Tổng hợp kiến thức vật lý 8 bài 1 – Chuyển động cơ học
Vật lý 8 bài 1 bao gồm các kiến thức cơ bản về chuyển động cơ học, những dạng chuyển động thường gặp trong cuộc sống,… Bài viết dưới đây là tổng hợp chi tiết về lý thuyết kèm hướng dẫn giải bài tập trong SGK, sbt của bài 1 vật lý 8 mà các bạn có thể tham khảo.
1. Ôn tập kiến thức vật lý 8 bài 1
Hãy cùng đi tổng hợp lý thuyết ôn tập về chuyển động cơ học:
1.1 Chuyển động cơ học
Khái niệm về chuyển động cơ học: Chuyển động cơ học hay chuyển động là sự thay đổi vị trí của vật theo thời gian so với một vật khác bất kỳ thường coi là vật mốc.
Ví dụ: Người ngồi trên chiếc xe chuyển động so với cây trên đường.
Theo vật lý 8 bài 1 – Chuyển động cơ học thì một vật được xem là đứng yên sẽ ngược lại với vật chuyển động. Tức là khi mà vị trí của vật đó không thay đổi theo thời gian so với vật mốc thì vật đó đang đứng yên.
Ví dụ: Cái bảng đóng trên tường trong lớp học được xem là đứng yên vì nó không thay đổi vị trí so với cái cửa phòng học theo thời gian.
1.2 Tính tương đối của chuyển động
Dễ thấy rằng, một vật có thể được xem là chuyển động hoặc đứng yên tùy thuộc vào vật được chọn làm mốc. Do đó, ta nói chuyển động hay đứng yên có tính tương đối. Tính tương đối của chuyển động sẽ phụ thuộc vào vật được chọn làm mốc.
Trái Đất hay các vật cố định gắn với Trái Đất như cột mốc cây số, hàng cây bên đường hay nhà cửa,… thường được chọn làm vật mốc.
Vật lý 8 bài 1 lý thuyết về tính tương đối của chuyển động.
Ví dụ: Trên một chiếc xe đang chạy, người ngồi trên đó sẽ chuyển động so với cây cối hai bên đường nhưng lại đứng yên so với trần xe.
1.3 Các dạng chuyển động thường gặp
Khi vật chuyển động sẽ tạo ra đường chuyển động được gọi là quỹ đạo của chuyển động. Căn cứ vào quỹ đạo mà chuyển động được chi thành cách dạng như: Thẳng, cong và trong.
Ví dụ:
- Một chiếc máy bay chuẩn bị cất cách trên đường thẳng sẽ có chuyển động so với mặt đường là chuyển động thằng.
- Trên cánh quạt lấy 1 điểm bất kỳ, chuyển động của điểm khi quạt quay so với trục quạt là chuyển động tròn.
- Một chiếc xe đang chuyển động trên đoạn đường cong sẽ tạo ra chuyển động cong so với mặt đường.
=>> Bài viết xem thêm: Hướng dẫn cụ thể ôn tập môn vật lý 8 bài 2 – Vận tốc
2. Hướng dẫn trả lời câu hỏi Vật lý 8 bài 1
2.1 Câu hỏi bài 1 trang 4
Làm sao để nhận biết một chiếc xe ô tô trên đường, thuyền trên sông hay đám mây trên trời đang đứng yên hay chuyển động?
Hướng dẫn trả lời:
Đầu tiên khi muốn xác định rằng vật đó đang đứng yên hay chuyển động, bạn hãy chọn ra một vật bất kỳ để làm mốc. Ưu tiên lựa chọn mốc được gắn với Trái Đất như cột điện. Sau đó kiểm tra về sự chuyển động của ô tô, thuyền và đám mây so với vật chọn làm mốc.
- Nếu chúng có vị trí thay đổi so với mốc thì chúng đang chuyển động.
- Nếu chúng có vị trí không thay đổi so với mốc thì chúng đang đứng yên.
Chuyển động cơ học quanh cuộc sống – Vật lý 8 bài 1
2.2 Câu hỏi bài 1 trang 5
a. Bài C2
Yêu cầu tìm ví dụ về chuyển động cơ học, trong đó vật được chọn làm mốc.
Hướng dẫn giải:
Chọn vật mốc là cái cây bên đường, thì chuyển động của chiếc xe trên con đường là chuyển động cơ học vì vị trí chiếc xe đang thay đổi với vị trí của cái cây theo thời gian.
b. Bài C3
Khi nào vật được coi là đứng yên? Hãy tìm ví dụ về vật đứng yên, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc
Hướng dẫn giải:
Khi một vật có vị trí không đổi so với vật bất kỳ được chọn làm mốc theo thời gian thì vật đó được xem đứng yên.
Ví dụ: Người ngồi trên xe bus sẽ đứng yên so với chiếc ghế bất kỳ được chọn làm mốc trên xe bus.
2.3 Câu hỏi bài 1 trang 6
a. Bài C8
Mặt Trời mọc ở đằng Đông?
