Người H’rê – Wikipedia tiếng Việt

Người H’rê, còn có tên gọi khác là Chăm Rê, Chom Krẹ, Lùy, là một dân tộc trong số 54 dân tộc tại Việt Nam.[1][2][3]

Dân tộc H’rê hầu hết không theo một tôn giáo nào cả. Tuy nhiên, tín ngưỡng của người H’rê rất gần với thuyết linh vật. Người H’rê cho rằng mọi vật, hòn đá, cây xanh, dòng suối, núi rừng … đều có linh hồn như con người, nên người H’rê đối xử với mọi tạo vật một cách hiền hòa và tôn trọng như thể tôn trọng chính bản thân mình. Người H’rê còn theo một số ít đạo khác, đa phần thuộc Thiên chúa giáo như Đạo Báp-tít Liên Hiệp, Ngũ Tuần, Tin Lành, Trưởng Lão, ..

Nhóm ngôn từ[sửa|sửa mã nguồn]

Tiếng Hrê là một ngôn từ trong ngữ tộc Môn-Khmer, ngữ hệ Nam Á .

Dân số và địa phận cư trú[sửa|sửa mã nguồn]

Người Hrê sống chủ yếu ở tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, có dân số 149.460 người năm 2019 [4].

Theo Tổng tìm hiểu dân số và nhà ở năm 2009, người Hrê ở Nước Ta có dân số 127.420 người, cư trú tại 51 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Người Hrê cư trú tập trung chuyên sâu tại những tỉnh : Quảng Ngãi ( 115.268 người, chiếm 90,5 % tổng số người Hrê tại Nước Ta ), Tỉnh Bình Định ( 9.201 người ), Kon Tum ( 1.547 người ), Đắk Lắk ( 341 người ), Gia Lai ( 128 người ) [ 5 ] .

Đặc điểm kinh tế tài chính[sửa|sửa mã nguồn]

Người Hrê làm lúa nước từ truyền kiếp, kỹ thuật canh tác lúa nước của người Hrê tựa như như vùng đồng bằng Nam Trung bộ. Người Hrê chăn nuôi nhằm mục đích ship hàng những lễ cúng bái và kinh doanh trao đổi, riêng trâu còn được dùng để kéo cày, bừa. Nghề đan lát, dệt khá tăng trưởng, nhưng nghề dệt đã bị mai một qua mấy chục năm gần đây .

Tổ chức hội đồng[sửa|sửa mã nguồn]

Trong làng người H’rê, ” già làng ” có uy tín cao và đóng vai trò quan trọng. Dưới thời phong kiến người H’rê nhất loạt đặt họ Đinh, gần đây một số ít người lấy họ Nguyễn, Hà, Phạm … Hình thức mái ấm gia đình nhỏ rất phổ cập ở dân tộc Hrê .

Người H’rê vô cùng coi trọng cộng đồng mình đang sống và mối liên kết với từng thành viên trong cộng đồng. Trong những lễ hội như đâm trâu hoặc cúng bái ở làng, tất cả các gia đình đều phải cử người tham gia, đóng góp công sức.

Người Hrê cũng có lễ đâm trâu như phong tục chung ở Trường Sơn – Tây Nguyên. Người Hrê thích sáng tác thơ ca, ham mê ca hát và chơi những loại nhạc cụ. Ka-choi và Ka-lêu là làn điệu dân ca quen thuộc của người Hrê. Truyện cổ đề cập đến tình yêu chung thủy, cuộc đọ tài trí giữa thiện và ác, giàu và nghèo, rất mê hoặc những thế hệ từ bao đời nay. Nhạc cụ của người Hrê gồm nhiều loại : đàn Brook, Ching Ka-la, sáo ling la, ống tiêu ta-lía, đàn ống bút của phái đẹp, khèn ra-vai, ra-ngói, pơ-pen, trống … Những nhạc cụ được người Hrê quý nhất là chiêng, cồng, thường dùng bộ 3 chiếc, hoặc 5 chiếc, với những nhịp điệu tấu khác nhau .
Hrê xưa ở nhà sàn dài. Nay phần nhiều nhà dài không còn nữa. Nóc nhà có hai mái chính lợp cỏ tranh, hai mái phụ ở hai đầu hồi thụt sâu vào trong hai mái chính. Mái này có lớp ngoài còn thêm một lớp nạp giống như ở vách nhà. Chỏm đầu đốc có ” bộ sừng ” trang trí với những kiểu khác nhau. Vách, lớp trong bằng cỏ tranh, bên ngoài có một lớp nẹp rất chắc như đinh. Hai gian đầu hồi để trống .Bộ khung nhà cấu trúc đơn thuần giống như nhà của nhiều dân cư khác ở Tây Nguyên .

Trong nhà (trừ hai gian đầu hồi) không có vách ngăn. Với nhà người Hrê còn có đặc điểm ít thấy ở nhà các dân tộc khác: thường thì nhà ở cửa mặt trước hoặc hai đầu hồi. Mặt trước nhà nhìn xuống phía đất thấp, lưng nhà dựa vào thế đất cao. Người nằm trong nhà đầu quay về phía đất cao. Nhưng với người Hrê thì hoàn toàn ngược lại.

Gian hồi bên phải ( nhìn vào mặt nhà ) ( A ) dành cho hoạt động và sinh hoạt của nam và khách. Gian hồi bên trái ( C ) dành cho hoạt động và sinh hoạt của nữ. Giáp vách gian hồi bên phải đặt nhà bếp chính. Gian chính giữa đặt nhà bếp phụ. Gian giáp vách với gian hồi bên trái đặt cối giã gạo .
Giống người Kinh. Có đậm cá tính tộc người tuy nhiên không rõ nét. Trước kia đàn ông Hrê đóng khố, mặc áo cánh ngắn đến thắt lưng, quấn khăn ; đàn bà mặc váy hai tầng, áo 5 thân, trùm khăn. Nam, nữ đều búi tóc cài trâm hoặc lông chim. Ngày nay, người Hrê mặc quần áo như người Kinh. Người Hrê thích đeo trang sức đẹp bằng đồng, bạc, vàng, đồng hồ đeo tay, nữ có thêm hoa tai. Tục cà răng đã được xóa bỏ .

Người H’rê có khét tiếng[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn