Văn cúng tại một số ngôi đình ở Bình Dương
Văn cúng tại một số ngôi đình ở Bình Dương
- 25/07/2012
Trong tập san KHLS số 19 (8-2010) chúng tôi đã có dịp giới thiệu văn cúng của đình Tân An (xã Tân An, thị xã Thủ Dầu Một, Bình Dương) tới quý bạn đọc, trong số này chúng tôi xin giới thiệu tiếp văn cúng ở hai đình là đình Bình Đường (ấp Bình Đường 3, An Bình, Dĩ An) và đình ấp Tân Phước (ấp Tân Phước, Tân Bình, Dĩ An).
VĂN CÚNG TẠI ĐÌNH BÌNH ĐƯỜNG
(ấp Bình Đường 3, An Bình, Dĩ An, Bình Dương)
Đình thần Bình Đường là ngôi đình duy nhất của xã An Bình, tọa lạc tại ấp 3, xã An Bình, huyện Dĩ An. Các cụ cao niên cho biết đình được lập vào cuối thế kỷ XVIII, được trùng tu 2 đợt vào năm 1965 và năm 1994. Trong đình hiện lưu giữ một bản sắc phong nhưng do tuyệt đối không được mở ra lần nào từ năm đó nên năm sắc phong của đình còn chưa được thống nhất, có ý kiến là năm Tự Đức thứ 5 (năm 1852), nhưng cũng có ý kiến cho rằng năm Khải Định thứ 9. Cụ Nguyễn Văn Mắt (trưởng Ban quý tế) và cụ Nguyễn Văn Thao cho biết: cứ lớp trước truyền lại cho lớp sau sự linh thiêng và tôn nghiêm của bản sắc phong, nhờ bản sắc phong mà dân làng được bảo vệ sống và làm ăn yên ổn, chính vì vậy không ai giám chạm vào “vật” linh thiêng đó. Hàng năm đình cúng một lệ vào ngày 10 tháng 11 (AL), ba năm đáo lệ một lần vào hai ngày 9-10/11 (AL) và có tổ chức hát bội, xây chầu. Chúng ta cũng biết tới đình Bình Đường là một trong số ít những ngôi đình còn duy trì được lễ xây chầu truyền thống và do người địa phương đứng ra làm lễ qua bài viết “ Bước đầu tìm hiểu về hình thức xây chầu trong lễ kỳ yên và lễ xây chầu tại đình ấp Bình Đường, Dĩ An, Bình Dương” của tác giả Đức Thuận đã đăng trong tạp chí của Hội. Cũng như đa số những ngôi đình khác, văn cúng được dùng trong toàn bộ lễ nghi, và được cụ Nguyễn Văn Thao đọc.
維
Duy
歲 次 壬 戌 年 建 壬 子 月 初 十 日 良 晨
Tuế thứ Nhâm Tuất niên kiến Nhâm tý nguyệt sơ thập nhật lương thần.
迆 安 縣 安 平 社 平 唐 邑
Dĩ An huyện, An Bình xã, Bình Đường ấp.
正 拜: 培 拜:
Chánh bái Bồi bái
東 献: 西 献:
Đông hiến Tây hiến
合 全 本 村 鄉 職 新 舊, 男 婦 老 幼 大 小
Hợp toàn bổn thôn hương chức tân cựu, nam phụ lão ấu đại tiểu
等 粢 因 冬 薌 例 有 祈 安 謝 神 之 禮
đẳng tư nhân đông hương lệ hữu kỳ an tạ thần chi lễ.
謹 以 剛 蜡, 粢 盛, 清 酌, 庶 品 之 儀
Cẩn dĩ cương lạp, tư thình, thanh chước, thứ phẩm chi nghi.
敢 昭 告 于
Cảm chiêu Cáo vu!
本 境 城 皇 大 王 尊 神 左 班 烈 位 之 神
Bổn cảnh Thành Hoàng đại vương tôn thần, Tả ban liệt vị chi thần,
右 班 烈 位 之 神 白 馬 太 监 之 神 伍 行
Hữu ban liệt vị chi thần, Bạch Mã thái giám chi thần, Ngũ Hành
娘 娘 之 神 山 林 主 將 之 神 神 農 之 神
Nương nương chi thần, Sơn lâm chủ tướng chi thần, Thần Nông chi thần,
先 師 之 神 上 公 之 神 前 賢 開 墾 後 賢
Tiên Sư chi thần, Thượng Công chi thần, Tiền Hiền khai khẩn, Hậu hiền
接 開 之 神
tiếp khai chi thần.
及 部 下 同 來 配 享.
Cập bộ hạ đồng lai phối hưởng.
恭 惟 尊 神
Cung duy tôn thần!
