Cà Phê Là Gì? Tất Tần Tật Kiến Thức Cơ Bản Về Cà Phê
Nếu bạn là người yêu cà phê, việc tìm hiểu về những thông tin về loại thức uống này cũng là một điều khá thú vị. Cà phê là gì? Cà phê có nguồn gốc từ đâu? Những giống cà phê nào phổ biến ở Việt Nam? Tất tần tật những kiến thức hay ho về cà phê sẽ có trong bài viết dưới đây của 90S STORE.
Cà phê là gì?
Cà phê là gì? Cà phê là một loại thức uống quá quen thuộc với mọi người, nó được chế biến ủ, lên men từ những hạt cà phê, trải qua quá trình rang xay và pha chế để tạo nên những ly cà phê có hương vị hấp dẫn đặc trưng.
Cà phê là thức uống có hương vị thơm ngon, đậm đà. Duy trì thói quen thưởng thức cà phê sẽ mang lại nhiều lợi ích như: giúp tăng khả năng tập trung, giảm căng thẳng, hạn chế mắc các bệnh tiểu đường, alzheimer, parkinson, gout, tim mạch…
Truyền thuyết về nguồn gốc của cây cà phê.
Truyền thuyết cà phê được bắt nguồn từ câu chuyện anh chàng chăn cừu Kaldi. Câu chuyện bắt đầu từ khi cậu phát hiện những chú cừu của mình đã ăn những hạt lạ màu đỏ và chúng bắt đầu trở nên hưng phấn lạ thường. Với bản tính tò mò của mình, Kaldi cũng ăn thử chúng và bắt đầu cảm thấy tỉnh táo và có thêm năng lượng dồi dào. Sau khi nhận ra điều này, anh liền chạy đi báo tin cho những vị tu sĩ gần đó, họ còn tưởng đó là những trái mà quỷ mang đến, liền đem chúng đi đốt, nhưng khi đốt thì chúng lại tỏa ra một mùi hương dễ chịu, họ liền nếm thử chúng và thấy tinh thần thoải mái hơn. Và sau này người ta đã dùng chúng để pha nước uống trước những buổi hành lễ.
Đây chỉ là chỉ một câu truyện truyền thuyết mà mọi người truyền tai nhau. Thực tế cà phê có nguồn gốc từ Ethiopia, sau đó đã được mang đến Ai Cập thông qua những người nô lệ và dần nó trở thành loại thức uống phổ biến.
Khoảng vào thế kỷ thế 18, người Hà Lan đã lấy giống cây cà phê từ Ai Cập mang đến Martinique để trồng, và sau đó thì người Brazil và Pháp cũng bắt đầu trồng chúng. Những nước này được biết đến là những nơi trồng cà phê đầu tiên trên thế giới.
Vành đai cà phê – Coffee bean belt.
Cà phê có thể trồng ở bất kỳ quốc gia nào, nhưng để đạt được vị ngon hoàn hảo thì chỉ có những khu vực nằm trong vành đai cà phê. Đây là những vùng đạt đủ các điều kiện và khí hậu, thổ nhưỡng, địa hình,… để cây cà phê sẽ sinh trưởng và phát triển cho ra chất lượng tốt nhất.
Vành đai cà phê là gì? Đây là danh từ để chỉ những khu vực nằm trong vùng xích đạo, cùng với nằm ở độ cao 500m đến 2000m so với mực nước biển cùng với khí hậu nóng ẩm, lượng mưa phù hợp, có điều kiện thổ nhưỡng tốt được coi là vành đai cà phê, những nơi đây sẽ cho ra những hạt cà phê chất lượng nhất.
Các nước trồng cà phê nổi tiếng trên thế giới.
Theo thống kê, hiện nay trên thế giới có khoảng 75 nước trồng cà phê và trong có đó có đến 60 quốc gia nằm trong vành đai cà phê, cụ thể là những quốc gia sau:
Trước hết chính là cái nôi của cà phê – Châu Phi. Đây là châu lục bảo tồn nhiều giống chủng loại cà phê khác nhau và có những nguồn giống cà phê có giá trị lớn. Những quốc gia ở Châu Phi có trồng cà phê đó chính là Ethiopia, Kenya, Uganda, Tanzania,…
Ở châu Mỹ các quốc gia có thể trồng cà phê bao gồm Brazil, Mexico, Colombia, Honduras,…nơi đây được xem là trang trại cà phê lớn nhất trên thế giới, những giống cà phê được trồng ở đây thường có hương vị nhẹ nhàng, xen cùng vị trái cây như cam hay chanh,..
