễ vật dâng cần hoa quả tươi. Sau đó thắp hương mời các cụ về ngự.

Khi thực hiện bao sái bàn thờ, các chuyên gia tâm linh khuyên các gia đình cần chuẩn bị chổi, khăn lau ban thờ chuyên dùng hoặc dùng khăn mới, chổi mới để làm. Người thực hiện (tốt nhất là nam giới trong nhà) cần tắm rửa sạch sẽ, sau đó thắp mỗi bát hương một nén xin phép được làm. Lau dọn từ trên cao xuống thấp. Số chân hương rút nên còn khoảng 3, 5, 7, 9 nén thì dừng lại. Sau khi bao sái xong cần thắp hương cẩn báo mời quan thần linh và gia tiên trở về.

Những đồ thờ cúng hay chân hương được tỉa sau bao sái cần lưu ý không vứt vào thùng rách hay ở những nơi ô uế. Những thức có thể đốt được thì nên đốt thành tro rồi đem thả xuống sông, hồ hoặc hòa nước bón cây chứ không đem vứt lung tung.

Phương Thuận