Cá nâu kho trái giác và hương vị dân dã, đậm đà xứ Cà Mau
Cá nâu là loại thủy sản có nhiều ở vùng biển duyên hải miền Trung. Nhưng xét về độ ngon thì khu vực biển Ngọc Hiển, Năm Căn của Cà Mau lại sở hữu loại cá nâu thượng hạng hơn cả. Nguyên nhân là vì nơi đây có điều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn thức ăn dồi dào để cá nâu sinh sôi, phát triển. Vì thế, loại cá này trở thành món ăn quen thuộc với người dân Đất Mũi, gắn liền với ẩm thực dân dã của địa phương, đặc biệt là món Cá nâu kho trái giác.
Cá nâu được biết đến là loài thủy sản đặc biệt, chúng có thể sống được ở cả vùng nước ngọt, lợ và mặn. Thông thường vào mùa mưa, cá nâu sẽ bơi vào ven bờ, sống ở các kênh, rạch nước lợ, rừng ngập mặn Cà Mau để sinh sản và duy trì nói giống. Đến khi nước rút, cá mẹ sẽ dẫn theo đàn con di cư ra biển, sống ở khu vực có nhiều ghềnh đá, rạn san hô. Thức ăn của loại cá này chủ yếu là tép nhỏ, rong, tảo và các loại sinh vật phù du. Vì thế, khu vực rừng ngập mặn như Năm Căn, Ngọc Hiển rất thích hợp để chúng sinh trưởng, phát triển do có rất nhiều loại tôm tép nhỏ.
Cá nâu có màu vàng nhạt, phần thân tròn, dẹp, bụng to, đuôi nhỏ. Trên thân chúng còn có các đốm tròn màu nâu xếp đan xen nhau nhưng không đều, trông như họa tiết da beo. Các đốm này sẽ đậm ở lưng và nhạt dần về phía bụng. Cá nâu khá hiền lành nhưng trên lưng và dưới bụng chúng lại có nhiều gai nhọn , bên trong chứa nọc độc. Vì thế, khi bắt chúng trên tay, nếu không cẩn thận để bị gai cá đâm vào thì sẽ rất nhức và khó chịu.
Nhiều người thích ăn cá nâu vì chúng ít xương, thịt nhiều, vị mềm dai vừa phải. Bên cạnh đó, thịt cũng ngọt và thơm chứ không tanh như các loại cá biển khác. Các bước làm sạch và chế biến cá nâu khá đơn giản, có thể làm thành rất nhiều món ăn thơm ngon. Tuy nhiên, hương vị đậm đà phong cách miền Tây nhất vẫn phải kể đến món Cá nâu kho trái giác.
Trái giác được hái từ những loại cây dây leo mọc hoang dã rất nhiều tại Cà Mau, nhất là trong rừng U Minh. Trái giác hình tròn, nhỏ, mọc thành thành chùm. Trái khi còn non sẽ có màu xanh, vị chua và chát, chín thì có màu đen thẫm, vị ngọt xen lẫn chút chua thanh. Chính cái vị chua ấy đã khiến loại đặc sản ở vùng U Minh này được người dân Cà Mau yêu thích. Ngoài Cá nâu kho trái giác, loại trái này còn được dùng để ngâm rượu. Rượu trái giác vừa có màu đỏ hồng đẹp mắt lại có thêm vị chua chua rất dễ uống. Bên cạnh đó, trái giác còn được dùng làm gia vị nêm nếm thêm cho một số món ăn như canh chua để tăng thêm hương vị.
