Trẻ từng sốt cao co giật thì phải làm gì trong lần sốt tiếp theo?
Chương trình tư vấn giúp phụ huynh nhận biết, xử trí khi trẻ bị sốt thu hút độc giả quan tâm.
Theo dõi con sau sốt cao, co giật
Tại chương trình giao lưu trực tuyến: “Sốt ở trẻ – khi nào nguy hiểm?” do BVĐK Tâm Anh phối hợp cùng Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức vừa qua, nhiều phụ huynh bày tỏ nỗi lo, ám ảnh sau khi con sốt cao co giật và trăn trở không biết phải làm gì khi con tái phát sốt.
Theo PGS.TS. BS Vũ Huy Trụ, Trưởng khoa Nhi, BVĐK Tâm Anh TP Hồ Chí Minh, trẻ sốt cao co giật phần đa lành tính nếu trẻ bị sốt co giật trong độ tuổi 6 tháng – 6 tuổi. Khi đó, trẻ có cơn co giật toàn thể: đầu, tay, chân, người, cơn co giật ngắn; sau cơn co giật, bé trở lại bình thường. Cơn co giật phải xảy ra khi sốt cao, với tiền căn gia đình không có người mắc bệnh về thần kinh thì khả năng sốt cao co giật lành tính và có thể hết.
Nhưng trong số trẻ sốt cao co giật, chúng ta phải lưu ý đây có thể là biểu hiện bệnh động kinh. Dấu hiệu nhận biết có thể là sốt co giật với trẻ dưới 18 tháng, cơn co giật chỉ ở tay, chân, hay một vùng nào đó ở em bé, xảy ra lâu, trong gia đình có tiền căn có người mắc bệnh thần kinh. Như vậy, nên đến bác sĩ đo điện não, phải chụp MRI hoặc CT để khám phá ra trẻ có bệnh lý gì về thần kinh hay không để có hướng điều trị thích hợp.
Hiện có thống kê tỷ lệ trẻ sốt cao co giật chiếm khoảng 2-5% số trẻ em. Tỷ lệ tái phát chung của cơn co giật do sốt khoảng 35%. Nguy cơ tái phát cao hơn nếu trẻ xuất hiện cơn giật đầu tiên < 1 tuổi hoặc có người thân trong gia đình có co giật do sốt. Do đó, với trẻ có tiền sử sốt cao co giật, PGS Huy Trụ phụ huynh cần theo dõi diễn biến sốt có dấu hiệu nào nguy hiểm như về thần kinh như lừ đừ, li bì, triệu chứng về tiêu hóa như mất nước, khát nước, hay hô hấp như khó thở, tím tái. Khi loại trừ các dấu hiệu nguy hiểm trên thì có thể trẻ mắc bệnh thông thường như sốt do siêu vi, cảm cúm… Lúc này, người chăm sóc trẻ vẫn có thể dùng phương pháp hạ sốt không dùng thuốc bằng cách lau mát bằng nước ấm, lau vùng nhiều mạch máu như nách, bẹn để hạ nhiệt.
PGS.TS. BS Vũ Huy Trụ tư vấn cho phụ huynh cách theo dõi trẻ sau khi sốt cao co giật.
Chăm sóc trẻ có tiền sử sốt cao co giật tại nhà, phụ huynh cần để ý trẻ có triệu chứng cảnh báo nguy hiểm để đưa trẻ đi khám sớm, điều trị kịp thời. Trong trường hợp con sốt cao co giật, hoặc bé tiền sử sốt cao co giật tái phát thì phụ huynh phải thật bình tĩnh để xử trí đúng cách. Các chuyên gia khuyến cáo, nếu phụ huynh mất bình tĩnh, dẫn đến xử trí sai cách gây nguy hiểm cho bé.
Khi con lên cơn co giật, phụ huynh chỉ cần cho trẻ nằm nghiêng 1 bên, tốt nhất là nằm trên giường có nệm, tấm xốp, có thể để gối kê dưới đầu giúp trẻ hạn chế chấn thương vùng đầu do co giật. Phụ huynh lưu ý môi trường xung quanh trẻ nằm không có vật sắc nhọn có thể gây nguy hiểm khi trẻ co giật, mất ý thức. Đặc biệt, khi trẻ lên cơn co giật, phụ huynh hoặc người chăm sóc trẻ đừng cố gắng ngăn cơn co giật bằng cách cố cạy miệng trẻ nhét tay hay gạc vào miệng. Những cách này khiến trẻ khó thông thoáng đường thở, không được khuyến cáo.
“Tốt nhất phụ huynh bình tĩnh nhờ người thân quay lại cơn co giật của con. Dựa trên hình ảnh video bác sĩ xem xét, phân tích được thời gian co giật, biểu hiện đi kèm co giật, từ đó có cơ sở chẩn đoán, điều trị chính xác nhất”, BS.CKI Nguyễn Thị Hạnh Trang, khoa Nhi, BVĐK Tâm Anh TP Hồ Chí Minh lưu ý.
Cách dùng thuốc hạ sốt đúng, phòng biến chứng
Cũng tại chương trình tư vấn trực tuyến, nhiều phụ huynh bày tỏ lo lắng trẻ sốt cao, đã uống Paracetamol nhưng không hạ sốt, có thể cho trẻ uống tiếp thuốc hạ sốt Ibuprofen không.
Bác sĩ Hạnh Trang tư vấn trước tiên phụ huynh cần xem lại đã sử dụng thuốc hạ sốt theo đúng liều cân nặng chuẩn chưa. Liều hạ sốt cho trẻ bằng thuốc Paracetamol 10-15mg/kg cân nặng/lần, khoảng cách 2 lần dùng cách 4-6 giờ. Đặc biệt lưu ý xem khi cho trẻ uống hạ sốt trẻ có uống hết thuốc, có bị nôn trớ ngay sau khi uống không.
Trường hợp trẻ mới sốt 1-2 ngày đầu, nếu trẻ không có dấu hiệu nhiễm sốt xuất, huyết phụ huynh có thể cho con uống thêm Ibuprofen nếu sau khi dùng Paracetamol 1-2 tiếng mà không thể hạ sốt.
BS.CKI Nguyễn Thị Hạnh Trang hướng dẫn xử trí khi trẻ uống thuốc mà không thể hạ sốt.
Tuy nhiên, phụ huynh nên ưu tiên dùng thêm phương pháp không dùng thuốc giúp trẻ hạ sốt ví dụ như cho bé uống nhiều nước, lau mát, để bé nằm nghỉ trong môi trường thoáng mát, quần áo mỏng, thoáng.
Bác sĩ Trang cũng lưu ý, phụ huynh không nên tự ý cho trẻ dùng thuốc hạ sốt bổ sung. Thay vào đó, phụ huynh nên đưa bé đi khám bác sĩ để đánh giá kịp thời để xác định nguyên nhân sốt cao không hạ, từ đó có chỉ định dùng thuốc, liều dùng phù hợp.
Việc uống hạ sốt quá liều có thể ảnh hưởng đến men gan, nguy hiểm hơn khiến trẻ suy giảm chức năng gan thận. Ngay trong chương trình tư vấn trực tuyến, một phụ huynh chia sẻ, con 4 tuổi, nhiễm cúm B. Do chưa biết cách sử dụng uống thuốc hạ sốt đúng cách nên nên bé bị tăng men gan.
Tại Việt Nam phụ huynh thường dùng 2 nhóm thuốc chính Paracetamol và Ibuprofen để hạ sốt. “Cả 2 thuốc này nếu dùng quá liều khuyến cáo đều có thể ảnh hưởng em bé. Đặc biệt khi trẻ có tiền căn mắc bệnh gan, thận, hen suyễn càng phải lưu ý. Bởi vì Ibuprofen có thể khởi phát cơn hen suyễn, thuốc Ibuprofen cũng cấm chỉ định đối với trẻ mắc sốt xuất huyết”, bác sĩ Hạnh Trang lưu ý.
Phụ huynh cần sử dụng đúng liều theo khuyến cáo nhà sản xuất, Paracetamol dùng từ 10-15mg/kg/lần, mỗi lần dùng cách 4-6 tiếng, tuyệt đối không dùng quá 5-6 lần/ngày. Thuốc Ibuprofen không nên sử dụng quá 3-4 lần/ngày, khoảng cách mỗi lần sử dụng cách 6-8 tiếng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
