Sách Khai Tâm – Vật Lý Hiện Đại Giữa Đời Thường – Nguyễn Xuân Chánh
Cuốn Vật lý hiện đại giữa đời thường là tập hợp nhiều bài viết phổ biến kiến thức khoa học của tác giả đã đăng tải trên các tờ Vật lý & Tuổi trẻ, Tạp chí Khoa học Tổ Quốc, Tạp chí Hoạt động Khoa học góp phần giải thích những ứng dụng của vật lý trong cuộc sống hằng ngày. Cuốn sách hơn 400 trang được chia làm 6 chương: Vật liệu đặc biệt, Phỏng sinh học, Tìm hiểu Trái đất và Mặt trăng, Hiển thị, Đồng hồ và đo thời gian, Kỹ thuật chụp ảnh và quay phim.
“Nói đến phổ biến khoa học tôi rất có ấn tượng với mội bài báo đăng ở tạp chí Scientific American số kỷ niệm Einstein và năm Vật lý quốc tế 2005, với nhan đề “Ở đâu cũng gặp Einstein”.
Đại ý bài báo cho biết đi một vòng quanh phố nhỏ, ta gặp Einstein ở cửa hàng tạp hóa bán bút trỏ laser vì ở chấm sáng nhỏ đỏ rực chiếu lên tường có bức xạ hưởng ứng, ý tưởng thiên tài của Einstein đưa ra năm 1917 mà nhờ đó sau này các nhà khoa học Liên Xô và Mỹ mới chế tạo được laser và đoạt giải Nobel Vật lý năm 1982. Ta gặp Einstein ở vườn hoa, nơi các em học sinh đang cầm máy ảnh số chụp ảnh kỷ niệm cho nhau vì ở cảm biến của máy ảnh số có hiệu ứng quang điện, công trình mà Einstein đoạt giải Nobel Vật lý năm 1921. Gần đến ngã rẽ, người lái xe nhìn bản đồ GPS đặt cạnh tay lái để tìm đường. Ở cái bản đồ to chỉ bằng bàn tay đó có cả thuyết tương đối rộng và thuyết tương đối hẹp của Einstein, lý thuyết mà có một thời báo chí nói rằng trên toàn thế giới may ra thì có mươi người hiểu được.
Qua cách diễn giải phân tích của tác giả bài báo, người đọc thấy rõ, hiểu được sâu sắc hơn những thứ thường gặp hằng ngày nhưng lâu nay vẫn thấy bí hiểm, nắm được cụ thể một số điểm chính của lý thuyết Einstein để có cơ sở tìm hiểu những ứng dụng khoa học khác.
Suy rộng ra thì hiện nay xung quanh ta, ở đâu cũng gặp Vật lý hiện đại. Tuy nhiên phải chú ý tìm hiểu thì mới thấy được Vật lý hiện đại đã thấm sâu, lan tỏa vào những ứng dụng khoa học đơn giản giữa đời thường.”
(Trích Lời nói đầu, Vật lý hiện đại giữa đời thường, Nguyễn Xuân Chánh, NXB Tri thức, 2012)
