VAI TRÒ CỦA NHIỆT NĂNG TRONG ĐỜI SỐNG SINH HOẠT

Năng lượng là yếu tố không hề thiếu trong mọi hoạt động giải trí của con người, nó là thước đo quan trọng cho sự tăng trưởng của xã hội. Năng lượng hoàn toàn có thể sống sót ở nhiều dạng khác nhau như : điện năng ( nguồn năng lượng của dòng hoạt động có hướng của những điện tử tự do ), cơ năng ( nguồn năng lượng của những hoạt động cơ học, với hai hình thức hầu hết là động năng và thế năng ), hóa năng ( nguồn năng lượng từ những phản ứng hóa học ), quang năng ( nguồn năng lượng quang học ), nhiệt năng ( nguồn năng lượng hoạt động nhiệt của những phân tử ), … Trong những dạng nguồn năng lượng này thì điện năng có ưu điểm là rất thuận tiện luân chuyển đi xa hàng trăm, hàng nghìn km một cách nhanh gọn. Đến nơi tiêu thụ, điện năng lại được chuyển hóa thành những dạng nguồn năng lượng khác như cơ năng ( những động cơ điện gắn với bơm, quạt, … ), quang năng ( những loại đèn chiếu sáng ), nhiệt năng ( bàn là, nồi cơm điện, … ). Nhiệt năng ( gọi tắt của nguồn năng lượng nhiệt ) là dạng nguồn năng lượng được sử dụng nhiều nhất, trên 70 % nguồn năng lượng được sử dụng trong thực tiễn tối thiểu một lần ở dạng nhiệt ( Nguồn : Cơ quan nguồn năng lượng quốc tế – IEA ). Với vai trò như vậy thì ngoài việc nghiên cứu và điều tra phong cách thiết kế sản xuất, việc quản lý và vận hành sử dụng những máy và thiết bị nhiệt sao cho kinh tế tài chính, hiệu suất cao cũng là điều rất là có ý nghĩa. Bài viết này trình làng sơ lược một vài yếu tố tương quan đến việc sử dụng nhiệt năng trong đời sống hoạt động và sinh hoạt. Vai trò của nhiệt năng trong công nghiệp sẽ được đề cập đến trong bài viết khác .

     Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày ở các hộ gia đình, nhiệt năng được sử dụng cho rất nhiều nhu cầu khác nhau như: để đun nấu thức ăn (bếp gas, bếp điện, lò nướng, nồi cơm điện, …); để cấp nước nóng cho tắm giặt (bình đun nước bằng gas, bằng điện, bằng năng lượng mặt trời); để sưởi ấm mùa đông (lò sưởi, bơm nhiệt – điều hòa nhiệt độ chạy chiều làm nóng); để sấy khô tóc khi vừa tắm xong, sấy quần áo khi trời nồm ẩm (máy sấy, máy hút ẩm, tủ sấy); để làm mát không khí về mùa hè (quạt hơi nước, máy lạnh – điều hòa nhiệt độ chạy chiều làm mát); để làm lạnh, làm đông bảo quản thức ăn, thực phẩm (tủ lạnh, tủ đông); v.v… Trong mỗi ứng dụng như thế luôn có các quá trình chuyển hóa năng lượng giữa điện – cơ – nhiệt. Có một chút hiểu biết nhất định về vấn đề này sẽ giúp cho việc sử dụng máy và thiết bị nhiệt hiệu quả hơn. Ví dụ nếu để gió tạt vào bếp gas thì nhiệt tỏa ra trong quá trình cháy sẽ bị tổn thất nhiều hơn, gây tốn gas; nếu để đáy xoong hoặc mâm điện của nồi cơm điện dính bẩn (dính một vài hạt cơm chẳng hạn) thì sự truyền nhiệt từ mâm tới xoong sẽ kém hơn, làm cơm lâu sôi, tốn điện nhưng lại làm mâm điện bị quá nhiệt, giảm tuổi thọ; nếu lắp đặt điều hòa nhiệt độ mà chọn vị trí dàn nóng không hợp lý hoặc để dàn quá bẩn, nhiệt tỏa ra từ dàn không thoát được, sẽ làm tăng nhiệt độ và áp suất ngưng tụ, làm cho máy tiêu tốn nhiều điện hơn mà khả năng làm lạnh lại giảm; nếu mở tủ lạnh quá lâu và quá nhiều lần thì làm cho tủ mất lạnh nhiều hơn, máy nén phải chạy nhiều hơn và tiêu tốn nhiều điện; nếu dùng nồi áp suất mà zoăng không kín thì thức ăn sẽ lâu nhừ, phải đun lâu, gây tốn điện hoặc gas (tùy vào nồi dùng điện hay gas), nếu van xả an toàn mà bị kẹt thì áp suất trong nồi sẽ tăng nhanh và gây ra nguy hiểm; …

     Rất, rất nhiều ứng dụng nhiệt năng trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày cần có sự hiểu biết để sử dụng thiết bị an toàn và hiệu quả. Trong từng trường hợp, nếu mỗi người sử dụng chỉ cần có một chút kiến thức nhất định về nhiệt năng thì sẽ giúp cho máy hoặc thiết bị của mình làm việc an toàn, hiệu quả hơn, và đối với toàn xã hội thì hiệu quả này sẽ vô cùng to lớn.

Bạn đang đọc: VAI TRÒ CỦA NHIỆT NĂNG TRONG ĐỜI SỐNG SINH HOẠT

Nguyễn Quốc Uy – khoa CNNL .