Bài Cúng 30 Tết Chuẩn Phong Tục Việt – Nghi Thức Cúng Tết Cổ Truyền Đơn Giản

Lễ cúng Tất niên là phong tục tập quán lâu đời và còn là nét đẹp văn hóa của người dân Việt Nam. Là một nghi thức nhằm đánh dấu kết thúc năm cũ và chuẩn bị bước sang năm mới. Dưới đây là những thông tin về bài cúng 30 Tết 2023 cũng như ý nghĩa của lễ cúng tất niên mà bạn nên biết. Hãy cùng Mogi tìm hiểu nhé!

Lễ cúng Tất niên là gì? Ý nghĩa Lễ cúng Tất niên 30 Tết

Lễ cúng tất niên theo quan niệm xưa, chính là để tiễn các vị thần cũ và đón tiếp các vị thần mới. Bởi vì mỗi năm sẽ có 1 vị thần cai quản, hết năm vị thần cũ sẽ bàn giao mọi thứ cho vị thần mới. Vì vậy vào các ngày cúng Tất niên, mỗi gia đình sẽ chuẩn bị mâm cỗ cúng để cúng các vị thần.

Người Việt Nam có truyền thống tín ngưỡng thờ cúng t​ổ tiên, ông bà, cha mẹ những người đã khuất. Mâm cúng vào ngày 30 là để con cháu tỏ lòng biết ơn, cảm tạ đức sinh thành và công nuôi dưỡng. Đây còn là dịp để cầu xin tổ tiên phù hộ, độ trì cho thế hệ đi sau. 

Ngoài ra, dịp tết đến xuân về con cháu xa gần đều đoàn tụ, sau khi mâm cỗ đã cúng xong thì sẽ đem xuống cho con cháu cùng hưởng lộc. Vì vậy, mâm cỗ cúng ngày 30 tết còn mang thêm nhiều ý nghĩa về tinh thần, có giá trị văn hóa gia đình, thể hiện ý nghĩa tụ họp, sum vầy. Là dịp cuối năm mà mọi người thường mời nhau đến nhà để ăn tất niên.

>>>Xem thêm: Cách đặt bàn thờ ông Táo sao cho chuẩn phong thủy, hút tài lộc vượng khí

Mâm cúng Tất Niên gồm những gì?

Mâm cúng Tất niên thông thường không thể thiếu được món gà trống luộc, ngoài ra còn được bày biện trang nghiêm với các món như: canh măng, nem rán, rau xào, giò chả, bánh chưng, bánh tét…

Mâm cúng tất niên Miền Bắc

Đối với người miền Bắc, trong mâm cỗ cúng tất niên luôn phải đầy đủ 4 bát, 4 đĩa (mâm cỗ nhỏ)  hoặc 8 bát, 8 đĩa với mâm cỗ lớn. Cũng có những nhà chuẩn bị mâm cỗ xếp cao từ 2 đến 3 tầng rất lớn.

• Bốn bát gồm: Bát canh măng, bát mọc, bát miến, bát bóng thả.

• Bốn đĩa của mâm cỗ gồm: đĩa thịt gà, đĩa thịt heo, đĩa giò lụa, đĩa chả quế. 

Mâm cúng tất niên Miền Trung và Miền Nam

Các món bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, chả giò, nem, gỏi tôm thịt,… thường xuất hiện trong mâm cỗ tất niên của người miền Nam. Đặc biệt, người Nam thường ưu tiên những món nguội.

Trong khi đó, miền Trung với mâm cơm tất niên 30 tết ít cầu kỳ hơn thường có: bánh chưng, bánh tét, chả giò, chả lụa, gà luộc, thịt heo luộc,…

Những lưu ý cần biết khi chuẩn bị lễ cúng tất niên

Cũng như các lễ cúng khác trong năm, mâm cơm tất niên 30 tết dù không cần phải quá trang trọng nhưng gia chủ cũng không nên chuẩn bị quá sơ sài và cần phải lưu ý một số điều.

Gia chủ có thể chuẩn bị mâm cúng ít hay nhiều tùy vào điều kiện gia đình nhưng ít nhất là phải có những món ăn truyền thống ngày Tết, được chuẩn bị một cách chu đáo và sạch sẽ.

Trước khi làm lễ cúng, các gia đình cần phải dọn dẹp bàn thờ, nhà cửa cho sạch sẽ. Để lễ cúng tất niên thành kính trang nghiêm hơn.

