Soạn bài Bố cục trong văn bản (Chi tiết)>

Lựa chọn câu để xem giải thuật nhanh hơn

Phần I

Video hướng dẫn giải

BỐ CỤC VÀ NHỮNG YÊU CẦU VỀ BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN

1. Bố cục của văn bản

a. Em muốn viết một lá đơn xin gia nhập Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Hãy cho biết những nội dung trong đơn ấy có cần sắp xếp theo trật tự không ?
b. Sự sắp xếp nội dung những phần trong văn bản theo một trình tự phải chăng được gọi là bố cục. Em hãy cho biết : Vì sao khi kiến thiết xây dựng văn bản, cần phải chăm sóc tới bố cục ?

Trả lời:

a. Trong đơn xin gia nhập Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh những nội dung cần ghi hoàn toàn có thể là : họ tên, ngày tháng năm sinh, nơi học, nơi sống, lí do xin vào Đội. Những nội dung ấy cần được sắp xếp theo một trật tự trước sau rành mạch và hợp lý, không hề tự tiện muốn ghi nội dung nào trước cũng được .
b ) Sự sắp xếp nội dung những phần trong văn bản theo một trình tự hợp lý được gọi là bố cục. Khi kiến thiết xây dựng văn bản, cần phải chăm sóc đến bố cục, vì nó giúp những ý được trình diễn thành những phần mục rõ ràng giúp người đọc dễ tiếp đón văn bản .

2. Những yêu cầu về bố cục trong: văn bản

Đọc hai truyện sau :
( 1 ) Có một con ếch quen thói coi trời bằng vung, nên cứ nghênh ngang đi lại khắp nơi, nhâng nháo nhìn trời và kêu ồm ộp. Trước kia, ếch sống ở trong giếng. Tại vì năm ấy trời mưa, nước trong giếng dâng lên tràn bờ, đưa ếch ta ra ngoài .
Trước đó, ếch ta đã từ đáy giếng nhìn lên và nó thấy trời bé tị chỉ bằng cái vung thôi. Còn nó thì lại oai ghê lắm, vì nó mà đã cất tiếng kêu thì toàn bộ bọn cua, ốc, nhái ở giếng đều phải hoảng sợ. Cuối cùng, nó bị một con trâu giẫm bẹp. Từ đấy, trâu trở thành bạn của nhà nông .
( 2 ) Ngày xưa, có một anh tính rất hay khoe. Một hôm, anh ta may được cái áo mới, liền đem ra mặc, rồi đứng hóng ở cửa, đợi có ai qua người ta khen. Đứng mãi từ sáng đến chiều chả thấy ai hỏi cả, anh ta tức lắm .
Nhưng rồi anh ta cũng khoe được áo với một người rằng : “ Từ lúc tôi mặc chiếc áo mới này, tôi chả thấy con lợn nào chạy qua cả “. Đấy là cho người kia tính cũng hay khoe, bỗng không biết từ đâu tất tưởi chạy đến hỏi anh ta : “ Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không ? ”

a. Hai câu chuyện trên đã rõ bố cục chưa?

b. Cách kể chuyện trên bất hợp lí ở chỗ nào?

c. Theo em, nên sắp xếp bố cục hai câu chuyện trên thế nào?

Trả lời:

a.

– Hai câu chuyện trên chưa có bố cục.

– Trong truyện Ếch ngồi đáy giếng và Lợn cưới áo mới chúng chưa được sắp xếp một cách hài hòa và hợp lý theo trật tự logic .

b.

– Văn bản 1 : nên đảo lộn lại trật tự những câu trong đoạn văn trên, nên trình diễn ếch sống ở đâu trước thực trạng sống của anh như thế nào, thứ 2 nên nói là vì thực trạng sống như thế mà ếch huênh hoang nghênh ngáo, vì một trận bão mà ếch đã ra ngoài được và bị dẫm bẹp .
– Văn bản 2 : trình diễn nguyên do tại sao anh ta đứng hóng ở ngoài cửa, tiếp đó anh ta lấy cớ hỏi chuyện để khoe chiếc áo .
c. Nên sắp xếp lại bố cục theo một trận tự có khởi đầu có thân bài và có kết thúc. Trong phần mở bài nên ra mắt về yếu tố, thân bài khai triển yếu tố, 3 là Kết luận lại yếu tố .

3. Các phần của bố cục

a. Hãy nêu trách nhiệm của ba phần, Mở bài, Thân bài, Kết bài trong văn bản tự sự và miêu tả .
b. Có cần phân biệt rõ ràng trách nhiệm từng phần không ? Vì sao ?
c. Nói như vậy có đúng không ? Vì sao ?

Trả lời:

a .
– Nhiệm vụ của 3 phần trong văn bản miêu tả :
+ Mở bài : Giới thiệu đối tượng người tiêu dùng
+ Thân bài : Miêu tả về đối tượng người tiêu dùng .
+ Kết bài : Cảm nghĩ về đối tượng người dùng .
– Nhiệm vụ của 3 phần trong văn bản tự sự :
+ Mở bài : Giới thiệu vấn đề .
+ Thân bài : Diễn biến của vấn đề .

+ Kết bài: Cảm nghĩ về sự việc.

b. Nhiệm vụ của từng phần cần được phân biệt rõ ràng. Vì mỗi phần có một nội dung riêng không liên quan gì đến nhau .
c. Có bạn nói rằng phần mở bài chỉ là sự tóm tắt, rút gọn của phần thân bài, còn phần kết bài chẳng qua là sự lặp lại một lần nữa của mở bài. Nói như thế là không đúng. Vì mở bài chỉ là trình làng đối tượng người dùng và vấn đề, còn Tóm lại là phần : thể hiện xúc cảm cá thể về đối tượng người tiêu dùng và vấn đề .
d. Tuy nội dung chính của việc miêu tả được dồn cả vào phần thân bài, nhưng phần mở bài và kết bài vẫn rất thiết yếu. Vì Mở bài, ngoài trách nhiệm ra mắt đề tài của văn bản, còn giúp người đọc đi vào đề tài đó một cách thuận tiện, tự nhiên và hứng thú. Còn Tóm lại đâu chỉ là nêu cảm nghĩ, lời hứa hẹn, mà còn làm cho văn bản để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người đọc.