Ý nghĩa tết nguyên đán đặc biệt bạn trẻ cần biết – Thành Hưng

Rate this post

Tết Nguyên Đán mang một ý nghĩa hết sức đặc biệt bởi đây là một phong tục, tập quán và đã trở thành một lễ hội truyền thống lớn nhất cho bản sắc dân tộc Việt Nam từ xa xưa của ông bà cha ta để lại. Thời điểm Tết Nguyên Đán diễn ra thường biểu trưng giao thời giữa năm cũ và năm mới, giữa cái cũ và cái mới, giữa quá khứ và tương lai với nhiều điều tốt đẹp đã đi qua và sắp diễn tới. Nào, hãy cùng Thành Hưng tìm hiểu ý nghĩa của Tết Nguyên Đán thật trọn vẹn nhất và đầy đủ nhất về truyền thống dân tộc Việt Nam ta nhé !

Khái niệm cơ bản về lễ Tết Nguyên Đán

Nguồn gốc của Tết Nguyên Đán

Nguồn gốc Tết Nguyên Đán thực hư như thế nào đến nay vẫn còn là một ẩn số được khá nhiều tranh cãi trái chiều khác nhau.

Tết Nguyên đán của Việt Nam, hay còn được gọi với tên gọi dân gian khác là Tết cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết cổ truyền…do đây là Tết đầu tiên trong năm và cũng để phân biệt với một số dịp lễ khác của một số dân tộc bản sắc như Tết Giữa Năm, Tết Khai hàng, Tết Nguyên tiêu, Tết Đoan ngọ, Tết Trung thu…Tết Nguyên Đán là một trong những dịp lễ quan trọng của đất nước Việt Nam.

Hầu hết mọi thông tin đều cho rằng ngày Tết Nguyên Đán có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc và được du nhập về Việt Nam trong khoảng thời gian mà Trung Quốc đô hộ. Nhưng ngược lại thì theo sự tích “Bánh chưng bánh dày” , người Việt Nam đã có dữ liệu lịch sử cho rằng lễ Tết Nguyên Đán bắt đầu từ thời vua Hùng, tức là trước cả khoảng thời gian 1000 năm Bắc thuộc.

Ngoài ra, trong sách Giao Chỉ Chí cũng có đoạn viết “Bọn người Giao Quận thường tập trung thành từng phường hội nhảy múa ca hát, ăn uống chơi bời trong nhiều ngày để vui mừng một mùa cấy trồng mới, không những chỉ có dân làm nông mà tất cả người nhà của Quan lang, Chúa động cũng đều tham gia vào lễ hội này.” (Giao Quận – Quận Giao Chỉ, là tên gọi do Trung Quốc đặt cho lãnh thổ Việt Nam trong thời kì Bắc thuộc) cũng là một bằng chứng sống động cho quan điểm Tết Nguyên Đán hình thành từ Việt Nam chứ không phải lấy từ Trung Quốc.

Theo truyền thuyết và lịch sử của ông cha để lại thì từ thời họ Hồng Bàng dựng nước Văn Lang đến thời Kinh Dương Vương sinh ra Lạc Long Quân rồi vị thần này kết hôn với Âu Cơ sinh ra Hùng Vương, người Việt Nam ta đã ăn bắt đầu có lễ Tết từ lúc ấy. Bằng chứng rõ ràng cho việc này đó là sự xuất hiện của bánh chưng, bánh giày – theo tương truyền cho là nhờ sự sáng kiến của Lang Liêu – con trai thứ 18 của đời vua Hùng Vương thứ 6.

Về mặt tên gọi của Tết Nguyên Đán theo hiểu nôm na bằng tiếng Hán được hiểu đầy đủ nhất thì phải đi sát nghĩa theo từng từ riêng. Bắt đầu từ chữ “Nguyên” có nghĩa là sự khởi đầu, còn chữ “Đán” có nghĩa là buổi sáng sớm cho nên khi ghép lại “Nguyên Đán” tức là buổi sáng khởi đầu của năm mới. Riêng chữ “Tết” lại được đọc chệch đi theo âm chữ Hán của chữ “tiết”. Theo lịch của Trung Hoa, xưa kia thường chia 1 năm gồm có 24 tiết và Nguyên Đán được coi là tiết đầu tiên trong năm.

Thực ra, cho đến nay, vẫn chưa có đầy đủ thông tin chính xác hay thời gian cụ thể để đưa ra lập luận chính xác nhất về việc xác định được cho việc dân tộc ta ăn Tết từ bao giờ. Nhưng đó chỉ là một phần lịch sử để mọi người và tầng lớp trẻ sau này có thể vững tin vào một điều rằng Tết Nguyên Đán đã và đang là một lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam cho đến mãi sau này.

Xem thêm bài viết khác: Hướng dẫn cách chuyển bể thủy sinh khi chuyển nhà an toàn

Thời gian của Tết Nguyên Đán được tính thế nào ?

Tết Nguyên Đán của Việt Nam được tính theo khung thời gian Âm lịch, muộn hơn Tết Dương lịch (hay Tết Tây). Do quy luật 3 năm nhuận một tháng của Âm lịch nên ngày đầu năm của dịp Tết Nguyên Đán không bao giờ trước ngày 21/01 Dương lịch và sau ngày 19/02 Dương lịch mà thường chỉ rơi vào khoảng giữa những ngày này.

Thời gian diễn ra cho lễ Tết Nguyên Đán hàng năm thường kéo dài trong khoảng 7 – 8 ngày cuối năm cũ và 7 ngày đầu năm mới (23 tháng Chạp đến hết ngày 7 tháng Giêng).

Ý nghĩa đặc biệt của Tết Nguyên Đán 

Tết Nguyên đán đại diện cho sự giao thoa giữa trời và đất

Tết Nguyên đán được xem là thời điểm thể hiện cho sự giao thoa giữa trời và đất, giữa thần linh với con người. Tết trong Tết Nguyên đán có nghĩa là tiết (ở đây biểu hiện cho thời tiết) sẽ vận hành theo 4 mùa trong năm Xuân – Hạ – Thu – Đông, đóng lại một chu kỳ kết thúc năm và bắt đầu sứ mệnh tiếp theo cho một chu kì mới.

Bày tỏ lòng thành trong dịp Tết Nguyên Đán 

Có thể nói lễ Tết Nguyên Đán là dịp quan trọng nhất trong cuối năm cũ và đầu năm mới khi mà con cháu trong nhà sẽ tập trung lại để chuẩn bị và dâng lên bàn thờ ông bà tổ tiên những mâm cơm, mâm ngũ quả theo đúng phong tục xưa nhằm thể hiện sự biết ơn và nhất.

Theo quan niệm tâm linh từ xưa, vào dịp lễ này ông bà tổ tiên sẽ về nhà ăn Tết cùng con cháu và phù hộ cho gia đình mình được mạnh khỏe, hòa thuận hơn trong năm mới.

Tết Nguyên đán tượng trưng cho sự hy vọng và may mắn

Năm mới tượng trưng cho mở đầu mới, vì vậy mỗi dịp Tết Nguyên Đán đến thì mọi người thưởng rủ nhau đi chùa để cầu phúc và cầu may mắn tại các chùa, miếu để cầu may mắn, sức khỏe cho gia đình trong một năm mới sắp tới.

Ngoài ra, còn có quan niệm cho rằng Tết Nguyên Đán giúp xua đuổi đi những điều không may của năm cũ và đón nhận những niềm hy vọng tốt đẹp hơn cho năm mới. Vì vậy, đây là thời điểm được nhiều người lựa chọn để mở đầu công việc cho năm và là thời điểm tốt để khởi nghiệp nhờ vào vận khí năm mới.

Tham khảo thêm: Dịch vụ chuyển nhà trọn gói tại Hà Nội Chỉ 299k

Tết Nguyên đán là lúc gia đình sum họp cùng nhau

Không phải gia đình nào cũng sẽ sống cùng với nhau nhất là các đại gia đình đông con cháu. Chính vì thếTết Nguyên đán chính là thời điểm mà mọi người trong gia đình mong ngóng nhất để được đoàn tụ bên những người yêu thương. Được cùng nhau quây quần bên nồi bánh chưng đêm giao thừa thì đây là điều mà mọi người đều mơ ước.

Ngoài ra, đây là cũng là thời gian để con cháu có thể tỏ tạ ơn cho ông bà, cha mẹ đã sinh thành, nuôi dưỡng bằng tình cảm chân thành nhất hay đơn giản bằng những món quà mừng trong những ngày Tết đến.

Dịp bày tỏ lòng thành kính

Không những chỉ là cho ông bà tổ tiên, người dân Việt Nam còn xem dịp Tết Nguyên Đán là lúc bày tỏ nỗi lòng với bề trên, với vong linh, với thần thánh từ phương trong công việc, làm ăn.

Đây cũng là dịp lễ được mọi người chú trọng nhất theo quan niệm tín ngưỡng dân gian thì người nông dân sẽ bày tỏ lòng biết ơn của mình đến thần Mưa, thần Đất, thần Mặt trời,… một năm qua đã giúp đỡ họ.

Tết là lúc mừng tuổi mới với mọi người

Chúc mừng tuổi – Câu cửa miệng quen thuộc của ông bà, ba mẹ, cô chú khi chúc tết nhau để mừng nhau thêm một tuổi mới với nhiều điều mới mẻ trong tương lai.

Vào dịp này mọi người sẽ gửi đến nhau những lời chúc may mắn nhất, hy vọng một năm mới tốt đẹp hơn. Người lớn sẽ mừng tuổi cho người già và trẻ nhỏ để mong cho các cụ được sống lâu khỏe mạnh, còn các cháu sẽ lớn nhanh, ngoan ngoãn và học giỏi.

Những phong tục tập quán của người Việt trong Tết Nguyên đán

Cúng ông Táo, ông Công

Trước Tết Nguyên đán, vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm. Vào ngày này thì mỗi nhà sẽ dọn dẹp sạch sẽ căn bếp, sau đó chuẩn bị một mâm cỗ gồm trái cây, đồ mặn và phóng sinh một con cá chép. Việc này có mục đích là chuẩn bị cho ông Công, ông Táo lên thiên đình để báo cáo những việc xảy ra trong gia đình một năm qua cho triều đình để cập nhật tình hình cũ và mong muốn điều mới trong năm tới.

Phong tục bánh chưng, bánh tét

Có lẽ rõ nhất thể hiện dịp Tết Nguyên Đán là hình tượng bánh chưng bánh tét biểu trưng, điều này thể hiện qua hình ảnh hàng quán ngoài chợ đầy ắp các sạp bán lá dong, lá chuối, ống nứa để phục vụ cho công việc gói bánh ngày tết. Bởi vì bánh chưng, bánh tét chính là 2 loại bánh truyền thống nằm trong danh sách các món ăn ngày Tết không thể thiếu để dâng lên bàn thờ tổ tiên hoặc làm quà tết cho người hay bạn bè.

Ở một số khu vực hiện nay, người dân vẫn còn duy trì thói quen là vào trước Tết các gia đình trong dòng họ, hàng xóm sẽ tập trung lại với nhau để gói bánh, luộc bánh và trò chuyện xuyên đêm. Thật ý nghĩa khi truyền thống gói bánh chưng, bánh tét ngày Tết vẫn còn được duy trì và truyền lại cho các thế hệ sau này đến tận bây giờ.

Bày biện mâm ngũ quả trên bàn thờ

Mâm ngũ quả là vật cúng dâng lên bàn thờ ông bà tổ tiên mang nét đặc trưng không thể thiếu trong dịp lễ Tết Nguyên đán, nó bày tỏ cho sự tôn kính và lòng biết ơn của con cháu trong nhà đến bề trên.

Tại mỗi vùng miền sẽ có những cách bày trí mâm ngũ quả khác nhau cũng như các loại trái cây cũng có sự khác biệt. Tuy nhiên tất cả đều mang ý nghĩa chung là cầu mong cho năm mới được may mắn và bình an hơn năm cũ.

Các món thường có trên mâm ngũ quả là : Cầu, Dừa, Đu Đủ, Xoài, Dưa hấu, Sung, Thơm / Khóm (Dứa), Nho … Ngoài ra, để trang trí cho mâm ngũ quả họ thường thêm vào các loài hoa vừa trang trí vừa thể hiện sự tôn kính như: Hoa Thủy Tiên, Hoa Đồng Tiền, Hoa Cúc,…

Lau dọn vệ sinh nhà, cửa

Với người dân Việt Nam thì việc lau dọn nhà cửa mỗi dịp cuối năm mang ý nghĩa là sẽ loại bỏ đi những điều không tốt của năm cũ chuẩn bị đón chào điều may mắn và tài lộc cho năm mới. Vì thế mà đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình được cùng nhau dọn dẹp hoặc thâm chí thay cả đồ mới các vật dụng trong nhà mình.

Đặc biệt, bạn có thể dễ dàng nhận thấy sự thay đổi nhất là việc sơn sửa nhà mỗi dịp Tết đến như muốn nói rằng xóa bỏ cái cũ và đón nhận cái mới dồi dào phúc lộc.

Phong tục tảo mộ

Tảo mộ được xem là phong tục bắt buộc vào những ngày cận Tết Nguyên đán. Vào ngày này con cháu trong nhà sẽ tập trung tại mộ của ông bà tổ tiên đế làm sạch khu mộ cũng như thăm viếng. Phong tục này thể hiện sự kính trọng và đạo hiếu của con cháu đối với ông bà cha mẹ và tổ tiên đã khuất mỗi năm bởi sau khoảng thời gian

Cúng lễ tất niên

Cúng tất niên là nét truyền thống có từ lâu đời của dân tộc Việt Nam. Đây là nghi lễ quan trọng thường được làm vào ngày 30 Tết để mời ông bà tổ tiên về ăn Tết cùng gia đình. Đồng thời là cột mốc đánh dấu thời điểm năm cũ qua đi để chuẩn bị đón một năm mới an khang, thịnh vượng hơn.

Xông đất, động thổ

Sau thời khắc giao thừa đón chào năm mới thì người đầu tiên bước vào nhà sẽ là người xông đất cho gia đình. Theo quan niệm từ xưa đến nay, người xông đất nên là người hợp tuổi với gia chủ để mang lại cho gia đình một năm làm ăn thuận lợi, sức khỏe dồi dào và gia đình hòa thuận.

Chúc tết nhau và mừng tuổi qua bao lì xì

Năm mới đến tượng trưng cho mỗi người sẽ được thêm một tuổi, do đó mà mọi người sẽ dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất để hy vọng một năm mới nhiều thành công hơn.

Nét đặc trưng cho điều không thể thiếu dịp lễ Tết là các phong bì lì xì đỏ, bởi quan niệm “đỏ” tức tượng trưng cho sự may mắn, điều này vừa mang lại cho người nhận như con cháu được lộc tài nhiều hơn vào năm mới, cho ông bà được mạnh khỏe vào năm sau.

Tông kết về Tết Nguyên Đán

Trong hơn 12 tháng gồm 365 ngày, đã có những lúc chúng ta phải buồn phiền, lúc thì hối hả tất bật, lúc mệt mỏi vì những áp lực trong cuộc sống để đổi lại những bình an cho bản thân và gia đình.

Bây giờ khi Xuân về Tết đến, ta chợt nhìn lại khoảng thời gian ấy thấy thật thanh thản, bình yên đến lạ lùng. Dường như vào lễ Tết Nguyên Đán này, sau những ngày cuối năm mọi lo toan, mọi gánh nặng đều được trút bỏ, để thấy những khoảnh khắc yên lắng, là chan chứa, yêu thương… cùng gia đình là điều hạnh phúc nhất phải không nào. Thành Hưng xin chúc các bạn một năm mới thật ấm no, hạnh phúc, sức khỏa dồi dào, tài lộc vẹn tròn nhất.