Cần phải có đầy đủ các thành viên trong dịp này vì Tất niên là bữa cơm sum vầy của gia đình, để thể hiện sự sum họp và ấm cúng. Đây cũng chính là thời điểm các gia đình đoàn tụ sau một năm làm việc vất vả, nhất là những gia đình có con cái đi làm ăn xa nhà. Vì vậy, không nên cãi nhau, chửi mắng mà thay vào đó nên nói những chuyện vui vẻ và những điều tốt lành.

Bài cúng 30 Tết nên được thực hiện khi nào thì tốt?

Theo phong thủy, thời điểm tốt nhất để thực hiện bài cúng 30 tết giao thừa là từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng. Cúng vào khoảng thời gian này, sẽ có các vị thần chứng giám cho lòng thành kính của gia chủ. Không nên cúng giao thừa muộn. Vì sau 1 giờ sáng sẽ là lúc các vị thần cũ bàn giao công việc cho các vị thần mới. 

>>>Xem thêm: Cách bày trí mâm ngũ quả trung thu đẹp và độc đáo nhất

Bài cúng 30 Tết đúng nghi lễ

Dưới đây là văn khấn ngày 30 tết giao thừa theo sách “Văn khấn cổ truyền Việt Nam” do Nhà xuất bản Văn hóa – Thông tin phát hành.

Bài cúng 30 Tết Trong Nhà Chiều Tất Niên

Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.

Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.

Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.

Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ………

Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm …….

Tín chủ (chúng) con là: ………..

Ngụ tại……….

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).

>>>Xem thêm: Hướng dẫn cách cúng khai trương đầu năm để may mắn cả năm

Bài cúng 30 Tết ngoài trời dành cho gia thần 

Theo truyền thống, ngoài việc thực hiện bài cúng 30 Tết cho Gia tiên. Thì các gia đình, công ty hay các cửa hàng thường làm lễ cúng Gia Thần để tạ chỗ “Đất đai” sau một năm làm ăn, phù hộ độ trì cho con cháu.

Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.

Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân

Con kính lạy ngài Bản gia Thổ địa Long Mạch Tôn Thần

Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức Tôn Thần

Con kính lạy ngài tiền hậu Địa chủ Tài Thần

Con kính lạy các Tôn Thần cai quản trong khu vực này.

Tín chủ (chúng) con là: …………………………………

Tuổi: …………………………

Ngụ tại: …………

Hôm nay là ngày…… tháng…… năm…., tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kim ngân trà quả đốt nén hương thơm dâng lên trước án. Qua một năm làm ăn, chúng con xin dâng lễ tạ ơn trên đã phù hộ độ trì cho chúng con mọi sự an lành và may mắn.

Chúng con thành tâm kính mời: Ngài Kim Niên đương cai Thái Tuế chí đức Tôn Thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, ngài Bản gia Thổ địa Long Mạch Tôn Thần, các ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Phúc đức chính Thần, các vị Tôn Thần cai quản trong khu vực này.

Cúi xin các Ngài nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con, toàn gia an lạc, công việc hanh thông. Người người được bình an, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Phục duy cẩn cáo!

Mâm cúng rước ông bà ngày 30 tết

Không có một quy chuẩn nào cho việc chuẩn bị mâm cơm cúng rước ông bà ngày 30 tết. Vì vậy, gia chủ có thể tùy tâm cũng như điều kiện kinh tế của gia đình mình mà chuẩn bị sao cho đủ đầy và tươm tất nhất. Tuy nhiên, trong mâm cúng rước ông bà, tổ tiên ngày 30 Tết của người Việt thì đặc biệt không thể thiếu những thứ sau: 

• Mâm lễ mặn

• Vàng mã 

• Nến hoặc đèn dầu

• Hoa tươi 

• Hoa quả tươi: mâm ngũ quả 

Ngoài những vật phẩm trên, tùy vào phong tục riêng của từng vùng miền cụ thể mà gia đình có thể cân nhắc thay đổi, thêm hoặc bớt sao cho hợp lý để thể hiện lòng thành kính nhất của con cháu đối với ông bà, tổ tiên. 

Hy vọng bài viết của Mogi.vn đủ để giúp cho biết rõ hơn về bài cúng 30 tết và mâm cơm Tất niên đúng chuẩn để bạn có thể chuẩn bị lễ cúng Tất niên chu đáo, đầy đủ và tránh được những sai lầm không đáng có. Nhằm để bày tỏ lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên, các vị thần linh để họ độ trì cho chúng ta có được một năm mới an khang thịnh vượng, bình an và gặp nhiều điều may mắn.

>>>Tham khảo thêm:

Đánh giá bài viết