Không có hộ khẩu, có được bố trí tái định cư?

Đây là thắc mắc của nhiều bạn đọc gửi về PLVN trong đó có ông Phạm Đức Thắng, trú tại thôn Bản Cậu, xã Phúc Sơn, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang.

Nhà cho thuê nên không được cấp đất tái định cư?

Năm 2009, mái ấm gia đình ông Thắng mua một mảnh đất ở xã bên ( khác xã ông Thắng có hộ khẩu thường trú ) rộng 233,8 mét vuông và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thay mặt đứng tên của ông. Năm 2010, mái ấm gia đình ông xây một căn nhà gỗ trên diện tích quy hoạnh đất nhận chuyển nhượng ủy quyền, nhưng vì phải đi làm ăn xa nên ông Thắng cho người khác thuê.

Thời gian sau, thửa đất và ngôi nhà trên thuộc diện bị giải tỏa, thu hồi để xây dựng công trình nhà làm việc của UBND xã. Sau khi bị thu hồi, gia đình ông Thắng có đơn đề nghị Hội đồng giải phóng mặt bằng của huyện cấp một suất tái định cư nhưng không được chấp thuận với lý do gia đình ông không đăng ký hộ khẩu ở xã này (xã có nhà và đất bị thu hồi) nên không thuộc diện được bố trí tái định cư mà chỉ được đền bù bằng tiền mặt. Việc làm này đã ảnh hưởng lớn đến quyền lợi hợp pháp của gia đình ông, bởi giá đất đền bù thấp hơn giá thị trường rất nhiều (chưa bằng số tiền mà ông bỏ ra mua đất vào năm 2009).

Theo phản ánh của ông Thắng, trong quy trình giải phóng mặt phẳng, mái ấm gia đình ông là hộ bị tịch thu đất nhiều nhất nhưng lại chưa một lần được mời họp để đề đạt nguyện vọng, quan điểm. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng không giao cho mái ấm gia đình ông quyết định hành động bồi thường, tương hỗ và tái định cư mà chỉ sau khi có quyết định hành động tịch thu đất mới mời mái ấm gia đình ông đến để nhu yếu trả mặt phẳng. “ Hội đồng giải phóng mặt phẳng huyện còn lý giải rằng : việc quy hoạch TT xã đã được quyết định hành động vào năm 2009, vì mái ấm gia đình tôi làm nhà sau thời gian quy hoạch và không có giấy phép kiến thiết xây dựng nên sẽ không được đền bù về nhà ở. Tuy nhiên trên thực tiễn, đến nay người dân chúng tôi vẫn chưa được nhìn thấy map quy hoạch TT xã ” – ông Thắng phân trần. Gửi đơn đến PLVN, ông Thắng xin được giải đáp một số ít vướng mắc sau : Theo lao lý của pháp lý hiện hành, mái ấm gia đình ông có được sắp xếp tái định cư hay không ? Trong quy trình giải phóng mặt phẳng, cơ quan có thẩm quyền không tổ chức triển khai họp dân để lấy quan điểm và không giao cho mái ấm gia đình ông Quyết định bồi thường, tương hỗ và tái định cư khi tịch thu đất, việc làm này có tương thích với pháp luật của pháp lý ? Ông đã sử dụng đất đúng mục tiêu ( đất ở ), tuy nhiên khi làm nhà ông không có giấy phép thiết kế xây dựng thì có được bồi thường và đền bù thiệt hại về nhà ?

Về thắc mắc của ông Thắng, Luật sư Lê Thiên, Giám đốc Công ty TNHH Luật Lê và Liên danh tư vấn như sau:

Khi phải di chuyển chỗ ở mới bố trí tái định cư

Khoản 1 Điều 18 Thông tư 14/2009 / TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường pháp luật chi tiết cụ thể về bồi thường, tương hỗ, tái định có nêu : “ Hộ mái ấm gia đình, cá thể khi bị Nhà nước tịch thu đất ở thì được sắp xếp tái định cư trong những trường hợp sau : 1 / Hộ mái ấm gia đình, cá thể phải vận động và di chuyển chỗ ở do bị tịch thu hết đất ở mà không có chỗ ở nào khác trong địa phận xã, phường, thị xã nơi có đất bị tịch thu ( trừ trường hợp hộ mái ấm gia đình, cá thể không có nhu yếu tái định cư ) ”. Theo lao lý trên, điều kiện kèm theo chung của những trường hợp được sắp xếp tái định cư khi Nhà nước tịch thu đất là hộ mái ấm gia đình “ phải vận động và di chuyển chỗ ở ” mà không có chỗ ở nào khác trong địa phận xã, phường, thị xã nơi có đất bị tịch thu. Trong trường hợp này, do mái ấm gia đình ông không sinh sống trên mảnh đất bị tịch thu mà chỉ kiến thiết xây dựng nhà để cho thuê ( mái ấm gia đình ông không phải vận động và di chuyển chỗ ở ) nên khi Nhà nước thực thi tịch thu đất sẽ không gây tác động ảnh hưởng đến chỗ ở hiện tại của mái ấm gia đình ông. Vì vậy, mái ấm gia đình ông không thuộc những trường hợp được sắp xếp tái định cư theo pháp luật của pháp lý.

Phải gửi quyết định bồi thường, hỗ trợ cho người bị thu hồi đất

Về việc tổ chức họp dân cư nơi có đất bị thu hồi, theo quy định tại Khoản 2 Điều 30 Nghị định 69/2009/NĐ-CP thì niêm yết là hình thức pháp luật quy định để công khai phương án bồi thường và tiếp nhận những ý kiến, nguyện vọng của người dân về nội dung phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Ngoài ra, tùy vào tình hình thực tế của địa phương, cơ quan có thẩm quyền có thể tổ chức họp dân cư tại nơi có đất bị thu hồi để công khai trực tiếp phương án bồi thường nhằm đảm bảo được tối đa quyền 

lợi của những người bị tịch thu đất. Việc công khai minh bạch giải pháp bồi thường trải qua tổ chức triển khai họp dân cư không được pháp luật đơn cử trong pháp lý hiện hành. Vì vậy, Hội đồng giải phóng mặt phẳng của huyện không tổ chức triển khai họp dân cư là không trái với lao lý của pháp lý. Trong trường hợp này, nếu ông có quan điểm về nội dung bồi thường thì sau khi giải pháp bồi thường, tương hỗ tái định cư được niêm yết tại trụ sở Ủy Ban Nhân Dân cấp xã hoặc những điểm hoạt động và sinh hoạt khu dân cư, ông hoàn toàn có thể tham gia góp phần quan điểm tại cơ quan có thẩm quyền. Đối với việc chuyển giao Quyết định bồi thường, tương hỗ và tái định cư cho người có tương quan, Điểm c Khoản 2 Điều 31 Nghị định 69/2009 / NĐ-CP lao lý : Sau khi nhận giải pháp bồi thường, tương hỗ và tái định cư đã được phê duyệt, tổ chức triển khai làm trách nhiệm bồi thường, giải phóng mặt phẳng có nghĩa vụ và trách nhiệm phối hợp với Ủy Ban Nhân Dân cấp xã phổ cập, niêm yết công khai minh bạch quyết định hành động phê duyệt giải pháp bồi thường và có nghĩa vụ và trách nhiệm “ … gửi quyết định hành động bồi thường, tương hỗ và tái định cư cho người có đất bị tịch thu, trong đó nêu rõ về mức bồi thường, tương hỗ, về sắp xếp nhà hoặc đất tái định cư ( nếu có ), thời hạn, khu vực chi trả tiền bồi thường, tương hỗ và thời hạn chuyển giao đất đã bị tịch thu cho tổ chức triển khai làm trách nhiệm bồi thường, giải phóng mặt phẳng ”. Như vậy, việc những cơ quan có thẩm quyền ở địa phương ông không gửi quyết định hành động bồi thường, tương hỗ, tái định cư cho mái ấm gia đình ông là không tương thích với pháp luật của pháp lý.

Trước khi xây dựng nhà phải xin giấy phép 

Về việc xin cấp phép kiến thiết xây dựng so với căn nhà ông cho thuê, Khoản 1 Điều 62 Luật Xây dựng 2003 lao lý : Trước khi thi công thiết kế xây dựng khu công trình, chủ góp vốn đầu tư phải có giấy phép kiến thiết xây dựng, trừ trường hợp kiến thiết xây dựng những khu công trình thuộc bí hiểm nhà nước, khu công trình thiết kế xây dựng theo lệnh khẩn cấp, khu công trình tạm Giao hàng thiết kế xây dựng khu công trình chính … Đối chiếu với trường hợp của ông, do khu công trình nhà của ông không thuộc những trường hợp nêu tại Khoản 1 Điều 62 Luật Xây dựng 2003 nên trước khi triển khai thiết kế xây dựng, ông phải xin cấp giấy phép kiến thiết xây dựng nhà theo pháp luật pháp lý. Liên quan đến bồi thường gia tài trên đất khi đất bị tịch thu, Điều 20 Nghị định 197 / 2004 / NĐ-CP của nhà nước về bồi thường, tương hỗ và tái định cư khi Nhà nước tịch thu đất cũng đã pháp luật rất rõ. Ngoài ra, Khoản 3 Điều 18 Nghị định này cũng ghi nhận : “ … Nhà, khu công trình khác gắn liền với đất được kiến thiết xây dựng sau khi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất công bố mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền được cho phép kiến thiết xây dựng thì không được bồi thường. ”

Theo đó, để xem xét việc bồi thường nhà, công trình được xây dựng trên đất khi đất bị thu hồi, cơ quan chức năng sẽ căn cứ vào tính hợp pháp của công trình và thời điểm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt và công bố. Xét hoàn cảnh của ông, chúng tôi sẽ phân tích theo hai trường hợp:

Trường hợp 1 : Vào thời gian ông triển khai thiết kế xây dựng nhà, nếu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở xã đã được phê duyệt, công bố mà mái ấm gia đình ông không biết và mái ấm gia đình ông không được cấp giấy phép thiết kế xây dựng tạm thì khi Nhà nước triển khai tịch thu đất, mái ấm gia đình ông sẽ không được đền bù so với ngôi nhà đó ( theo Khoản 3 Điều 18 Nghị định 197 / 2004 / NĐ-CP ). Trường hợp 2 : Nếu vào thời gian ông kiến thiết xây dựng nhà, quy hoạch sử dụng đất ở xã vẫn chưa được phê duyệt, công bố và mái ấm gia đình ông không được cấp Giấy phép kiến thiết xây dựng nhà ; tuy nhiên, mảnh đất của ông đã được cấp giấy ghi nhận quyền sử dụng đất vào năm 2009 thì khi Nhà nước thực thi tịch thu đất, mái ấm gia đình ông sẽ được bồi thường so với gia tài trên đất theo lao lý tại Điểm a Khoản 2 Điều 20 Nghị định 197 / 2004 / NĐ-CP. Tuy nhiên, kể từ ngày 01/7/2014, Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thực thi hiện hành thi hành, sửa chữa thay thế cho Luật Đất đai 2003. Vì vậy, ông cũng nên tìm hiểu thêm thêm những pháp luật của Luật Đất đai 2013 và những văn bản hướng dẫn thi hành mới để bảo vệ cho quyền lợi và nghĩa vụ của mình.

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Người Lao Động