曰
Viết:
洋 洋 在 上, 濯 濯 厥 灵, 無 臭 無 声, 碑 昌
Dương dương tại thượng, trạc trạc quyết linh, vô xú vô thanh, bi xương
碑 熾 德 之 大, 巍 巍 蕩 蕩 功 之 弘 化 化
bi sí đức chi đại, nguy nguy đãng đãng công chi hoằng hóa hóa
生 生, 茲 因 恭 陳 菲 禮 宿 謁 廟 庭, 內 村
sinh sinh, tư nhân cung trần phỉ lễ túc yết miếu đình, nội thôn
平 安 康 泰, 祐 人 民 富 壽 康 寜. 仰 同 恩
bình an khang thái, hữu nhân dân phú thọ khang ninh. Ngưỡng đồng ân
愈 盛 千 秋, 望 感 應 降 臨, 萬 歲 長 盛, 千
dũ thịnh thiên thu, vọng cảm ứng giáng lâm, vạn tuế trường thịnh, thiên
年 常 在 樂, 風 調 雨 順，國 泰 民 安, 百 里
niên thường tại lạc, phong điều vũ thuận, quốc thái dân an, bách lý
皆 和, 敬 來 扶 明 帝 功 心 祈 表 逹 平 安
giai hòa, kính lai phù minh đế công tâm kỳ biểu đạt bình an
致 意.
trí ý.
仰 赖 尊 神 之 嘉 惠 也.
Ngưỡng lại tôn thần chi gia huệ giả.
伏 惟 謹 祭
Phục duy cẩn tế!
Tạm dịch
Thưa rằng:
Hôm nay nhằm ngày 10 tháng Nhâm Tý (11 AL), năm Nhâm Tuất tại ấp Bình Đường, xã Bình An, huyện Dĩ An gồm:
Chánh bái………, bồi bái………, đông hiến…….., tây hiến cùng toàn thể bà con trong thôn từ quan viên cũ mới tới già, trẻ, trai, gái nhân lệ đông tế mà tề tựu đặng sửa soạn tạ thần trong lễ kỳ an. Cung kính, cẩn trọng sửa soạn đèn nến, hương, rượu, trà, quả, cỗ bàn thanh khiết.
Xin cáo với các bậc thần linh cảm nhận cho!
Kính mời: Thần Thành hoàng bổn cảnh; tả ban, hữu ban; thần Bạch Mã thái giám; Ngũ Hành nương nương, thần rừng núi, thần nông nghiệp; Tiên sư, tổ sư, thần thương đẳng; tiền hiền, hậu hiền cùng bộ hạ của các ngài giáng lâm hưởng lễ.
Thưa rằng:
Ân trên phong phú, đức độ ngời ngời, không có điềm xấu, không có thanh âm; ca tụng ân đức tốt đẹp, to lớn; công đức thần trong nghiệp sinh hóa mở rộng mênh mông, sừng sững. Nhân lúc tiết lệ, cung kính sửa soạn lễ mọn trước sân đình, túc trực dâng lên thần, khấn nguyện bằng lễ này mong ngài ban cho toàn dân trong bổn thôn bình an, mạnh khỏe, phò trợ cho dân giàu có yên vui. Ngửa trông ban điềm lành, thịnh vượng tới ngàn năm, ngóng trông điều cầu mong thành sự thật để vạn năm trường thịnh, nghìn năm mãi vui; mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, trăm họ hòa hợp. Kính trông phò trợ vua sáng, đức độ để truyền đạt được ước vọng bình an (của dân) thấu tới Thần.
Nay cúi lạy kính cẩn mà thưa vậy!
VĂN CÚNG ĐÌNH ẤP TÂN PHƯỚC, XÃ TÂN BÌNH, HUYỆN DĨ AN
Đình thần ấp Tân Phước là ngôi đình tuy không lớn lắm nhưng chúng tôi đã thật sự bất ngờ trước lối kiến trúc và vật liệu xây dựng đình. Đình giữ lại được bộ xà kèo gỗ có tuổi thọ cả trăm năm rất tốt, nhiều cột gỗ to, chắc với những con kê tuy chạm khắc đơn giản nhưng cũng phần nào thể hiện óc mỹ thuật của người thợ dựng đình mà để nghiên cứu kỹ hơn, thỏa đáng hơn chúng ta cần có nhiều thời gian và một chuyên đề khác. Ở đây chúng tôi cũng sưu tập được văn cúng của đình, đình mỗi năm cúng hai lệ vào ngày 16 tháng 4 và 16 tháng 11.
維
Duy
嗣 德 弍 拾 肆 年. 歲 次 己 丑 年 拾 壹 月
Tự Đức nhị thập tứ niên. Tuế thứ Kỷ Sửu niên, thập nhất nguyệt
建 丙 子 朔 越 拾 陸 日 良 晨. 平 陽 省 迆
kiến Bính Tý sóc, việt thập lục nhật lương thần. Bình Dương tỉnh, Dĩ
安 縣 新 平 社 新 腹 邑
An huyện, Tân Bình xã, Tân Phước ấp.
正 拜: 正 祭:
Chánh bái: Chánh tế:
陪 祭: 陪 祭
Bồi tế: Bồi tế:
合 鄉 職 大 小 等 謹 以 剛 蜡 茶 盛 清 酌
Hiệp hương chức đại tiểu đẳng cẩn dĩ cương lạp trà thịnh thanh chước
庶 品 之 儀.
thứ phẩm chi nghi
敢 照 告 吁
Cảm chiếu cáo dụ!
