Suy thoái kinh tế là gì? Các kiến thức về suy thoái kinh tế nên biết

Hầu hết nền kinh tế của các quốc gia đều có thể đối mặt với những khủng hoảng suy thoái kinh tế. Nó sẽ gây ra những tác động mạnh mẽ ảnh hưởng đến kể cả các cường quốc trên thế giới. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi suy thoái kinh tế là gì và một số kiến thức xung quanh nó.

Suy thoái kinh tế là gì?

Suy thoái kinh tế hay còn gọi là Economic/Recession Downturn là sự tụt giảm của hoạt động kinh tế trên cả nước. Và nó kéo dài trong nhiều tháng thậm chí là nhiều năm liên tiếp.

Theo kinh tế học vĩ mô, suy thoái kinh tế được hiểu là sự suy giảm về tổng sản phẩm quốc nội thực tế (GDP) trong khoảng thời gian từ hai quý liên tiếp trở lên.

Tìm hiểu về chu kỳ suy thoái kinh tế

Nếu nền kinh tế ở chu kỳ suy thoái sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tất cả các doanh nghiệp đang hoạt động; thì việc nghiên cứu chu kỳ kinh tế và suy thoái kinh tế chính là nhiệm vụ vô cùng quan trọng mà mỗi quốc gia nên chú trọng và quan tâm.

Chu kỳ kinh tế chính là sự biến động của GDP theo trình tự ba pha: suy thoái, phục hồi và hưng thịnh. Các doanh nghiệp cho rằng: suy thoái, hưng thịnh là hai pha chính còn phục hồi là pha thứ yếu.

Nguyên nhân suy thoái kinh tế là gì?

Đa số các nhà đầu tư trên thị trường đều cho rằng dưới đây là một số nguyên nhân gây nên suy thoái kinh tế:

• Dựa theo quan điểm của các nhà kinh tế học chủ nghĩa Keynes thì các yếu tố bên ngoài như: thời tiết, chiến tranh, giá dầu,… sẽ tạo ra suy thoái kinh tế nhất thời hoặc sự tăng trưởng ngắn hạn.
• Nhưng theo các nhà kinh tế học của Áo: Nguyên nhân gây ra suy thoái là do lạm phát bởi cung tiền tệ. Sự suy thoái kinh tế được hiểu là cơ chế tự nhiên của thị trường để điều chỉnh lại nguồn lực được sử dụng không hiệu quả trong giai đoạn tăng trưởng hoặc lạm phát. 
• Theo tiểu thuyết tiền tệ, những thay đổi về cơ cấu kinh tế là nguyên nhân thứ yếu; còn nguyên nhân chính là sự quản lý tiền tệ yếu kém của chính phủ.

5 dấu hiệu thường thấy để nhận biết suy thoái kinh tế

Sau đây chính là một số dấu hiệu hay gặp nhất của một nền kinh tế đang bị suy thoái:

Thay đổi lãi suất trái phiếu

Các chuyên gia sẽ dựa vào đường cong lãi suất trái phiếu nhằm phát hiện tín hiệu cho một cuộc suy thoái. Đường cong lãi suất trái phiếu Yield Curve được biết đến là đường thể hiện mức lãi suất khác nhau với các khoản vay có giá trị ngang nhau hoặc kỳ hạn khác nhau.

Chính lạm phát đã tác động đến trái phiếu:

• Lạm phát tăng, số lượng trái phiếu mua vào sẽ sao nhằm lấy lãi suất bù vào khoản mất giá; khi đó đường cong lãi suất sẽ phản ánh chính xác tác động của thị trường đối với nền kinh tế.
• Tương tự khi lạm phát giảm; nhu cầu mua vào ít đi, bán nhiều nhằm thu hồi vốn thay vì chờ tiền lãi.

Điều kiện tín dụng

Tín dụng ngân hàng cũng là một trong những nguyên nhân chính tạo nên suy thoái kinh tế. Nếu điều kiện vay vốn của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trở nên khó khăn; thì chứng tỏ suy thoái kinh tế đang bắt đầu hình thành.

Khi các ngân hàng đang dần thắt chặt các chính sách cho vay; vì họ có thể tự nhận thấy rủi ro trong tương lai bởi những khoản vay đó. Các cuộc khảo sát thăm dò ý kiến chuyên viên cho vay ngân hàng cho thấy rằng chỉ số điều kiện tín dụng chính là đầu mối quan trọng nhằm đánh giá dấu hiệu hoạt động kinh tế đang trong trạng thái tốt hay xấu.

Tâm lý kinh doanh

Theo phân tích của nhiều chuyên gia: Suy thoái kinh tế sẽ dẫn đến quá trình giảm chi tiêu vốn; trong thời gian dài sẽ gây ra tác động mạnh đến nhu cầu lao động cũng như hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Hiện nay, nhiều nhà đầu tư đã không còn quá tin vào nền kinh tế toàn cầu. Trong các nền kinh tế lớn như Anh, Pháp, Úc, Trung Quốc thì chỉ có một số ít các CEO tại đây tin vào triển vọng phát triển của nền kinh tế toàn cầu.

Vấn đề về nợ xấu gia tăng

Tỷ lệ thất nghiệp trong khi lạm phát gia tăng sẽ làm tăng nguy cơ nợ xấu đối với từng cá nhân. Còn đối với chính phủ, nợ xấu sẽ gây ra việc thiếu nguyên liệu sản xuất dẫn đến việc phải đi vay ở các quốc gia khác. Nếu kéo dài thì nền kinh tế không có chuyển biến tốt gây ra nợ xấu.

Thị trường lao động bất ổn

Số lượng người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng tức là nền kinh tế đang có vấn đề. Quá trình này cho thấy các doanh nghiệp đang có xu hướng thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh. Vậy nên dẫn đến sự tái cơ cấu lao động, cắt giảm nhân sự,… 

Ngoài ra, dữ liệu về tiền lương cũng là một biểu hiện về tình hình thị trường lao động. Thu nhập giảm sẽ tác động trực tiếp đến GDP. Vậy các công ty muốn ngừng tuyển thêm công nhân, cắt giảm lương,… cần đặc biệt chú ý.

Những tác động của suy thoái kinh tế

• Vận tải biển: Phương thức này là một trong những hình thức vận tải hàng đầu trên thế giới. Khi nền kinh tế suy thoái mọi thứ đều bị trì trệ và không thể lưu thông. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến giao thương vậy nên doanh nghiệp sẽ không có hàng hóa.
• Lượng tiêu thụ dầu mỏ: Nó ảnh hưởng rất lớn đến tình hình tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia. Nếu sự suy thoái kinh tế diễn ra; thì nhu cầu về dầu mỏ sẽ bị suy giảm báo hiệu cho sự trì trệ của toàn bộ nền kinh tế.
• Thị trường chứng khoán bị suy giảm: vì các chỉ số trên sàn giao dịch phản ánh trực quan nhất các tình hình kinh tế của mỗi quốc gia.
• Tỷ lệ thất nghiệp cao dù đã có rất nhiều gói kích cầu của chính phủ: Tác động của quá trình suy thoái sẽ làm tỷ lệ thất nghiệp gia tăng bất kể quốc gia nào. Thất nghiệp gia tăng, người dân không có việc làm nên dẫn tới nhiều vấn đề chính trị và xã hội. 
• Hoạt động thương mại trên toàn cầu suy giảm: Nếu cung và cầu giảm, tiêu dùng tư nhân, việc đầu tư của công ty, hoạt động sản xuất,… đều bị suy giảm theo.
• Đồng tiền suy yếu: Giá trị đồng nội tệ của quốc gia giảm vừa làm ảnh hưởng đến đất nước vừa ảnh hưởng đến nền kinh tế các nước khác. Đặc biệt là các nước phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu.
• Giá vật liệu thô giảm: Giá nguyên vật liệu giảm; đặc biệt là dầu; sẽ ảnh hưởng tới doanh thu của các doanh nghiệp khiến họ sẽ phải thu hẹp kinh doanh hoặc phá sản.

Suy thoái kinh tế nên đầu tư gì? Những ngành nào hưởng lợi?

Khi suy thoái kinh tế diễn ra, cung và cầu đều có sự suy giảm; toàn bộ thị trường đều bị ảnh hưởng. Nhưng bên cạnh đó, có những ngành nghề dù nền kinh tế suy thoái thì cũng không thể cắt giảm nó chẳng hạn như; y tế, năng lượng,… 

Vậy nên khi theo dõi chứng khoán các nhà đầu tư có thể dễ dàng thấy cổ phiếu công ty khác có thể đỏ nhưng doanh nghiệp thuộc lĩnh vực y tế hoặc năng lượng ít bị ảnh hưởng.

Trên thực tế, tất cả đều sẽ bị thiệt hại nhưng sẽ bị ảnh hưởng ít hay nhiều và tùy thuộc vào lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp đó. Sau đây là 3 lĩnh vực nhà đầu tư có thể có thể tham khảo khi suy thoái kinh tế diễn ra:

• Chứng khoán: Dù là rủi ro khi đầu tư lúc thị trường đang sụt giảm mạnh nhưng bạn có thể cân nhắc trong các lĩnh vực thiết yếu như năng lượng hoặc y tế,… Chúng sẽ vẫn giúp bạn có được nguồn thu trong khoảng thời gian dài. Việc của nhà đầu tư là nên dành thời gian dài hạn để phân tích đánh giá cũng như tìm được mã tốt nhất để hạn chế tối đa rủi ro.
• Vàng: Đây là loại tài sản được đánh giá là có tính rủi ro thấp nhất khi suy thoái kinh tế diễn ra.
• Bất động sản: Các chuyên gia kinh tế đánh giá đây chính là một trong những trụ cột của nền kinh tế. Tuy lãi suất không cao nhưng nó ổn định và giá trị tăng trưởng bền vững.

Một vài cuộc suy thoái kinh tế thế giới gần đây

• Suy thoái năm 1929 – 1933: Nguyên nhân dẫn đến cuộc suy thoái kinh tế là khi các sàn giao dịch chứng khoán đang nhộn nhịp thì hoạt động sản xuất giảm; tỷ lệ thất nghiệp tăng do các nhà đầu tư bắt đầu rời khỏi thị trường chứng khoán làm mọi thứ sụp đổ gần như hoàn toàn.
• Cuộc suy thoái 1980 – 1982: Giá dầu giảm mạnh do thay đổi chế độ ở Iran. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ khi đó tăng mạnh, lãi suất nhằm ngăn chặn lạm phát. Điều này đã làm GDP quốc gia giảm gần 2,5%, tỷ lệ đầu cơ cao nhất là gần 2%.

Hy vọng qua bài viết trên đây bạn sẽ có một cái nhìn tổng quan nhất về suy thoái kinh tế. Qua đó trả lời được câu hỏi suy thoái kinh tế là gì và sự ảnh hưởng của nó đến thị trường. Qua đó những kiến thức này có thể thuận tiện trong quá trình đầu tư của bạn.