Vai trò của miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự? | Ngữ Văn 10 – Trường THPT Trịnh Hoài Đức

Câu hỏi: Vai trò của miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự?

Trả lời:

     Miêu tả trong văn tự sự là phương tiện để làm cho sự vật, con người, sự việc trở nên rõ ràng sinh động. Miêu tả trong văn bản tự sự chỉ là yếu tố phụ, là phương tiện giúp cho câu chuyện diễn ra được sinh động, miêu tả không phải là mục đích chính của văn bản tự sự.

     Biểu cảm trong văn tự sự cũng là phương tiện để bộc lộ cảm xúc trước nhân vật, hiện tượng, sự vật.  Biểu cảm trong văn tự sự cũng chính là yếu tố phụ, không phải mục đích chính, tuy nhiên nó cũng là phương tiện giúp cho văn bản tự sự có được chiều sâu của cảm xúc, tránh được khô khan.

Căn cứ vào mức độ sử dụng. Khi có thêm các yếu tố miêu tả, biểu cảm thì văn bản tự sự trở nên sinh động, truyền cảm hơn.

Cùng THPT Trịnh Hoài Đức tìm hiểu chi tiết hơn về văn tự sự, đồng thời mở rộng kiến thức về miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự nhé!

Khái niệm miêu tả, biểu cảm, văn tự sự

– Miêu tả là sử dụng ngôn ngữ làm cho người nghe (người đọc, người xem) có thể thấy sự vật, hiện tượng, con người như đang hiện ra trước mắt.

– Biểu cảm bộc lộ những tình cảm, cảm xúc của bản thân trước sự vật, hiện tượng trong đời sống

– Tự sự là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa. Với mục đích cung cấp hiểu biết về sự vật việc và con người giúp người đọc, người nghe hiểu chúng một cách đúng đắn, đầy đủ. Văn tự sự gồm 3 phần chính là mở bài, thân bài và kết bài.

+ Phần mở bài: Giới thiệu về nhân vật hay sự việc chính của bài văn.

+ Thân bài: Diễn biến sự việc theo một trình tự nhất định, thể hiện được tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt. Theo cấu trúc mạch lạc và liền mạch.

+ Kết bài: Kết thúc câu chuyện và bày tỏ thái độ của người kể.

Căn cứ để đánh giá hiệu quả của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

a. Để đánh giá hiệu quả của yếu tố miêu tả trong văn tự sự, có thể dựa trên những tiêu chuẩn sau đây:

– Yếu tố đó có miêu tả được sinh động các đối tượng (nhân vật, cảnh vật, tâm trạng…) hay không?

– Yếu tố đó có giúp cho việc kể chuyện được hấp dẫn hay không?

b. Để đánh giá hiệu quả của yếu tố biểu cảm trong văn bản tự sự, có thể dựa trên những tiêu chuẩn sau đây:

– Yếu tố biểu cảm có gây xúc động, gợi suy nghĩ đối với bạn đọc hay không?

– Yếu tố biểu cảm đó có giúp cho việc kể chuyện thêm sinh động và có hồn hay không?

Bài văn mẫu: Văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm

Đề bài: Hãy kể về một kỉ niệm đáng nhớ đối với một con vật nuôi mà em yêu thích 

    Trong cuộc sống, mỗi chúng ta sẽ có những kỉ niệm cho riêng mình, dù đẹp đẽ hay buồn đau cũng theo ta đến cuối đời này và là những mảnh ghép quan trọng giúp chúng ta trưởng thành hơn. Một trong những kỉ niệm khiến em nhớ mãi đến tận bây giờ chính là câu chuyện xảy ra hai năm trước với chú chó nhỏ của em.

     Ba năm trước, gia đình em mới chuyển đến khu phố này sinh sống để tiện cho công việc của bố mẹ em. Khi chuyển đến ngôi nhà mới, em có xin bố mẹ cho nuôi một chú chó và bố mẹ em đã đồng ý. Bố em đưa về một chú chó Phú Quốc và bảo đây là giống chó vô cùng thông minh, gần gũi với con người. Em đặt tên cho chú là Bún. Hằng ngày em chơi với chú, cho chú ăn, tắm cho chú, tình cảm của cả hai rất khăng khít, gắn bó. Cuộc sống của gia đình em vô cùng bình yên và cứ thế trôi đi. Chẳng mấy chốc, Bún đã lớn trở thành một chú chó trưởng thành có thể giúp em trông nhà và thậm chí là sai chú làm một số công việc trong gia đình.

     Tuy nhiên, việc học tập của em ở trên trường lại không thuận lợi, cá bạn thường xuyên trêu đùa em và đôi lúc có những hành động thái quá làm em vô cùng tủi thân. Một hôm, đi học về, các bạn có rủ em đi đá bóng ở một sân vận động khá xa nhà, em tin tưởng và đi theo chỉ dẫn của các bạn. Họ dẫn em đến một nơi nào đó lạ hoắc và hẻo lánh mà trước giờ em chưa từng nhìn thấy hay đến đây. Đến một khu vắng vẻ, bỗng mấy người đó lao vào trói tay em vào cái cây gần đó và trêu đùa em, còn bảo để em ở đây đến khi trời tối mới quay lại thả em ra để em về nhà. Nói xong, mấy người đó lên xe và phóng đi mất. Em bơ vơ giữa trời đất và khóc vì sợ hãi. Như thường lệ, buổi trưa mẹ sẽ phần cơm cho em ở nhà, em đi học về sẽ tự ăn và chơi với Bún sau đó chiều lại đi bộ đến trường. Giữa nơi hoang vu, vừa đói vừa sợ em cứ khóc và kêu gào nhưng không ai nghe thấy. Hồi lâu, đã quá mệt, em thiếp đi lúc nào không hay. Bỗng em nghe có tiếng chó sủa inh ỏi, nghe tiếng quen quen em mở mắt nhìn, thì ra là Bún. Nó thấy em đứng bị trói bèn lại và dùng hàm răng sắc nhọn cắt đứt sợi dây; em ôm lấy nó, nó liếm mặt em và cái đuôi ngoáy tít như là an ủi, vỗ về em. Sau đó, em theo Bún đi về nhà, không hiểu bằng cách nào đó, Bún lại biết được em ở đây và có thể tìm được em. Nhưng con đường này có vẻ nó rất thuộc. Sau khi về nhà ăn uống và nghỉ ngơi, em ôm lấy nó, vỗ về, xoa dịu như một lời cảm ơn. Em có báo lại với bố mẹ về những chuyện đã xảy ra, sau đó bố mẹ trao đổi với cô giáo và những bạn hay trêu em đã phải nhận hình phạt thích đáng. Từ ngày hôm đó trở đi, ngày nào Bún cũng đến cổng trường đợi em tan học và cùng em về nhà. Em có thêm một người bạn thực thụ cùng mình đi trên con đường quen suốt hai năm học qua.

     Có thể với nhiều người, chó chỉ là loại động vật thấp kém, nhưng đối với em, chúng là những người bạn gần gũi, thân thiết; nhất là Bún – người hùng của em. Những kỉ niệm với chú em sẽ không bao giờ quên và luôn khắc ghi trong tim mình.

Đăng bởi: THPT Trịnh Hoài Đức