Thực đơn ăn dặm tăng cân cho bé 6 tháng – VnExpress

Mẹ nấu ngũ cốc, cháo, bổ sung rau củ, 4 nhóm chất cần thiết giúp bé phát triển chiều cao, trí não.

“6 tháng tuổi là thời điểm phù hợp để cha mẹ bắt đầu tập cho bé ăn dặm, giai đoạn này cơ thể bé cứng cáp hơn và các phản xạ nhai nuốt thức ăn bắt đầu hình thành. Việc ăn dặm có thể giúp bé phát triển về thể chất và hoàn thiện vị giác”, theo TS.BS Phạm Thị Thu Hương, nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng và Tiết chế, Viện Dinh dưỡng Quốc gia; bác sĩ Trưởng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome.

Bác sĩ Hương cho biết, trẻ 6 tháng tuổi là thời điểm phù hợp để cha mẹ bắt đầu tập cho trẻ ăn dặm. Mặc dù sữa mẹ là nguồn dưỡng chất hoàn hảo, dễ tiêu hóa và hấp thu, đồng thời giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ nhưng khi bé 6 tháng tuổi, nguồn dinh dưỡng này không còn đáp ứng đủ nhu cầu tăng trưởng. Nếu cha mẹ không cho bé ăn dặm kịp thời có thể dẫn đến tình trạng chậm lớn, suy dinh dưỡng khi cơ thể ngừng phát triển,…

Cha mẹ cần chú ý cân bằng dinh dưỡng có trong các món ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân. Ảnh: Shutterstock

Khi trẻ có những biểu hiện sau, cha mẹ có thể bắt đầu cho trẻ ăn dặm: bé có thể ngồi khi được bố mẹ hỗ trợ; trẻ có thể nhai thức ăn bằng nướu; trọng lượng cơ thể của trẻ tăng gấp đôi so với khi chào đời; trẻ có thể giữ đầu ổn định ở tư thế thẳng mà không cần sự hỗ trợ; dù đã bú đủ cữ nhưng trẻ vẫn có nhu cầu ăn nhiều hơn; trẻ tò mò đối với các loại thức ăn.

Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý, sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng chính đối với trẻ trong giai đoạn này. Bởi vậy việc kết hợp một cách khoa học giữa các cữ bú mẹ và thực đơn ăn dặm tăng cân cho bé 6 tháng là điều đặc biệt quan trọng cha mẹ cần tìm hiểu.

Theo tiến sĩ, bác sĩ Phạm Thị Thu Hương: “Khi trẻ bước sang cột mốc 6 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn đang không ngừng hoàn thiện. Do đó, cha mẹ cần lựa chọn món ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân dạng lỏng, mềm để trẻ có thể nuốt và tiêu hóa được dễ dàng. Khi xây dựng thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân, cha mẹ lưu ý về việc chọn lọc thành phần dinh dưỡng cân bằng giữa các nhóm chất đường bột, chất đạm, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất”.

Những chất dinh dưỡng quan trọng cần có trong các món cháo cho bé 6 tháng tăng cân là canxi, sắt, vitamin A,C,D và axit béo Omega 3. Cha mẹ có thể tham khảo các nhóm thực phẩm phù hợp với trẻ 6 tháng như sau:

Ngũ cốc: Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, cha mẹ có thể sử dụng bột ngũ cốc để nấu cháo loãng. Phụ huynh có thể sử dụng một số loại ngũ cốc ăn dặm đã được chế biến sẵn của các thương hiệu uy tín.

Chất đạm: Để bổ sung thêm đạm cho trẻ, ban đầu cha mẹ có thể sử dụng nước luộc thịt để nấu cùng cháo. Sau khi trẻ quen với chế độ ăn dặm, cha mẹ có thể thay thế bằng thịt xay nhuyễn. Trẻ có thể ăn các loại thịt bò, thịt heo, thịt gà, cá, tôm, lòng đỏ trứng,…

Chất béo: Bên cạnh chất béo có sẵn từ các loại thịt, cha mẹ có thể thêm 1 thìa cà phê dầu ăn vào bột hoặc cháo của trẻ để bổ sung thêm chất béo.

Chất xơ: Cha mẹ có thể bổ sung chất xơ cho trẻ bằng cách thêm rau củ quả và trái cây vào trong các món ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân. Đối với những trái cây dạng mềm, cha mẹ có thể nghiền cho trẻ ăn, trái cây dạng cứng có thể ép nước để trẻ uống. Các loại rau củ quả có thể xay nhuyễn sau đó trộn cùng cháo để tăng thêm màu sắc, hương vị và dinh dưỡng cho món cháo của trẻ.

Sữa: Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng chủ yếu đối với trẻ 6 tháng tuổi. Nếu không còn đủ sữa, mẹ có thể cho trẻ dùng thêm sữa công thức.

Thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân

Chuối nghiền

Chuối nghiền là món ăn phù hợp dành cho trẻ bắt đầu tập ăn dặm. Để chế biến món ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân này, cha mẹ có thể thực hiện bằng cách: bóc vỏ, thái lát chuối sau đó dùng nĩa nghiền nát hoặc dùng máy xay nhuyễn. Để món ăn không quá đặc, mẹ có thể cho thêm sữa mẹ hoặc sữa công thức. Bên cạnh món chuối nghiền, cha mẹ có thể áp dụng cách làm tương tự với món bơ nghiền, táo nghiền, hạt sen nghiền, khoai nghiền,…

Chuối nghiền là món ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn tốt cho hệ tiêu hóa. Ảnh: Shutterstock

Cháo ngũ cốc

Ngoài món cháo trắng truyền thống làm từ bột gạo, cha mẹ có thể thay đổi bằng bột đậu, bột gạo lứt, bột yến mạch,… Các loại ngũ cốc này đặc biệt giàu dinh dưỡng và được khuyên dùng trong thực đơn ăn dặm tăng cân cho bé 6 tháng tuổi.

Cách làm: đun sôi khoảng 100 ml nước lọc, thêm 20-25g bột ngũ cốc vào từ từ và khuấy đều tay. Đun hỗn hợp cháo ngũ cốc trên lửa nhỏ và khuấy đều tay đến khi bột chín. Cha mẹ có thể kết hợp cháo ngũ cốc cùng sữa mẹ, sữa công thức hoặc các loại rau củ nghiền nhuyễn.

Cháo ngũ cốc đặc biệt giàu dinh dưỡng và tốt cho việc ăn dặm của bé. Ảnh: Shutterstock

Cháo rau củ

Chất xơ là một thành phần dinh dưỡng không thể thiếu trong các món cháo cho bé 6 tháng tăng cân. Không chỉ giàu chất xơ, các loại rau củ còn chứa rất nhiều vitamin và chất khoáng. Cha mẹ có thể kết hợp cháo trắng cùng một số loại rau củ như rau chân vịt, măng tây, cải bó xôi, ngô ngọt, đậu que, bí đỏ,…

Cách làm món ăn này đơn giản, cha mẹ chỉ cần trộn một phần rau đã xay nhuyễn với một phần cháo sau đó đảo đều tay đến khi hai hỗn hợp hòa quyện. Món ăn này không chỉ bắt mắt mà còn giàu dinh dưỡng.

Cháo rau củ là món ăn giàu dinh dưỡng nên có trong thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân. Ảnh: Shutterstock

Cháo thịt rau củ

Sau khi trẻ đã làm quen với thực đơn ăn dặm, cha mẹ có thể tập cho trẻ ăn thêm một số loại thịt như thịt bò, thịt heo, thịt gà. Cha mẹ có thể kết hợp cháo thịt cùng nhiều loại rau củ đa dạng như cà rốt, khoai tây, măng tây, đậu hà lan,…

Cách chế biến món cháo này trong thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tăng cân đơn giản như sau: rửa sạch các loại rau củ, cắt nhỏ và hấp chín sau đó nghiền nhuyễn bằng máy xay. Thịt hấp chín, thái nhỏ và bỏ vào máy xay nát. Tiếp theo, mẹ cho các nguyên liệu đã xay nát vào nấu cùng cháo trắng trên lửa nhỏ, quấy đều đến khi sôi.

Cháo hải sản rau củ

Cá và tôm là hai loại hải sản giàu dinh dưỡng cha mẹ có thể dùng trong thực đơn ăn dặm cho bé. Đây là hai loại thịt trắng dễ tiêu hóa và có lợi cho sự phát triển thể chất và trí não của trẻ. Cha mẹ có thể kết hợp cháo cá, cháo tôm cùng nhiều loại rau củ để món ăn thêm bắt mắt, giàu dinh dưỡng. Cháo cá cà rốt là gợi ý món ăn dặm hấp dẫn dành cho bé.

Cách chế biến món cháo này cụ thể như sau: hấp chín cá, lọc bỏ toàn bộ xương và cho vào máy xay mịn. Cà rốt rửa sạch, gọt vỏ rồi cắt nhỏ, hấp chín và xay nhuyễn. Trộn đều hỗn hợp cá, cà rốt sau đó cho vào nồi cháo trắng đã nấu, khuấy đều tay và đun sôi trong vài phút. Cuối cùng,mẹ tắt bếp, thêm một muỗng dầu ăn và đợi cháo nguội bớt rồi cho bé ăn.

Lưu ý khi nấu các món cháo cho bé 6 tháng tăng cân

Theo TS.BS Phạm Thị Thu Hương khi nấu cháo ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi, cha mẹ không cần dùng những nguyên liệu cũng như cách chế biến phức tạp. Tuy nhiên, trong quá trình nấu, cha mẹ nên lưu ý một số vấn đề sau:

Không đổ thêm nước lạnh khi đang nấu cháo

Khi nấu các món cháo cho bé 6 tháng tăng cân, cha mẹ cần tránh sử dụng nước lạnh vì nước lạnh có thể khiến hạt gạo bị trương dẫn đến việc dinh dưỡng bị hòa tan. Nấu cháo bằng nước lạnh cũng mất nhiều thời gian hơn và giảm hương vị thơm ngon của cháo.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng nên nấu một số lượng cháo phù hợp với sức ăn của trẻ, không nên nấu quá nhiều hoặc hâm nóng cháo nhiều lần trong ngày.

Không nêm nhiều gia vị khi bé mới bắt đầu ăn dặm

Cha mẹ không nên thêm gia vị vào các món ăn dặm cho bé vì cơ thể trẻ 6 tháng tuổi chưa thể phát triển hoàn thiện để hấp thu được muối, hơn nữa lượng muối trẻ cần nhỏ, chỉ khoảng 1-2g muối/ ngày. Trong sữa mẹ đã có sẵn thành phần muối phù hợp với nhu cầu của cơ thể trẻ.

Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng chính trong thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi tăng cân. Ảnh: Shutterstock

Việc nêm nhiều gia vị vào món ăn khi trẻ bắt đầu ăn dặm có thể gây tổn thương cho thận, đồng thời tạo thói quen ăn uống không tốt cho trẻ khi lớn lên. Để tăng thêm hương vị cho món ăn, cha mẹ có thể sử dụng các loại gia vị tự nhiên như gừng, quế, bạc hà, tiêu, tỏi ở một mức độ ít và vừa phải, tốt nhất cần xin ý kiến chuyên gia.

Không rã đông thực phẩm bằng nước nóng

Nếu sử dụng thực phẩm bảo quản tủ đông để nấu cháo cho trẻ, cha mẹ tuyệt đối không rã đông thực phẩm bằng nước nóng hay để ở nhiệt độ phòng. Biện pháp rã đông này tạo điều kiện để vi khuẩn phát triển, làm hỏng thực phẩm, nếu trẻ ăn sẽ dễ bị ngộ độc và tiêu chảy. Ngoài ra, rã đông thực phẩm bằng nước nóng cũng làm dinh dưỡng bị bốc hơi, giảm độ tươi ngon của món ăn.

Cha mẹ nên rã đông thực phẩm bằng cách để xuống ngăn mát tủ lạnh. Mặc dù biện pháp này sẽ mất nhiều thời gian nhưng sẽ giữ được độ tươi ngon của thực phẩm.

TS.BS Phạm Thị Thu Hương cho biết, trong giai đoạn mới bắt đầu ăn dặm, trẻ 6 tháng tuổi có thể gặp một số vấn đề về tiêu hóa do chưa thích nghi kịp với sự thay đổi chế độ từ bú mẹ hoàn toàn sang thử ăn các loại thực phẩm mới. Nếu tình trạng tiêu hóa của trẻ không được cải thiện, cha mẹ nên đưa trẻ đến các phòng khám dinh dưỡng như Hệ thống Phòng khám dinh dưỡng để được thăm khám, tư vấn và điều trị.

Ngữ Yên