Hướng dẫn giải:
Theo lý thuyết vật lý 8 bài 1 – Chuyển động cơ học thì tùy thuộc vào vị trí của vật làm mốc để xem xét về sự chuyển động của một vật. Do đó, không thể kết luận câu trên vì còn cân nhắc đến vật mốc.
– Mặt Trời chuyển động từ Đông sang Tây khi vật mốc ở đây là mặt đất.
– Nhưng nếu Mặt Trời là mốc thì Trái Đất chuyển động xoay từ Tây sang Đông.
b. Bài C9
Hãy nêu thêm ví dụ về chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn thường gặp trong đời sống
Hướng dẫn giải:
· Chuyển động của xe bus trên đường thẳng là chuyển động thẳng;
· Chuyển động của đu quay hình tròn trên công viên là chuyển động tròn;
· Chuyển động của tàu hỏa trên đường ray cong là chuyển động cong.
c. Bài C10
Mỗi vật trong hình dưới đây chuyển động hay đứng yên so với vật nào?
Hình 1.4 – Vật lý 8 bài 1.
Hướng dẫn giải:
- Xe ôtô: Đứng yên so với tài xế lái xe, chuyển động so với người đang đứng bên đường và cột điện.
- Tài xế lái xe: Đứng yên so với ôtô, chuyển động so với người bên đường và cột điện.
- Người đang đứng bên đường: Đứng yên so với cột điện, chuyển động so với ô tô và người lái xe.
- Cột điện: Đứng yên so với người đang đứng bên đường, chuyển động so với xe ô tô và tài xế lái xe.
=>> Ngoài kiến thức bổ ích ở trên, bạn có thể xem thêm kiến thức trọng tâm ở đây nhé : =>> Vật lý lớp 8
3. Chi tiết lời giải và đáp án môn vật lý 8 bài 1 sbt
3.1 Bài tập trang 3 sbt
Bài 1.5: Một đoàn tàu hỏa đang chạy trên đường ray. Người lái tàu ngồi trong buồng lái. Người soát vé đang đi lại trên đoàn tàu. Cây cối ven đường và tàu là chuyển động hay đứng yên so với:
a) Chuyển động so với người soát vé do có sự thay đổi vị trí khi tàu di chuyển và người soát vé cũng đang di chuyển.
b) Cây cối ven đường đứng yên so với đường tàu do không có sự thay đổi vị trí, còn tàu là chuyển động so với đường tàu do tàu di chuyển sẽ thay đổi vị trí so với mốc.
c) Cây cối ven đường là chuyển động so với người lái tàu khi tài di chuyển thì vị trí người lái tàu cũng thay đổi, còn tàu là đứng yên so với người lái tàu do tàu và người lái tàu đều di chuyển cùng vận tốc nên không có sự thay đổi vị trí.
3.2 Bài tập trang 4 sbt
Bài 1.6: Hãy nêu dạng của quỹ đạo và tên những chuyển động sau đây:
a) Chuyển động của vệ tinh nhân tạo của Trái Đất là chuyển động theo quỹ đạo đường tròn, dạng chuyển động tròn.
b) Chuyển động của con thoi trong rãnh khung cửi theo quỹ đạo đoạn thẳng, thuộc dạng chuyển động thẳng.
c) Chuyển động của đầu kim đồng hồ theo quỹ đạo đường tròn, là dạng chuyển động tròn.
d) Chuyển động của một vật nặng được ném theo phương nằm ngang theo quỹ đạo đường cong, là dạng chuyển động cong.
3.3 Bài tập trang 5 sbt
a. Bài 1.13
Long và Vân cùng ngồi trong một khoang tàu thủy đang đậu ở bến. Long nhìn qua cửa sổ bên trái quan sát một tàu khác bên cạnh và nói tàu mình đang chạy. Vân nhìn qua cửa sổ bên phải quan sát bến tàu và nói rằng tàu mình đang đứng yên.
Hướng dẫn giải:
Do hai bạn chọn các vật làm mốc khác nhau để xét chuyển động của đoàn tàu nên dẫn đến kết luận kháu nhau. Tuy nhiên cả hai bạn đều đưa ra nhận định đúng.
b. Bài 1.15
Chọn câu đúng. Một vật đứng yên khi:
D. Vị trí của nó so với vật mốc không đổi.
4. Kết luận
Bài viết trên đây là toàn bộ kiến thức vật lý 8 bài 1 – Chuyển động cơ học mà chúng tôi muốn giới thiệu đến các bạn. Hy vọng những lý thuyết và bài tập vận dụng mà chúng tôi hướng dẫn sẽ giúp bạn củng cố thêm kiến thức. Và đồng thời, cũng làm hành trang để vận dụng cho các bài học sau của bộ môn vật lý 8.
=>> Các bạn hãy theo dõi Kiến Guru để cập nhật bài giảng và kiến thức các môn học khác nhé!
