Văn hóa ngày tết cổ truyền của người Việt
Tết Nguyên Đán là lễ hội quan trọng nhất trong văn hóa Việt Nam. Đây là ngày khởi đầu năm mới với những điều tốt đẹp nhất và cầu chúc một năm mới bình an, may mắn và thành công. Mừng xuân đã trở thành một nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Việt Nam, mang nhiều giá trị văn hóa tinh thần sâu sắc.
Nhắc đến tết, không thể không nói đến các hoạt động khác được tổ chức xung quanh lễ hội mùa xuân như các trò chơi dân gian, chợ lễ hội mùa xuân, chợ hoa. Chợ hoa hội xuân cũng được tổ chức vào mùa xuân hàng năm để tăng thêm phần náo nhiệt và hương vị cho ngày tết. Đối với người Việt Nam, Tết thường được tổ chức trong ba ngày, nhưng một tuần trước đó, người dân đã tất bật mua sắm Tết. Loài hoa đặc trưng để người miền Bắc chưng Tết là đào, còn người miền Nam lại chuộng mai. Đĩa ngũ quả cũng là một vật trang trí không thể thiếu của người Việt. Đây cũng là điểm khác biệt giữa Bắc và Nam. Bởi lẽ, mâm ngũ quả đặc trưng ở miền bắc là bưởi, chuối, hồng, quýt và ớt. Miền Nam là trái cây: mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài … Những ngày này, đi đâu cũng thấy không khí nhộn nhịp đặc trưng. Những đứa trẻ rất hào hứng vì được nghỉ học và đi mua quần áo mới.
Thời khắc thiêng liêng nhất của Tết Nguyên đán là vào đêm 30 đây là khoảng khắc giao hòa giữa đất trời. Mọi gia đình quây quần bên nhau để cùng nhau đón giao thừa. Mọi người bàn tán xôn xao về những điều được và mất của năm qua, đồng thời bàn cách làm ăn để năm sau tốt hơn. Ngoài ra, người Việt Nam có tục xông nhà vào đêm giao thừa đây là một trong những nghi thức quan trọng dịp Tết, nó ảnh hưởng đến vận mệnh của gia chủ trong suốt cả năm. Tục xông đất đầu năm mới xuất phát từ mong muốn có một năm mới nhiều may mắn và hạnh phúc, tránh những điều xui xẻo của gia chủ.
Phong tục chúc Tết cũng có từ lâu đời. Dân gian ta có câu: Mồng một Tết mẹ, Tết cha, Mồng hai Tết vợ, mồng ba Tết thầy, thể hiện nét đẹp văn hóa của người Việt. Sáng mùng 1 Tết, cả nhà xúng xính quần áo mới, tập trung đông đủ để đi chúc Tết. Con cháu mừng tuổi ông bà, cha mẹ, chúc sức khỏe, sống lâu. Ông bà cha mẹ chúc con cháu làm ăn phát đạt, học giỏi. Trẻ nhỏ được mừng tuổi bằng bao lì xì đỏ trong có ít tiền mới gọi là lộc với hàm ý may mắn cả năm. Ngày Tết, họ hàng, làng xóm, đồng nghiệp sang nhà nhau chúc Tết, bắt tay, chúc tết nhau, thăm hỏi, trò chuyện. Điều này càng làm cho Hội xuân thêm ý nghĩa về sự gắn kết và chia rẽ. Mọi người mang đến những điều tốt đẹp trong năm mới và những điều xấu của năm cũ được bỏ qua với mong ước mọi thứ sẽ tốt hơn trong năm mới.
Ngoài ra, trong lễ hội mùa xuân còn có tục đi chơi du xuân, tham quan danh lam thắng cảnh và lễ đền lễ chùa trong dịp Tết. Trước đây, người Việt Nam chủ yếu làm nông nghiệp, làm việc quanh năm và dựa vào thời tiết, thiên nhiên. Trong dịp lễ hội mùa xuân, mọi người tranh thủ du xuân để du ngoạn khắp các danh lam thắng cảnh, thưởng ngoạn cảnh đẹp quê hương, để đầu óc thư thái, nạp đầy năng lượng đón xuân. Các lễ hội gắn với những đền chùa nổi tiếng linh thiêng được Phật tử và khách thập phương từ khắp mọi miền đất nước đến thăm viếng, cầu cho quốc thái dân an, cầu phúc, cầu lộc, cầu duyên trong năm mới.
