Quy trình trồng nấm mối đen – Viện nghiên cứu sinh học ứng dụng – Kiến Thức Cho Người lao Động Việt Nam

TÓM TẮT QUY TRÌNH NUÔI TRỒNG VÀ PHÒNG BỆNH NẤM MỐI ĐEN TRÊN MÙN CƯA

Nấm mối đen có nhiều tác dụng đặc biệt quan trọng theo Đông Y lẫn Tây Y và là thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng. Nấm thực sự là một lá chắn tuyệt vời cho sức khỏe thể chất của tất cả chúng ta trước những bệnh tật nguy hại. Đặc biệt hơn, chúng có độ thơm ngon và luôn khiến người dùng không ngừng giật mình về mùi vị mà chúng tạo ra : giòn, ngọt và ngon miệng .
Nấm mối đen có tên khoa học là Xerula radicata và thường được biết đến như một thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng cho sức khỏe thể chất. Nấm mối đen có chứa Oudenone có công dụng điều trị và ức chế những khối u ác tính phát sinh trong mô ( như mô link, xương, sụn, hoặc cơ vân ) tương hỗ điều trị ung thư. Bên cạnh đó nấm mối đen chứa canxi, phốt pho, sắt, protein và những chất dinh dưỡng khác đem lại quyền lợi cho dạ dày và lá lách của con người, chữa bệnh trĩ, giảm lipid, công dụng tốt cho việc điều trị tiêu chảy và tiêu hóa kém .

Nấm mối đen với lớp vỏ bên ngoài màu đen nhưng bên trong thịt màu trắng, thường được dùng trong các món lẩu, xào,… như một món ăn kèm thú vị. Nấm mối chỉ xuất hiện tại Việt Nam vào tháng 5 tới tháng 8 khi trời mưa và số lượng giảm dần.

Bạn đang đọc: Quy trình trồng nấm mối đen – Viện nghiên cứu sinh học ứng dụng

Xem thông tin nấm mối đen

Trước nhu yếu sử dụng nấm mối đen của người tiêu dùng chúng tôi thực thi chuyển giao công nghệ tiên tiến nuôi trồng nấm mối đen quy mô phòng thí nghiệm và quy mô công nghiệp để mẫu sản phẩm chất lượng tốt, Ngân sách chi tiêu hài hòa và hợp lý hoàn toàn có thể đến tay người tiêu dùng và người bệnh .

1.Chuẩn bị phòng nuôi

Để hoàn toàn có thể nuôi trồng nấm mối đen thành công xuất sắc thì phòng nuôi trồng phải bảo vệ những yếu tố sau :
– Phòng nuôi là phòng vô trùng, độ sáng, thoáng tự nhiên
– Hệ thống phun sương tạo ẩm tự động hóa
– Hệ thống làm lạnh
– Giàn, giá để phôi bịch
– Hệ thống chiếu sáng
1.1 Thông số phòng nuôi pha tối
Diện tích : 9.6 mét vuông
Hệ thống giá, khoảng cách giữa những giá : 50 cm

STT

Chiều rộng  (cm)

Chiều  dài (cm)

Chiều cao (cm)

Số lượng kệ

Diện tích 1 mặt (cm2)

Số lượng phôi bịch/kệ

Số lượng phôi bịch/giá

1
72
1.65
50
5
118.8
39
195

2
72
1.25
50
5
90
30
150

3
72
1.96
50
5
141.12
47
235

4
72
1.22
50
5
87.84
29
145

5
72
2
50
5
144
48
240

Tổng cộng

965

 

Nhiệt độ : Khoảng 250C .
Ánh sáng : Không sử dụng ánh sáng khi nuôi cấy pha tối, hàng loạt phòng thoáng khí và tối .
Khối lượng phôi bịch : 1,3 – 1,5 kg / bịch
Tổng khối lượng trong phòng nuôi tối : 1254,5 kg – 1447,5 kg

Phương pháp để chuyển phôi bịch nấm đã cấy meo và đã hấp khử trùng về phòng nuôi an toàn.

– Khoảng cách : Chuyển từ TP. Hồ Chí Minh đến TP. Hà Nội
– Phương tiện luân chuyển : Đường bộ
– Điều kiện chuyển bịch nấm đã cấy meo :
+ Nhiệt độ : Khoảng 250C .
+ Điều kiện : Tránh va đập, cho trong thùng đậy kín .

Phương pháp vận chuyển bịch nuôi nấm đã khử trùng:

+ Nhiệt độ : Thường
+ Điều kiện : Để trong thùng xốp, khử trùng bằng cồn để tránh nhiễm, tránh va đập .

1.2 Thông số phòng nuôi pha sáng

– Phòng nuôi là phòng có độ sáng, thoáng tự nhiên
– Hệ thống phun sương tạo ẩm tự động hóa
– Nhiệt độ : Khoảng 250C .
– Giàn, giá để phôi bịch, khoảng cách giữ những mặt kệ là 50 cm, có ánh sáng đèn trên mỗi kệ .
– Hệ thống chiếu sáng : ánh sáng khoảng chừng 850 lux

2.Các bước nhân giống

Giai đoạn 1 : Giống gốc
Môi tường dạng thạch được hấp thanh trùng ở 1210C trong 15 phút, để nguội và cấy giống vào thiên nhiên và môi trường trong box cấy vô trùng .
Trong quy trình tiến độ này những sợi nấm tăng trưởng trong môi trường tự nhiên rắn và trong tối ở nhiệt độ 250C khoảng chừng 3-5 ngày
Giai đoạn 2 : Nhân giống cấp 1
Giống gốc từ phần môi trường tự nhiên rắn lần sẽ được chuyển sang thiên nhiên và môi trường lỏng để nhân lên với số lượng lớn ở nhiệt độ 250C khoảng chừng 5-7 ngày .
Giai đoạn 3 : Nhân giống cấp 2
Giống cấp 1 được cấy chuyển vào môi trường tự nhiên hạt nhân lên với số lượng lớn ở nhiệt độ 250C đến khi sợi nấm lan trắng hàng loạt túi meo giống trong khoảng chừng thời hạn 5-7 ngày .

3.Xử lý nguyên liệu

Các nguyên vật liệu chính trong túi phôi nấm mối đen gồm có : mùn cưa khô, bột dinh dưỡng và đường .
3.1 Ủ mùn cưa và phối trộn nguyên vật liệu

Ủ mùn cưa:

Nấm mối đen hoàn toàn có thể trồng được trên giá thể mùn cưa của nhiều loại cây gỗ. Nhưng tốt nhất là mùn cưa cao su đặc tươi hoặc bồ đề, mịn và không lẫn tạp chất. không dùng mùn cưa đã bị mốc, mùn cưa những loại cây có tinh dầu hoặc những loại cây gỗ cứng. Mùn cưa mới dùng ngay là tốt nhất. Nếu dùng dần phải phơi khô, tránh để lên men hoặc bị ẩm, mốc gây mùn hóa làm mất chất dinh dưỡng .

Chuẩn bị:

• Mùn cưa
• Nước vôi có độ pH = 12 – 13 ( thử bằng giấy quỳ đo độ pH )
• Dụng cụ : xẻng, cào
• Bạt che
• Hòa nước vôi theo tỷ suất 0,5 % ( 1 kg vôi / 200 lít nước, pH = 7 )

Mùn cưa tươi được sàng trước để vô hiệu dăm bào, gỗ vụn, đá sỏi. Sau đó, mùn cưa sẽ được ủ từ 15 – 30 ngày để hoại mục và có nhiệt độ, tưới Tưới nước vôi lên mùn cưa sau đó liên tục ủ mùn cưa cao su đặc trong vòng 3 – 4 ngày và dùng bạt phủ lại .
Trong thời hạn ủ, cách 3 – 4 ngày bạn tưới nước vôi có pH = 12-13 lên mùn cưa, hòn đảo trộn đều rồi dùng bạt phủ lại. Giai đoạn hòn đảo này có 2 việc cần làm : kiểm tra nhiệt độ đống ủ và kiểm tra nhiệt độ của nguyên vật liệu

• Kiểm tra nhiệt độ : Trước khi mở bạt che, dùng nhiệt kế cho sâu vào đống mùn cưa ủ để kiểm tra nhiệt độ 50 – 60 độ C là đạt .
• Ủ tiếp 3 – 4 ngày sau và triển khai kiểm tra độ ẩm đống ủ 60 – 65 độ C .
• Kiểm tra nhiệt độ : Nén nguyên vật liệu trong nắm tay, nước hơi ẩm ở khẽ tay thì nhiệt độ khối ủ đã đạt nhu yếu. Độ pH = 7 .

Kết thúc quy trình, mùn cưa đạt chuẩn phải có nhiệt độ 60 – 65 % và pH = 7 .

Phối trộn nguyên liệu:

Sau khi nguyên vật liệu được giải quyết và xử lý, phối trộn nguyên vật liệu đã giải quyết và xử lý với những chất phụ gia khác. Nguyên liệu trộn đều, làm ẩm, trộn nhiều lần với nước để nước ngấm đều trong nguyên vật liệu. Độ ẩm của nguyên vật liệu khoảng chừng 65 – 70 độ C, nghĩa là nếu nắm nguyên vật liệu ( sau khi làm ẩm ) trong tay bóp lại thì nguyên vật liệu sẽ kết khối nhưng nước không nhỏ giọt .

Công thức trộn:

Công thức 1 : Trộn thật đều những phụ gia ( bột dinh dưỡng, đường ) với mùn cưa theo hàm lượng : 100 kg mùn cưa + 3 kg bột dinh dưỡng + 3 kg đường. Điều chỉnh nhiệt độ của hỗn hợp bằng nước sao cho độ pH = 7 và nhiệt độ 65 – 70 %. Nếu bóp chặt nguyên vật liệu trong tay thì nguyên vật liệu sẽ kết khối và không bị nhỏ giọt nước .
Công thức 2 : Trộn cơ chất mùn cưa cao su đặc với những chất phụ gia như bột ngô 8 %, cám gạo 8 %, bột nhẹ 1,2 % lại với nhau, độ pH = 7 và nhiệt độ 65 – 70 %. Điều chỉnh nhiệt độ của hỗn hợp bằng nước sao cho độ pH = 7 và nhiệt độ 65 – 70 %. Nếu bóp chặt nguyên vật liệu trong tay thì nguyên vật liệu sẽ kết khối và không bị nhỏ giọt nước .
Túi phôi chuyên được dùng là loại túi PE, dày khoảng chừng 0,5 mm và size 19 × 37 cm, dây chun, bông. Đóng hỗn hợp trên vào túi, nén chặt vừa phải và gắn nắp nút cổ. Mỗi túi phôi sau khi đóng phải cân nặng khoảng chừng 1,3 – 1,5 kg mới là tương thích .

4. Đóng túi mùn cưa

Nguyên liệu sau khi đã được ủ trộn với những phụ gia khác theo tỷ suất sau đó sẽ được hòn đảo đều và kiểm tra nhiệt độ lần nữa trước khi đưa vào đóng bịch .
– Dụng cụ để đóng bịch gồm có : túi PE, cổ nút, nắp đậy, giây chun, bông .

– Bịch PE dày khoảng 0,5 mm và có kích thước 19 x 37 cm. Dùng bịch cho nguyên liệu đã tạo ẩm Cho mùn cưa vào dần, vào đến đâu dồn chặt đến đấy (chừa phía trên 5 – 7cm để luồn cổ bịch).  Nên đóng bịch đồng loạt cho hết nguyên liệu, không nên để nguyên liệu thừa qua đêm. Nguyên liệu đã được đóng vào bịch dùng nút cổ nhựa hở hai đầu bẻ túi ra lấy giây chun buộc lại để làm cổ
6 bịch, rồi nhét bông thật chặt ở miệng bịch sau đó lấy nắp đậy lại. Một túi bịch như vậy có cân nặng từ 1,3 – 1,5 kg.

Ủ đống mùn cưa và phôi bịch

3.Hấp khử trùng túi mùn cưa

Xếp những phôi vào rọ hoặc kệ hấp. Với mẻ hấp nhỏ hơn 20 túi, thời hạn hấp tiệt trùng là 8 tiếng ở nhiệt độ 121 độ C. Nếu mẻ hấp dưới 100 túi thì thời hạn hấp tiệt trùng là 10 tiếng và nhiệt độ cũng là 121 độ C .
Sau khi hấp, bịch chín có mùi thơm bạn lấy túi phôi ra ngoài và để nguội mẫu sản phẩm. Ở nhiệt độ phòng, thời hạn nguội thường là sau 24 – 40 h. Nếu bạn để nguội trong phòng có điều hòa ( khoảng chừng 18 độ ) thì thời hạn nguội sẽ rút ngắn nhiều, chỉ còn 3 tiếng. Bịch hấp xong để nguội trong phòng cấy giống

4.Cấy giống

Trước khi cấy, bạn cần kiểm tra kỹ giống nấm mối đen, bảo vệ không bị nhiễm khuẩn. Giống nấm mối đen phải đúng độ tuổi, không quá già hoặc không quá non, giống nấm mối đen có mùi thơm đặc trưng của nấm. Ngoài ra, thiên nhiên và môi trường cấy giống bảo vệ kín, không gió và thật sạch .
– Chuẩn bị : Gồm có khay inox, que cấy, đèn cồn 97 độ, bông không thấm nước .
Bắt đầu, bạn hơ lửa tiệt trùng chai meo thiệt kỹ bằng cách xoay đều miệng chai meo giống trên ngon lửa đèn cồn trong 2 – 3 phút. Sau đó, bạn tháo nắp cho miệng chai meo. Lưu ý lúc làm phải nghiêng chai meo ở góc 45 độ. Với muỗng cấy cũng phải được tiệt trùng kỹ trên lửa đèn cồn, để nguội rồi mới triển khai thao tác lấy meo .
Mỗi túi phôi, bạn cấy 10-15 gram giống ( tương tự 2 muỗng nhỏ ) meo hạt ở miệng phôi, quan tâm không được cho ra ngoài mà chỉ cấy trong tủ bảo đảm an toàn sinh học .
Lưu ý : muỗng cấy cần được tiệt trùng lại sau mỗi túi phôi .

Lắc đều túi phôi để meo giống phân bố đều khắp bề mặt.

– Ghi lại ngày giờ cấy giống.

– Chuyển các túi giá thể sang nhà nuôi sợi, bố trí trên hệ thống giàn kệ, các túi cách nhau: 3 – 5cm.

5.Chăm sóc tơ nấm

Đầu tiên là quá trình ủ tối. Các túi phôi đã được cấy giống nấm mối đen phải được để ở nơi thoáng khí, tránh ẩm tối đa, càng tối càng tốt. Nhiệt độ tối ưu là 25 độ C. Thời gian để tơ ăn đáy bịch phôi là 60 – 70 ngày. Tơ nấm mối đen có màu trắng như bông. Ngoại trừ màu đen là màu của tơ già, những sắc tố khác thường là nhiễm khuẩn, cần vô hiệu .
Tiếp theo là tiến trình ủ sáng. Sau khi tơ nấm ăn khoảng chừng 80 % túi phôi thì bạn tháo nắp cổ và để vậy cho đến khi đen xạm đầu bịch phôi. Quá trình này lê dài khoảng chừng 10 – 20 ngày, trong điều kiện kèm theo nhiệt độ 25 – 27 độ C, ánh sáng vừa phải và không kích ẩm. Sau khi thấy mặt phẳng phôi đen xạm, bạn thực thi kích ẩm ở nhiệt độ 80 – 90 % và chờ ra nấm. Dự tính thời hạn ra nấm là 15 – 30 ngày tính từ lúc kích ẩm .
Cuối cùng là quy trình tiến độ thu hoạch nấm. Sau 15 – 30 ngày từ lúc kích ẩm thì quả thể nấm mối đen được hình thành. 2 – 3 ngày sau thì nấm tăng trưởng thành nấm búp và đủ tiêu chuẩn thu hoạch lứa tiên phong. Tùy vào môi trường tự nhiên nhà trồng ( nhiệt độ, nhiệt độ ), mỗi lần thu hoạch nấm cách nhau 2 – 3 ngày. Mỗi túi phôi nấm mối đen hoàn toàn có thể thu hoạch được nhiều lần trước khi thay túi phôi mới .