Những quốc gia có thể trồng được cà phê ở châu Á gồm 8 nước Việt Nam, Ấn Độ, Trung Quốc, ,Indonesia, Yemen,…cà phê được trồng có châu Á có vị đậm đắng, mùi thơm như chocolate, và có hậu vị ngọt đặc trưng.
Hương vị hạt cà phê theo độ cao.
Chất lượng của cà phê được ảnh hưởng bởi yếu tố độ cao của vùng canh tác. Cây cà phê nếu được trồng ở khu vực có vị trí càng cao, chu kỳ sinh trưởng kéo dài, quá trình tích tụ chất dinh dưỡng của hạt cà phê sẽ diễn ra chậm hơn so với chu kỳ sinh trưởng bình thường nên hương vị sẽ phong phú hơn rất nhiều, kết cấu của hạt cũng chắc hơn, cứng hơn và có khối lượng nặng hơn.
Tuỳ vào độ cao khác nhau mà ở mỗi vị trí địa lý, sẽ tạo ra những hạt cà phê có hương vị khác như, điển hiền như sau:
- Ở độ cao 600m: vị của cà phê sẽ rất mộc mạc và có vị đắng đậm.
- Độ cao 600-760m: hạt cà phê sẽ thơm mùi đất, và hương vị cà phê hơi nhạt không được đậm vị.
- Với độ cao từ 760-910m: vị có cà phê sẽ có vị ngọt và hậu vị rất dịu.
- Ở độ cao 910-1200m: những hạt cà phê sẽ có mùi thơm nhẹ của chanh và cam.
- Độ cao 1200-1600m thì hương vị cà phê sẽ đa dạng, đen xen những mùi trái cây và hương hoa.
Nguồn gốc, lịch sử của cây cà phê ở Việt Nam.
Cà phê được trồng ở Việt Nam là do những người Pháp mang sang trong quá trình xâm lược. Giống cây cà phê đầu tiên được trồng chính là cà phê Arabica tại khu vực phía Bắc và Trung Bộ như: Sơn Tây, Xuân Mai, Quảng trị, Bố Trạch,…nhưng do sản lượng sản xuất ra quá thấp nên họ đã thử nghiệm ở những vùng có điều kiện thổ nhưỡng khác. Và Tây Nguyên chính là vùng đất thích hợp nhất, dần dần chúng được trồng phổ biến tại nơi đây. Thời gian sau, cà phê Robusta và Mitcharichia đã giúp đưa Việt Nam thành quốc gia xuất khẩu cà phê hàng đầu thế giới.
Các vùng trồng cà phê ở Việt Nam.
Ở Việt Nam có rất nhiều tỉnh trồng cà phê như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Tây Nguyên và các tỉnh Nam Bộ,…tuy nhiên để xét về chất lượng tốt nhất phải kể đến cà phê ở các tỉnh Tây Nguyên nơi có đầy đủ các yếu tố như khí hậu, thổ nhưỡng, địa hình rất thích hợp để phát triển. Đây cũng chính là vùng cho ra năng suất lớn nhất và chất lượng tốt nhất trong đó nổi bật là 2 tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk.
Những dòng cà phê phổ biến nhất tại Việt Nam.
Cà phê Arabica.
Cà phê Arabica còn được biết đến với cái tên cà phê chè bởi nó có những đặc điểm bên ngoài thân và lá khá giống với cây chè với Việt Nam. Đây là giống cây cà phê đầu tiên được trồng ở Việt Nam. Quả cà phê Arabica có nồng độ pH khá cao nên hậu vị chua nhẹ khác với những cây khác, nhưng nồng độ caffeine thấp chỉ khoảng 1,5%. Sản lượng Arabica tuy thấp nhưng hương vị rất phong phú bởi có nhiều giống loài như Typica, Bourbon, Catimor, Moka,…
Cà phê trắng là gì? Hương vị độc đáo của cà phê trắng
Cà phê Robusta.
Việt Nam là quốc gia có sản lượng xuất khẩu Robusta cao nhất trên thế giới và đây cũng là loại cà phê được tiêu thụ nhiều nhất. Tuy không được đánh giá cao như Arabica, nhưng hương vị của Robusta lại hợp với người Việt hơn bởi vị đắng đậm, và nồng độ caffeine cao từ 2% đến 4%. Robusta có khả năng kháng sâu bệnh cao nên chiếm đến 90% sản lượng của cả nước, các dòng Robusta phổ biến là Robusta Honey, Culi Robusta,…
Cà phê Cherry.
Do năng suất không cao và hương vị cũng không được đánh giá cao như Arabica và Robusta nê cà phê Cherry không được trồng nhiều. Do thường được trồng ở những nơi khô hạn nên cây cà phê thường có thân to và tán lá lớn.
Thông tin tất tần tật về cây cà phê.
Thời gian sinh trưởng của cây cà phê.
Cà phê là một loại cây lâu năm, để có thể thu hoạch được cà phê phải từ 3 đến 4 năm, ở Việt Nam có cây cà phê Robusta sinh trưởng đến 25 năm nhưng nếu đến năm 70 thì chúng không thể thu hoạch tiếp được.
Hoa cà phê.
Hoa cà phê chỉ nở ở trong điều kiện môi trường có nhiệt độ thấp và được cung cấp đầy đủ nước cho sự phát triển của cây sau khi trải qua mùa khô hạn kéo dài 2 đến 3 tháng. Khí hậu nắng nóng xen kẽn mùa mưa là thời điểm thích hợp để hoa nở rộ. Những người trồng cà phê nắm rõ được quy tắc này, họ có thể cung cấp nước và chất dinh dưỡng kịp thời nhất để có được năng suất cao nhất. Cần chú ý những ngày mưa nhiều, sương muối sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến hoa cà phê.
Cấu tạo và thành phần của quả cà phê.
Quả cà phê được cấu tạo từ 6 thành phần chính đó là phần cuống, vỏ quả, vỏ thịt, vỏ trấu, vỏ lụa và nhân cà phê.
Phần cuống
Phần cuống được xem là bộ phận kết nối giữa thân và quả, phần cuống phải có độ dẻo dai nhất định để giữ cho quả không bị rụng, nhưng vào mùa thu hoạch thì phần cuống sẽ giòn hơn, giúp bà con dễ thu hoạch hơn.
Vỏ quả
Vỏ quả cà phê có chức năng chính là bao bọc bên ngoài để bảo vệ nhân cà phê bên trong. Khi chưa chín vỏ quả sẽ có màu xanh, còn khi chín thì sẽ có màu đỏ, phần vỏ của Robusta và Cherry sẽ cứng hơn so với Arabica.
Vỏ thịt
Vỏ thịt là phần có thể ăn được và có vị ngọt nhẹ. Trong sản xuất cà phê chồn, những chú chồn sẽ ăn phần này và thải ra nhân quả. Phần vỏ thịt của Arabica là mềm và ngọt nhất. Còn giống Chari sẽ có phần vỏ dày hơn nhiều so với các giống cà phê khác.
Vỏ trấu
Sau khi đã thu hoạch người ta sẽ loại bỏ những lớp bên ngoài chỉ để làm phần vỏ trấu, khi phơi khô sẽ bảo vệ hạt cà phê. Khi chế biến người ta sẽ loại bỏ phần vỏ trấu và chúng sẽ được tận dụng để làm phân bón hoặc chất đốt.
Vỏ lụa
Mỗi loại cà phê sẽ có một màu vỏ lụa khác nhau. Hạt Arabica có vỏ lụa màu trắng, hạt Robusta có vỏ lụa màu nâu, còn Cherry thì có màu vàng nhạt.
Nhân cà phê
Nhân cà phê là thành phần chính và có giá trị nhất trong quả cà phê. Thông thường nhân cà phê sẽ có hai thành phần chính lớp vỏ cứng bên ngoài và phần nhân mềm bên trong. Những nhân cà phê thông thường sẽ có 2 hạt cà phê bằng nhau nhưng với trường hợp đột biến như Culi thì chỉ có 1 hạt.
Cà Phê Hạt Là Gì? Những Loại Hạt Cà Phê Phổ Biến Hiện Nay
Kiến thức về cà phê khá rộng và cần nhiều thời gian và trải nghiệm để am hiểu hơn. Hy vọng qua bài viết chia sẻ trên có thể cho bạn biết thêm nhiều thông tin về cà phê là gì và có thêm nhiều kiến thức hay ho về loài cây đặc biệt này.