大 乾 皇 趙 國 家 南 海, 耀 應 顯 宥 面 像
Đại Càn Hoàng Triệu quốc gia Nam hải, diệu ứng hiển hựu diện tương
嚴 良, 成 哲 普 明 永 達. 校 恩 合 德 敕 贈
nghiêm lương, thành triết phổ minh vĩnh đạt. Hiệu ân hiệp đức sắc tặng
城 皇 之 神, 可 贈 保 安 正 直. 神 農 皇 帝,
Thành Hoàng chi thần, khả tặng Bảo An Chính Trực. Thần Nông hoàng đế,
后 稷 大 王. 今 年 趙 王 行 譴, 弎 拾 陸 禓
Hậu Tắc đại vương. Kim niên Triệu vương hành khiển, Tam Thập Lục Thương
行 兵, 曲 曹 判 官, 天 嶾 鬼 王 之 神. 左 東
hành binh, Khúc Tào phán quan, thiên nhạc quỷ vương chi thần. Tả đông
征 翼 聖 城 皇 大 神. 右 東 征 翼 聖 城 皇
Chinh dực Thánh Thành Hoàng đại thần. Hữu đông Chinh dực Thánh Thành Hoàng
大 神. 東 南 戳 海 郎 吏 弍 大 將 君. 婀 昵
đại thần. Đông Nam Sác Hải Lang lại nhị đại tướng quân. A Nặc
等 處 尊 神. 左 班 列 位 之 尊 神. 右 班 列
đẳng xứ tôn thần. Tả ban liệt vị chi tôn thần. Hữu ban liệt
位 之 尊 神. 先 師 土 公 二 位 之 尊 神. 白
vị chi tôn thần. Tiên Sư Thổ Công nhị vị chi tôn thần. Bạch
馬 太 監 之 尊 神. 當 境 山 川 碩 瀆 河 霸
Mã Thái Giám chi tôn thần. Đương cảnh sơn xuyên Thạc Độc Hà Bá
水 官 等 諸 龗 神. 東 廚 司 命 竈 君 住 宅.
Thuỷ quan đẳng chư linh thần. Đông Trù tư mệnh Táo quân trụ trạch.
己 為 科 晉 士 翡 韻 將 君. 宋 江 文 忠 正
Kỷ vi khoa Tấn Sĩ phỉ vận tướng quân. Tống Giang văn trung chánh
元 之 神. 及 佔 蠻 夷, 有 名 無 位，有 位 無
nguyên chi thần. Cập Chiêm man di, hữu danh vô vị, hữu vị vô
名. 歷 代 諸 聖 娘 王, 前 後 烈 位 等 諸 尊
danh. Lịch đại chư thánh nương vương, tiền hiền liệt vị đẳng chư tôn
神. 同 來 降 下 享 司 費 禮.
thần. Đồng lai giáng hạ hưởng tư phí lễ.
曰
Viết
洋 洋 在 上, 濯 濯 厥 灵, 以 王 繼 嗣 天 皇,
Dương dương tại thượng, trạc trạc quyết linh, dĩ vương kế tự Thiên Hoàng,
為 春 五 帝 德 大 興 農, 業 傳 後 世; 茲 因
Vị xuân Ngũ Đế đức đại hưng nông, nghiệp truyền hậu thế; tư nhân
恭 陳 菲 禮 宿 謁; 保 人 物 安 強, 智 穀 和
cung trần phỉ lễ túc yết; bảo nhân vật an cường, trí cốc hòa
養; 美 解 除 此 酌 之 他 方; 區 逐 蟥 虫 之
dưỡng; mỹ giải trừ thử chước chi tha phương; khu trục hoàng trùng chi
演 治; 家 家 歡 樂, 處 處 區 歌, 曰 富, 曰 貴
diễn trị; gia gia hoan lạc, xứ xứ khu ca, viết phú, viết quý.
享 赖 聖 神 之 嘉 惠 也.
Hưởng lại thánh thần chi gia huệ giả.
伏 惟 謹 祭
Phục duy cẩn tế!
Tạm dịch từ phần “Viết”
Ân trên phong phú, đức độ ngời ngời. Xưa, các vua thời Ngũ đế kế nghiệp lớn từ Thiên Hoàng, dùng đức lớn mà phát triển nghề nông, nghiệp đó còn truyền cho hậu thế. Nay nhớ ơn trên mà sửa soạn lễ mọn, cung kính dâng lên thần. Cầu mong thần ra tay phù hộ cho người người, vật vật đều an bình, mạnh khỏe; cây cối tươi tốt, bội thu; dùng rượu để giải trừ xú khí bốn phương, dùng sức mạnh để tiễu trừ tà vật; làm cho nhà nhà vui vẻ, nơi nơi ca hát, giàu có, phú quý.
Nay cúi lạy kính cẩn mà thưa vậy!
