Không gian trưng bày văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc

Đến với Trung tâm Văn hóa – Thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc tại thị trấn Tiên Yên, bạn sẽ được chiêm ngưỡng không gian trưng bày những bản sắc văn hoá riêng của đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng Đông Bắc tỉnh Quảng Ninh, như: Kinh, Dao, Tày, Sán Chay, Sán Dìu, Hoa.

Không gian trưng bày văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc với hàng trăm hiện vật ảnh, video, pano, tượng người, tiểu cảnh…

Vùng Đông Bắc tỉnh Quảng Ninh gồm các huyện Vân Đồn, Ba Chẽ, Tiên Yên, Bình Liêu, Đầm Hà, Hải Hà và TP Móng Cái. Đây là vùng có địa hình đồi núi, biên giới xen lẫn biển hòn đảo, một vùng đất giàu truyền thống cuội nguồn lịch sử vẻ vang, với các di tích lịch sử khảo cổ học Hòn Ngò, Thoi Giếng, Gò Chùa, Gò Miếu, dẫn chứng cho sự sống sót của chủ nhân Văn hóa Hạ Long từ rất sớm tại khu vực này .
Đây cũng là nơi sinh sống của 10 dân tộc đồng đội, trong đó điển hình nổi bật là các dân tộc Kinh, Tày, Dao, Sán Dìu, Sán Chay, Hoa, hiện cư trú thành những hội đồng có ngôn từ, có truyền thống dân tộc rõ nét. Đời sống của họ gắn với nền canh tác nông nghiệp đặc trưng, tạo ra những nét văn hóa truyền thống độc lạ của vùng Đông Bắc tỉnh Quảng Ninh .

Không gian trưng bày Văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc tại Tiên Yên là tổ hợp hàng trăm hiện vật, bản đồ, ảnh, video, bản text, pano, tượng người (tỷ lệ 1/1), tiểu cảnh…, giới thiệu cụ thể, chuyên sâu về loại hình cư trú, đặc điểm kinh tế, bản sắc văn hóa, các nghề thủ công và sản phẩm nghề đặc trưng của các dân tộc.

Tổ hợp trưng bày văn hóa dân tộc Dao.

Bước vào khoảng trống tọa lạc của dân tộc Dao, bạn sẽ bị ấn tượng bởi những bộ phục trang sặc sỡ, những phong tục tập quán mà người Dao còn bảo tồn gần như là nguyên vẹn đến thời nay .
Người Dao sinh sống ở 6 huyện vùng Đông Bắc tỉnh Quảng Ninh, với dân số đông thứ 2 sau người Kinh. Họ sống tập trung chuyên sâu thành làng, bản ở các xã, đến nay vẫn còn lưu giữ được những giá trị văn hóa truyền thống dân gian tiêu biểu vượt trội như thêu phục trang, những nghi lễ truyền thống lịch sử ( lễ cấp sắc, đám cưới … ), đặc biệt quan trọng là sự tích Bàn Vương ( tín ngưỡng thờ chó ) .

Tổ hợp trưng bày văn hóa dân tộc Tày với điểm nhấn là hát Then, đàn Tính.

Văn hóa người Tày rất phong phú và mang truyền thống riêng, bộc lộ qua phục trang, tập tục cưới xin, vào nhà mới, cùng những điệu hát dân ca … Đặc biệt, không hề không nhắc tới điệu hát Then, đàn Tính của người Tày cùng các nghi lễ Then cổ đã trở thành di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât .
Không gian văn hóa truyền thống của dân tộc Sán Chay điển hình nổi bật với các điệu hát Soóng cọ, tiệc tùng cầu mùa, lễ cúng cơm mới, các game show dân gian và thổi kèn lá dứa … Đặc biệt, người Sán Chay còn có Hội tháng 3 – nơi được coi là chợ tình của đồng bào .

Không gian trưng bày văn hóa dân tộc Sán Chay.

Với khoảng trống tọa lạc văn hóa truyền thống của dân tộc Sán Dìu, ấn tượng nhất là hình ảnh tái hiện lễ Đại Phan, mà điển hình nổi bật là Lễ leo dao. Đây là hoạt động giải trí tín ngưỡng dân gian có quy mô lớn, tích hợp nhiều yếu tố văn hóa truyền thống của người Sán Dìu, như : Phong tục tập quán, nghi thức thờ tự, âm nhạc, ca, múa, mỹ thuật, có ý nghĩa là một lễ cầu an, cầu mùa, xua đuổi tà ma, dịch bệnh .

Hình nộm vị Sơn Thái Nhân trong nghi lễ Đại Phan của người Sán Dìu.

Văn hóa của người Hoa lại có những nét độc đáo riêng. Từ những năm 80 của thế kỷ XX, phần lớn người Hoa cư trú ở vùng Đông Bắc Quảng Ninh đã di cư sang các quốc gia khác. Vì thế số lượng người Hoa hiện nay cư trú ở Quảng Ninh không nhiều. Họ không tập trung sống thành làng mà xen kẽ với các dân tộc khác.

Người Hoa có cách chế biến nhà hàng đa dạng chủng loại, mê hoặc với các loại sản phẩm đặc trưng như tàu xì, khâu nhục, bánh tài lồng ệp … Đồng bào cũng duy trì các hình thức hoạt động và sinh hoạt như hát Sán Cố, múa kịch, múa lân sư rồng .

Tổ hợp trưng bày văn hóa người Hoa.

Khép lại chuỗi khoảng trống tọa lạc những nét văn hóa truyền thống của các dân tộc chính là khoảng trống văn hóa truyền thống của dân tộc Kinh, một khoảng trống quen thuộc, gắn với nền nông nghiệp lúa nước. Chiếc bàn thờ cúng tổ tiên, những công cụ lao động sản xuất, đánh bắt cá, đi biển, những dụng cụ hoạt động và sinh hoạt quen thuộc hàng ngày như chiếc chạn bát, mâm cơm … cũng được tái hiện trong khoảng trống tọa lạc này .
Điểm đến này lôi cuốn rất đông người dân địa phương và hành khách khi về với Tiên Yên, đặc biệt quan trọng là các bạn học viên, sinh viên muốn tìm hiểu và khám phá về những nét văn hóa truyền thống lịch sử dân tộc của đồng bào dân tộc thiểu số .
Em Nguyễn Ngọc Ánh, học viên Trường trung học phổ thông Tiên Yên, san sẻ : Em cùng bạn hữu rất hay đến đây thăm quan, học tập bởi khoảng trống ở đây rất đẹp. Chúng em được khám phá rất nhiều những phong tục tập quán hay của đồng bào các dân tộc, qua đó thêm hiểu và yêu quê nhà mình hơn .

Không gian trưng bày văn hóa người Kinh.

Chị Thiên Vân, hướng dẫn viên tại đây cho biết: Mình đã đón và giới thiệu cho nhiều đoàn khách tới đây. Họ đều rất thích thú với không gian trưng bày này. Một địa điểm check in và tìm hiểu văn hóa rất đặc sắc đối với họ.

Đây cũng là một trong 4 điểm du lịch, nằm trong tuyến du lịch “ Một ngày thưởng thức với vùng đất Tiên Yên ”. Hàng năm, tại đây còn có Lễ hội văn hóa truyền thống các dân tộc vùng Đông Bắc được tổ chức triển khai định kỳ, là nơi để tiếp thị những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc .
Nếu bạn có dịp ghé đến Tiên Yên, hãy nhớ dành thời hạn chiêm ngưỡng và thưởng thức Không gian tọa lạc văn hóa truyền thống các dân tộc vùng Đông Bắc, để cảm nhận sự phong phú về văn hóa truyền thống và vẻ đẹp của miền đất này .

Xuân Hòa

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn