Vật liệu Composite là gì? Ưu nhược điểm và ứng dụng của nó
Composite là gì, ưu nhược điểm của vật liệu này ra sao, tính ứng dụng như thế nào? Đây cũng là những câu hỏi thường gặp nhất về vật liệu composite. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, composite được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực dễ nhận thấy nhất đấy chính là cửa nhựa composite cao cấp. Sau đây, hãy cùng Modern Door tìm hiểu rõ hơn về vật liệu composite là gì cũng như những ưu nhược điểm của loại vật liệu này nhé.
Nội Dung Chính
Composite là chất liệu gì?
Composite còn được gọi là compozit hay vật liệu tổng hợp. Đây là loại vật liệu được sản xuất bằng cách tổng hợp hai hoặc nhiều vật liệu có đặc tính lý hóa khác nhau. Kết quả nhận được là vật liệu có tính chất và công dụng ưu việt hơn gấp nhiều lần so với các nguyên liệu cấu thành ban đầu.
Cấu tạo và đặc điểm của vật liệu Composite
Trước khi đi vào tìm hiểu ưu nhược điểm của composite, hãy cùng điểm qua cấu tạo và đặc điểm của vật liệu này:
Cấu tạo Composite
Vật liệu composite được tạo nên từ 2 thành phần chủ yếu: Đó là vật liệu cốt và vật liệu nền.
Vật liệu cốt: Còn gọi là vật liệu gia cường hay “Fiber” trong tiếng Anh. Thành phần này có vai trò tạo nên độ cứng, sức mạnh và các đặc điểm cơ lý tính khác cho composite. Nhìn chung, vật liệu cốt được chia thành 2 loại là dạng cốt sợi (dài hoặc ngắn) với các loại như sợi ceramic, sợi carbon, sợi thủy tinh… và dạng cốt hạt như bột gỗ, bột đá, hạt kim loại, hạt đất sét…
Vật liệu nền: Trong tiếng Anh gọi là “Matrix”. Nhờ có thành phần này mà các vật liệu cốt của composite có sự gắn kết với nhau. Từ đó tạo nên khối composite thống nhất. Có nhiều loại vật liệu nền như ceramic, kim loại nấu chảy, polymer (cao su, PVC, PP, PE, Epoxy, polyester…).
Đặc tính Composite
Đặc tính của vật liệu composite là gì sẽ tùy thuộc vào đặc tính của vật liệu nền và vật liệu cốt:
Đặc tính của vật liệu cốt
- Là điểm chịu ứng suất tập trung
- Có khả năng kháng nhiệt độ và hóa chất môi trường
- Khả năng phân tán tốt vào vật liệu nền
- Giúp gia công dễ dàng hơn
- Giải nhiệt – truyền nhiệt tốt
- Thân thiện với môi trường
Đặc tính của vật liệu nền
- Có vai trò là chất kết dính, giúp tạo ra môi trường phân tán
- Khi có lực tác dụng từ bên ngoài sẽ truyền ứng suất sang pha gia cường
- Bảo vệ vật liệu cốt trước các ảnh hưởng của môi trường bên ngoài
- Dẻo dai, bền bỉ, chống lại vết nứt
- Ngoài ra còn có nhiều đặc tính khác như cách điện, tạo màu sắc cho vật liệu…
Ưu và nhược điểm của Composite
Dựa trên đặc điểm cấu tạo và đặc tính nói trên, có thể khẳng định ưu nhược điểm của chất liệu composite là gì? Sau đây là những phân tích về điểm mạnh và hạn chế của composite:
Ưu điểm:
- Độ bền cơ học cao, khối lượng nhẹ nhàng
- Cho phép uốn kéo dễ dàng, độ cứng cao
- Chịu được tác động của thời tiết, môi trường, chống tia UV, chống lão hóa
- Cách nhiệt và cách điện tốt
- Chống lại sự ăn mòn và hóa chất, bảo quản dễ dàng, ít tốn kém, không cần phủ sơn chống mài mòn
- Tạo hình, tạo màu linh hoạt, dễ sửa chữa và thay đổi
- Chi phí sản xuất và bảo dưỡng hợp lý
- Tuổi thọ lâu dài, gấp 2 – 3 lần so với gỗ hay kim loại
Nhược điểm:
- Sau khi hư hỏng khó tái sử dụng, là phế phẩm trong quá trình sản xuất
- Vật liệu thô có giá khá đắt đỏ
- Gia công mất nhiều thời gian
- Việc phân tính các đặc tính cơ, lý, hóa của mẫu vật khá phức tạp
- Tay nghề của công nhân quyết định khá nhiều đến chất lượng composite
Một số loại Composite trên thị trường hiện nay
Sau khi đã nắm được composite là chất liệu gì, chắc hẳn bạn cũng sẽ tò mò không biết trên thị trường hiện nay có những loại composite nào? Dưới đây là một số vật liệu composite được sử dụng rộng rãi nhất:
- Gốm composite (Ceramic composite): Là loại gốm được sản xuất theo mô hình ma trận đan xen nhau. Gốm composite bền bỉ hơn gốm sứ thông thường nhờ khả năng chống gãy, chống sốc nhiệt tốt.
- Composite kim loại (Metal composite): Tạo thành từ nhựa composite kết hợp với kim loại.
- Bê tông cốt thép (Reinforced concrete): Các thanh cốt thép với cường độ chịu kéo cao được sử dụng để gia cố bê tông.
- Bê tông cốt sợi thủy tinh (Glass fibre reinforced concrete): Bê tông được đổ dưới dạng sợi thủy tinh với zirconia hàm lượng cao.
- Bê tông mờ (Translucent concrete): Là loại bê tông bọc bên ngoài các sợi quang.
- Gỗ kỹ thuật (Engineered wood): Gỗ được tạo nên từ việc kết hợp nhiều vật liệu giá rẻ (ví dụ như ván dăm) cùng với composite, ngoài ra có thể bổ sung thêm các vật liệu đặc biệt khác.
- Ván ép (Plywood): Là loại gỗ kỹ thuật làm từ nhiều lớp gỗ mỏng dán lại với nhau theo nhiều góc độ đa dạng.
- Tre kỹ thuật (Engineered bamboo): Là tấm ván được tạo nên từ việc dán các dải sợi trẻ với nhau.
- Thép composite (Steel composite): Bền bỉ hơn thép thông thường, dùng để làm nhà container và nhà khung thép.
- Gỗ nhựa composite (Wood-plastic composite): Có thành phần cấu tạo từ sợi gỗ hay bột đúc bằng nhựa.
- Sợi thủy tinh (Fibreglass): Có ưu điểm là linh hoạt và giá thành rẻ, làm từ nhựa kết hợp với sợi thủy tinh.
- Polymer với sợi carbon gia cường (Carbon Fibre reinforced polymer): Các sợi carbon được thêm vào kết cấu nhựa để gia tăng tỷ lệ độ bền trên trọng lượng.
- Giấy tráng nhựa (Plastic coated paper): Giúp tăng độ bền bỉ và tính thẩm mỹ cho vật liệu giấy.
Ứng dụng và lợi ích của Composite đối với đời sống
Mỗi loại composite lại mang đến những lợi ích khác nhau, đáp ứng mọi nhu cầu của sản xuất và đời sống. Sau đây hãy cùng Modern Door tìm hiểu về những ứng dụng thực tế của chất composite là gì:
- Chế tạo vỏ động cơ tên lửa, tàu vũ trụ, máy bay, vỏ tên lửa
- Bình chịu áp lực cao
- Ứng dụng của composite trong việc sản xuất các loại cửa nhựa cao cấp
- Ống nhựa cốt sợi thủy tinh dẫn nước
- Đá composite nhân tạo được dùng trong trang trí nội thất, ví dụ như làm mặt bếp
- Ống composite dẫn nước nhiễm phèn, hóa chất, nước thải, ống thủy nông
- Tấm panel composite, vỏ bọc các loại bồn bể, mặt bàn ghế, thùng chứa hàng, trang trí nội thất…
- Hệ thống ống thoát rác cho các tòa cao ốc
- Hệ thống sứ cách điện, sứ cầu giao, sứ đỡ, sứ epoxy, sứ silicon, sứ polymer, sứ trong các bộ thiết bị điện, cầu chì, chống sét
- Lốp xe đạp, xe máy, ô tô
- Vỏ tàu thuyền
- Thùng rác công cộng
- Vật liệu nâng cấp, sửa chữa các công trình công nghiệp và dân dụng
- Tranh phù điêu nhựa composite, tượng composite
- Trám răng thẩm mỹ bằng composite
Những câu hỏi thường gặp về vật liệu Composite
Nhựa có phải là composite hay không?
Có nhiều loại nhựa tổng hợp được xếp vào nhóm vật liệu composite. Tuy nhiên không phải bất cứ loại nhựa (plastic) nào cũng đều được coi là composite. Trên thực tế, phần lớn các loại nhựa dùng làm chai nước, đồ chơi hay các đồ vật quen thuộc hàng ngày khác đều không thuộc nhóm composite mà là nhựa nguyên chất. Các loại nhựa polymer như phenolic, epoxy, vinyl ester hay polyester cũng chỉ là nhựa đơn thuần chứ không phải composite.
Chất liệu composite có tốt không?
Composite là vật liệu tổng hợp nên có khả năng chống chịu và độ bền cao. Ngoài ra vật liệu này cũng được ứng dụng rộng rãi để sản xuất nên nhiều mặt hàng và các công trình công nghiệp, dân dụng.
Trên đây là lời giải đáp cho câu hỏi Composite là gì và một số thông tin khác về vật liệu composite này. Mong rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về composite cũng như cách phân biệt với các loại vật liệu khác. Bạn đừng quên tìm hiểu thêm các bài viết hữu ích khác trên website của Modern Door nhé.
Đánh giá