Quy trình xử lý tre nguyên liệu để tăng tuổi thọ & độ bền
Trong thời kỳ đổi mới cây tre được sử dụng rất nhiều trong sản xuất các mặt hàng thủ công mỹ nghệ. Các làng nghề mây tre đan đã sử dụng tre như một nguyên liệu chính để sản xuất nên những mặt hàng tiêu dùng cũng như những sản phẩm nghệ thuật độc đáo. Tuy nhiên nếu không được xử lý, nguyên liệu tre rất dễ bị hư hỏng và không đem lại hiệu quả kinh tế như mong muốn cho người trồng tre. Dưới đây là cách xử lý tre nứa được chúng tôi tổng hợp lại
Bảo quản nguyên liệu tre trúc bằng phương pháp hóa học
Các chất diệt côn trùng và chất chống nấm mốc đều thuộc 2 dạng: Hợp chất hữu cơ và hợp chất vô cơ
Các hợp chất hữu cơ chính: Các Hydro carbon được halogen hóa chẳng hạn như 1,2-dibromoethane và celfume; phenol và các chất phái sinh như PCP, NaPCP, 2,5-dichlorethyl-3-bromophenol và 2,4-dinitrophenol; các chất organophosphides như fenthion, phoxim, malathion, và methamidophos; các Este của axit carbamic như sec-butanol, MBC, và arprocard; pyrethrins như permethrin; các loại muối quaternary ammonium như zephirol bromide; các chất hitriles như chlorthalonil; hợp chất metallorgani như TnBTO; chất thiocyanates như MBT; axit carboxylic và carboxylates như axit etylic, axetat chì và đồng( kẽm) Naphtenat.
Các hợp chất vô cơ chính gồm CuSO４﹒5H2O, Na2Cr2O7 2H2O, CrO3, Na2HAsO﹒2H2O, As2O5﹒2H2O, H3PO3, Na2B4O7﹒10H2O, Na2B8O13﹒4H2O, B2O3, NaF, Na2SiF6, ZnCl2, ZnSO4, HgCl4, and NH3﹒H2O. Các chất diệt côn trùng và nấm mốc này có thể được sử dụng riêng biệt. Tuy nhiên, để có được phạm vi ảnh hưởng rộng các hiệu ứng của thuốc trừ sâu, hoặc cùng lúc diệt côn trùng và khử trùng, chúng thường được ứng dụng thường xuyên dưới dạng hợp chất pha sẵn.
Các biện pháp xử lý: Các loại gỗ tre hoặc sản phẩm tre có hình dáng khác nhau và dược liệu khác nhau thì yêu cầu các biện pháp xử lý khác nhau. Dưới đây là một số lựa chọn:
Phương pháp 1: Nhúng, phun hoặc quét: Chỉ tác dụng bề ngoài, 3 phương pháp trên thông thường sử dụng 0.5% đến 5% xà phòng y tế để nhúng, phun và quét nguyên liệu khô. Hầu hết các phương pháp xử lý đều có thể sử dụng cách vì nó đơn giản, rẻ tiền, không đòi hỏi nhiều thiết bị. Tuy nhiên, vì phương pháp này chỉ rác động bề ngoài, các phần không được xử lý có thể bị phá hoại tiếp nếu sau khi xử lý nguyên liệu lại được chẻ hoặc cắt.
Phương pháp 2: Bồn nóng lạnh: Đun gỗ tre trong bồn hóa chất nóng( gần nhưng chưa sôi) khoảng 10 phút, sau đó lấy ra và nhúng vào bồn nước lạnh( ở nhiệt độ trong phòng) để hóa chất được hấp thụ tốt hơn và thẩm thấu sâu hơn
Phương pháp 3: Chuyển dịch nhựa cây hay biện pháp xử lý Boucherie cải tiến: Đơm 1 ống mềm chặt vào đầu gốc của ống tre mới chặt và nối với buồng nén khí. Nén hóa chất( thường là dung dịch borat) trong buồng đến 2 atmosphe để hóa chất được đẩy qua các đường mạch máu lên đến đỉnh đầu của ống. Sẽ xuất hiện một vài chất phẩm không bẩn khi hóa chất ngấm sang đầu biên kia, Mặc dù hơi rắc rối, nhưng hóa chất có thể ngấm sâu vào trong phần gỗ và các thiết bị yêu cầu cũng không quá phức tạp. Phương pháp này có thể được dành cho loại gỗ tre đặc biệt có giá trị kinh tế cao.Phương thức này được sử dụng phổ biến ở Trung và Nam Mỹ để xử lý toàn bộ cả ống hoặc các mảnh đã được cưa ra, đặc biệt khi lớp bề mặt vẫn bị phô ra.
Phương pháp 4: Phương pháp khuếch tán hóa chất: Phương pháp này phù hợp với các loại nguyên liệu tre có độ ẩm trên 30%. Ngâm tre hoặc quét với lớp hóa chất dầy( 10% đến 30% hoặc cao hơn) để hóa chất có thể bám vào bề mặt tre. Sau đó, xếp tre thành đống và giữ trong vòng 2 đến 3 tuần, bọc kín bằng bạt nhựa/ nilon để hóa chất khuếch tán bên trong qua bốc hơi. Phương pháp này yêu cầu độ ẩm cao, hóa chất có thể hòa tan và bán kính các phân tử hóa chất vừa phải
Phương pháp 5: Xử lý bằng áp lực: Bọc kín tre trong 1 bình áp lực được thiết kế đặc biệt, bơm hóa chất vào và áp lực sẽ đẩy hóa chất ngấm sâu vào trong nguyên liệu. Nếu hóa chất xử lý phù hợp, nó có thể đi sâu vào trong toàn bộ nguyên liệu dưới 1 áp lực nhất định sau một thời gian. Phương thức này cần các thiết bị tương đối phức tạp, số lượng tre ít thì cần phải được xử lý bằng các nhà chuyên môn.
Phương pháp 6: Tiêm hóa chất vào tre tươi: Tiêm chất chống nấm mốc vào gốc của ống đứng tại thời điểm phù hợp trước khi cắt. Theo các thí nghiệm cho thấy, phương pháp này có hiệu quả tốt trong việc chống mốc.
Công nghệ luộc và Cacbon hóa tre, trúc, luồng
Đã từ lâu, cây tre và các loại cây thuộc họ thân đốt như luồng, nứa, trúc, mai, vầu, được người dân sử dụng trong đời sống với nhiều giá trị quan trọng như vật liệu xây dựng, làm đồ nội thất, công cụ lao động, và đặc biệt là hàng thủ công mỹ nghệ đang ngày càng có giá trị xuất khẩu cao… Tuy nhiên, trước khi đưa vào sử dụng, để bền hoá sản phẩm thì loại cây này cần phải qua một khâu xử lý mất khá nhiều thời gian là ngâm trong nước hoặc hun khói nhằm tạo ra môi trường để diệt Trứng của các loại mối mọt, loại bỏ bớt Lignin làm tre dẻo hơn; đồng thời Đường bị phân hủy dẫn đến mối mọt trong tự nhiên không tấn công lại nữa.
Tuy nhiên, phương pháp này ngày càng tỏ ra nhiều bất cập do tốn nhiều diện tích xử lý đặc biệt là các chất thải ra từ quá trình ngâm ứ đọng làm tắc ngẽn nguồn nước, và gây ô nhiễm môi trường, tre ngâm xong đem vào sử dụng có mùi nên chưa đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng đặc biệt là với các mặt hàng mỹ nghệ xuất khẩu.
4.5
2
votes
