Soạn bài Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự – chuabaitap.com
I – Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự
1. Đề văn tự sự
Đọc các đề sau và trả lời câu hỏi :
(1) Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em
(2) Kể chuyện về một người bạn tốt
(3) Kỉ niệm ngày thơ ấu
(4) Ngày sinh nhật của em
(5) Quê em đổi mới
(6) Em đã lớn rồi
Câu hỏi :
– Lời văn đề (1) nêu ra những yêu cầu gì ? Những chữ nào trong đề cho em biết điều đó ?
– Các đề (3), (4), (5), (6) không có từ kể, có phải là đề tự sự không ?
– Từ trọng tâm trong mỗi đề trên là từ nào, hãy gạch dưới và cho biết đề yêu cầu làm nổi bật điều gì.
– Có đề tự sự nghiên kể về người, có đề tự sự nghiêng về kể việc, có đề nghiêng về tường thuật lại sự việc. Trong các đề trên, đề nào nghiên về kể việc, đề nào nghiêng về kể người, đề nào nghiêng về tường thuật ?
2. Cách làm bài văn tự sự
Cho đề văn : “Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em”.
Hãy tìm hiểu đề, lập dàn ý và lập dàn bài theo các bước sau :
a) Tìm hiểu đề : Đề đã nêu ra những yêu cầu nào buộc em phải thực hiện ? Em hiểu yêu cầu ấy như thế nào ?
b) Lập ý là xác định nội dung sẽ viết trong bài làm theo yêu cầu của đề. Em sẽ chọn chuyện nào, em thích nhân vật, sự việc nào ? Em chọn chuyện đó nhằm biểu hiện chủ đề gì ?
c) Lập dàn ý : Em dự định mở đầu như thế nào, kể chuyện như thế nào và kết thúc ra sao ?
d) Em hiểu thế nào là viết “bằng lời văn của em” ?
đ) Từ các câu hỏi trên, em có thể rút ra cách làm bài văn tự sự như thế nào ?
II – Luyện tập
Hãy ghi vào giấy dàn ý em sẽ viết theo yêu cầu của đề tập làm văn trên.
Lời giải:
I – Đề, tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự
1. Đề văn tự sự
Đọc các đề sau và trả lời câu hỏi :
(1) Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em
(2) Kể chuyện về một người bạn tốt
(3) Kỉ niệm ngày thơ ấu
(4) Ngày sinh nhật của em
(5) Quê em đổi mới
(6) Em đã lớn rồi
Câu hỏi :
– Lời văn đề (1) nêu ra những yêu cầu gì ? Những chữ nào trong đề cho em biết điều đó ?
Lời văn của đề (1) nêu ra yêu cầu kể chuyện (có thể về người hoặc sự việc), chữ kể trong đề văn cho biết định hướng tự sự, cụm từ bằng lời văn của em cho biết yêu cầu về diễn đạt.
– Các đề (3), (4), (5), (6) không có từ kể, có phải là đề tự sự không ?
Các đề (3), (4), (5), (6) không có từ kể nhưng vẫn là đề văn tự sự.
– Từ trọng tâm trong mỗi đề trên là từ nào, hãy gạch dưới và cho biết đề yêu cầu làm nổi bật điều gì.
Các từ ngữ trọng tâm :
+ (1) : Câu chuyện từng làm em thích thú bằng lời văn của em
+ (2): Những lời nói, việc làm của bạn chứng tỏ bạn rất tốt.
+ (3): Một câu chuyện kỉ niệm thời thơ ấu khiến em không thể quên
– Có đề tự sự nghiên kể về người, có đề tự sự nghiêng về kể việc, có đề nghiêng về tường thuật lại sự việc. Trong các đề trên, đề nào nghiên về kể việc, đề nào nghiêng về kể người, đề nào nghiêng về tường thuật ?
(1): câu chuyện em thích –> kể việc hoặc tường thuật.
(2): một người bạn tốt –> kể người.
(3): kỉ niệm thơ ấu –> kể việc.
(4): ngày sinh nhật –> tường thuật.
(5): quê em –> sự việc.
(6): lớn rồi –> kể người.
2. Cách làm bài văn tự sự
Cho đề văn : “Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em”.
Hãy tìm hiểu đề, lập dàn ý và lập dàn bài theo các bước sau :
a) Tìm hiểu đề : Đề đã nêu ra những yêu cầu nào buộc em phải thực hiện ? Em hiểu yêu cầu ấy như thế nào ?
– Yêu cầu kể lại một câu chuyện mà em thích.
– Kể bằng chính lời văn của mình. Nghĩa là không sao chép của người khác.
b) Lập ý là xác định nội dung sẽ viết trong bài làm theo yêu cầu của đề. Em sẽ chọn chuyện nào, em thích nhân vật, sự việc nào ? Em chọn chuyện đó nhằm biểu hiện chủ đề gì ?
Chẳng hạn em chọn truyện Thánh Gióng. Truyện Thánh Gióng là biểu tượng rực rỡ của ý thức và sức mạnh bảo vệ đất nước, đồng thời là sự thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân ta ngay từ buổi đầu lịch sử về người anh hùng cứu nước chông giặc ngoại xâm.
c) Lập dàn ý : Em dự định mở đầu như thế nào, kể chuyện như thế nào và kết thúc ra sao ?
– Mở đầu nên giới thiệu nhân vật: “Đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão sinh được một đứa con trai, đã lên ba mà vẫn không biết đi, biết nói, biết cười. Một hôm có sứ giả của vua… ”
– Thân bài :
+ Thánh Gióng bảo vua cho làm ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt.
+ (4): Những sự việc và tâm trạng của em trong ngày sinh nhật+ (5): Sự đổi mới cụ thể của quê em+ (6): Những biểu hiện về sự lớn lên của em+ Thánh Gióng bảo vua cho làm ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt.
+ Thánh Gióng ăn khoẻ lớn nhanh.
+ Khi ngựa sắt và roi sắt, áo giáp sắtđược đem đến, Thánh Gióng vươn vai lớn bổng thành người tráng sĩ, cưỡi ngựa, cầm roi ra trận.
+ Thắng giặc, Gióng bỏ lại áo giáp, cưỡi ngựa bay về trời.
– Kết thúc: Vua nhớ công ơn, phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở quê nhà.
d) Em hiểu thế nào là viết “bằng lời văn của em” ?
đ) Từ các câu hỏi trên, em có thể rút ra cách làm bài văn tự sự như thế nào ?
Các bước làm bài văn tự sự:
– Tìm hiểu đề
– Lập ý
– Lập dàn ý
– Viết thành 3 phần: Mở bài, Thân bài và Kết bài.
Ghi nhớ :
– Khi tìm hiểu đề văn tự sự thì phải tìm hiểu kĩ lời văn của đề để nắm vững yêu cầu của đề bài.
– Lập ý là xác định nội dung sẽ viết theo yêu cầu của đề, cụ thể là xác định : nhân vật, sự việc, diễn biến, kết quả và ý nghĩa của câu chuyện.
– Lập dàn ý là sắp xếp việc gì kể trước, việc gì kể sau để người đọc theo dõi được câu chuyện và hiểu được ý định của người viết.
– Cuối cùng phải viết thành văn theo bố cục ba phần : Mở bài, Thân bài và Kết bài.
II – Luyện tập
Hãy ghi vào giấy dàn ý em sẽ viết theo yêu cầu của đề tập làm văn trên.
Đề viết bài này các em cần chú ý:
– Kể một câu chuyện bất kì. Có thể đó là kể về người, vật hay tường thuật sự việc mà em thấy thích thú.
– Phải lập một dàn bài gồm đủ 3 phần : Mở bài, Thân bài, Kết bài
– Phần luyện tập này không yêu cầu các em viết thành một bài văn hoàn chỉnh, bởi vậy các em chỉ cần lập dàn bài là được.
Dàn ý tham khảo của đề văn : Kể lại truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”.
1. Mở bài:
– Vua Hùng kén rể cho con gái
– Sơn Tinh và Thủy Tinh đến cầu hôn
2. Thân bài:
– Giới thiệu tài năng của hai vị thần
– Vua Hùng ra sính lễ
– Sơn Tinh đến trước lấy được Mỵ Nương
– Thủy Tinh tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh
– Kết quả Sơn Tinh thắng, Thủy Tinh thua
3. Kết bài:
Hằng năm Thủy Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thất bại.
+ Thánh Gióng xông trận giết giặc.+ Roi gãy thì lấy tre làm vũ khí.Viết bằng lời văn của em là: suy nghĩ kĩ rồi viết ra bằng chính lời văn của mình, không sao chép của người khác, bất kể là ai.