6.Thu hoạch

Chuẩn bị: dao sắt, dụng cụ chứa nấm, nước vôi đặc có nồng độ 3 – 5%.

– Lựa chọn nấm mối đen đúng độ tuổi, nấm mối đen chi đến tuổi thu hái khi
Thấy có những đặc thù sau :
+ Viền trắng nấm không còn nữa
+ Màu cánh nấm chuyển sang màu đen
+ Phát tán bào tử màu đen
– Cố định phần cổ và dùng dao sắc cắt sát phần chân, tránh làm gãy chân gốc nấm hoặc long gốc .
– Bôi nước vôi đặc lên vết cắt để sát trùng gốc nấm .
– Rửa sạch nấm sau khi thu hái sau đó chuyển nấm ra phơi hoặc sấy .
* Bước 4 : Chăm sóc nấm đợt 2
– Từ 2-3 ngày đầu sau khi thu hái xong, không được tưới nước trực tiếp trên vết cắt, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể giữ ẩm bằng cách xả nước xuống nền nhà .
– Khi quả thể nấm khởi đầu hình thành tại vết cắt tất cả chúng ta triển khai chính sách tưới nước và chăm nom giống đợt 1 .
Số lần thu hái cho 1 đợt nuôi trồng nấm khoảng chừng 2 – 3 lần, hiệu suất tập
Trung đa phần ở đợt 1 .

Phôi bịch nấm mối đen sau thu hoạch

9.Một số bệnh hại nấm mối đen thường gặp và cách khắc phục

9.1. Bệnh chết sợi giống

– Biểu hiện : Sau một thời hạn nuôi sợi tất cả chúng ta không thấy những túi nấm có hiện tượng kỳ lạ bung sợi hoặc sợi mọc nhưng không bám vào cơ chất. Nếu lê dài thời hạn hạt có sợi giống sẽ bị mốc xanh hoặc nhũn nát, không còn màu trắng của sợi giống nấm khởi đầu .
– Biện pháp khắc phục :
+ Kiểm tra nguồn nguyên vật liệu và quy trình chế biến
+ Thực hiện đúng quy trình tiến độ hấp khử trùng túi giá thể
+ Thực hiện che chắn khu vực ươm sợi nếu nhiệt độ quá lạnh hoặc thông thoáng nếu nhiệt độ quá nóng .

9.2. Bệnh sợi nấm mọc yếu, nhanh chóng lão hóa

– Biểu hiện : Sợi giống nấm tăng trưởng nhanh, hệ sợi mảnh, mờ nhạt, không mọc sâu vào cơ chất .
– Biện pháp khắc phục :
+ Kiểm tra nhiệt độ nguyên vật liệu cẩn trọng trước khi đóng túi
+ Xử lý nguyên vật liệu đúng quy trình tiến độ kỹ thuật
+ Chọn giống tốt, bảo vệ nhu yếu chất lượng

9.3. Bệnh sợi nấm bị co

– Biểu hiện : Ban đầu sợi giống bung sợi và sinh trưởng thông thường, nhưng khi sợi mọc gần đến đáy túi thì dừng lại, không mọc tiếp và chuyển sang màu trắng thạch cao .
– Biện pháp khắc phục : Chúng ta hoàn toàn có thể lật ngược túi nấm hoặc dùng kim chọc túi tại chỗ đọng nước để nước chảy ra ngoài .

9.4. Bệnh sinh lý do ảnh hưởng của nhiệt độ

Nhiệt độ tác động ảnh hưởng lớn tới sự hình thành và tăng trưởng của quả thể nấm mối đen. Trong tiến trình nấm ra quả thể dạng sinh vật biển, nếu nhiệt độ đổi khác lạnh bất thần thì hàng loạt quả thể sẽ ngừng tăng trưởng, teo đầu và trở nên khô cứng. Biện pháp khắc phục : dùng bạt nilon che chắn cẩn thẩn khu vực nhà trồng khi thời tiết biến hóa bất ngờ đột ngột .

9.5 Bệnh sinh lý do ảnh hưởng của nồng độ CO2

Khi nhà trồng nấm sò thiếu oxy, nồng độ CO2 quá cao thì tác động ảnh hưởng rõ ràng đến sự lê dài của cuống nấm. Trong trường hợp này nấm sò có cuống dài, chia nhánh ốm và mãnh, không có mũ hoặc có mũ rất nhỏ .
Biện pháp khắc phục : tăng độ thông thoáng bằng cách dùng lưới che chắn hoặc dùng quạt để thông khí hằng ngày. Chúng ta không nên để quá nhiều túi nấm trong nhà trồng .

9.6  Bệnh sinh lý do ảnh hưởng của độ ẩm

Độ ẩm không khí ảnh hưởng tác động đặc biệt quan trọng đến quá trình tăng trưởng của quả thể. Nấm sò hình thành quả thể tốt nhất ở nhiệt độ không khí 80 – 95 %. Ở nhiệt độ không khí thấp ( khoảng chừng 50 % ) nấm sò sẽ ngừng tăng trưởng và chết, nếu nấm ở dạng phễu lệch và dạng lá thì quả thể sẽ bị khô bìa mép và cuốn lại, chuyển thành màu vàng. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp nhiệt độ không khí cao chưa hẳn là tốt so với nấm sò. Quả thể nấm sò sẽ mềm nhũn và rũ xuống ở nhiệt độ lớn hơn 95 % .

9.7. Nấm mốc trứng cá

– Biểu hiện :
+ Loại mốc này thường nhiễm trên những túi nấm sò trồng trên rơm, bông hạt. Sợi nấm mốc trứng cá rất mảnh, có màu trắng nhạt gần giống như sợi nấm rơm .
+ Sợi nấm mốc tăng trưởng link với sợi nấm sò tạo thành những hạt có màu trắng đục hoặc nâu nhạt như trứng cá, rất cứng .
– Cách phòng trừ :
+ Khi ủ rơm phải bảo vệ nhiệt độ đống ủ đạt 75 – 80 độ C .
+ Cách ly những túi nấm bị nhiễm bệnh ra xa khu vực nuôi trồng, dùng nước vôi 0,5 – 1 % tưới lên vết bệnh .

9.8. Nấm mốc cam

– Biểu hiện : Bệnh mốc cam thường gặp ở những túi nấm sò trồng trên mùn cưa, nếu nút bông bị ướt hoặc ở những túi nấm bị rách nát hay bị vỡ. Chúng mọc dày trên mặt phẳng nút bông và những chỗ bị rách nát túi, sinh ra những bào tử màu cam .
– Cách khắc phục :
+ Không để nút bông bị ướt sau khi hấp .
+ Không làm rách nát hay vỡ túi nấm .
+ Vệ sinh nhà cấy giống thật sạch .
+ Cách ly những túi nấm bị nhiễm bệnh ra xa khu vực nuôi trồng, quét thuốc tím lên những điểm bị nhiễm bệnh .

9.9. Nấm mốc xanh

– Biểu hiện :
+ Mốc xanh có hệ sợi mảnh, mọc sát vào cơ chất. Vết bệnh trải rộng nhanh, bào tử tạo thành dề, mịn, khởi đầu có màu trắng, sau chuyển sang màu xanh lục hoặc xanh lam .
+ Chúng cạnh tranh đối đầu dinh dưