Ý thức xã hội và kết cấu của ý thức xã hội – II. Ý thức xã hội và kết cấu của ý thức xã hội: (Đs – Studocu

II. Ý thức xã hội và kết cấu của ý thức xã hội: (Đs tinh thần

)

1.

Khái niệm ý thức xã hội:

là khái niệm triết học dùng để chỉ toàn bộ phương

diện sinh hoạt tinh thần của xã hội, nảy sinh từ tồn tại xã hội và phản ánh tồn

tại xã hội trong những giai đoạn phát triển nhất định.

–

Mặt tinh thần của xã hội bao gồm những tư tưởng, quan điểm, tình cảm, tâm

lý, thói quen, phong tục, tập quán, truyền thống,…

–

T

a cần thấy rõ sự khác nhau tương đối giữa

ý thức xã hội

và ý thức cá nhân.

–

Ý

thức

cá

nhân

là

thế

giới

tinh

thần

của

những

con

người

riêng

biệt,

cụ

thể

(tôi,

anh,

cậu

ta).

Ý

thức

của

các

cá

nhân

đều

phản

ánh

tồn

tại

xã

hội

với

những mức độ khác nhau. Do đó, nó hiển nhiên là mang tính xã hội.

–

Song

,

ý thức cá

nhân không phải

bao giờ

cũng thể hiện quan

điểm, tư

tưởng,

tình

cảm

phổ

biến

của

một

cộng

đồng,

một

tập

đoàn

xã

hội,

một

thời

đại

xã

hội nhất định.

–

Ý

thức

xã

hội

và

ý

thức

cá

nhân

tồn

tại

trong

mối

liên

hệ

hữu

cơ,

biện

chứng với nhau, thâm nhập vào nhau và làm phong phú cho nhau.

–

Ý

thức

xã hội

gồm những

hiện

tượng

tinh thần,

những

bộ

phận, những

hình

thái khác nhau phản ánh tồn tại xã hội bằng những phương thức khác nhau.

–

T

a có thể lấy ví dụ về ý thức xã hội: truyền thống yêu nước, nhân đạo nhân

nghĩa của dân tộc. Đức tính cần cù chăm chỉ và truyền thống hiếu học được

truyền từ đời này sang đời khác.

Một số câu ca dao tục ngữ thể hiện tư tưởng: “Ăn cỗ đi trước, lội nước theo

sau”, ‘’Giọt máu đào hơn ao nước lã’

’, “T

a về ta tắm ao ta/ D

ù trong dù đục

ao nhà vẫn hơn” hay một số tư tưởng hiện hành như bảo thủ, ganh ghét, …

2.

Kết cấu của ý thức xã hội:

Theo

trình

độ

phản

ánh

của

ý

thức

xã

hội

đối

với

tồn

tại

xã

hội

có

thể

phân

biệt ý thức xã hội thông thường và ý thức lý luận:

–

Ý

thức

xã

hội

thông

thường

là

toàn

bộ

những

tri

thức,

những

quan

niệm,

…

của

những

con

người

trong

một

cộng

đồng

người

nhất

định,

được

hình

thành

một

cách

trực

tiếp

từ

hoạt

động

thực

tiễn

hàng

ngày

,

chưa

được

hệ

thống hóa, khái quát hóa thành lý luận.

–

Ý

thức

lý

luận

là

những

tư

tưởng,

quan

điểm

đã

được

hệ

t

hống

hóa,

khái

quát

hóa

thành

các

học

thuyết

xã

hội,

được

trình

bày

dưới

dạng

những

khái

niệm,

phạm

trù,

qui

luật.

Ý

thức

lý

luận

có

khả

năng

phản

ánh

hiện

thực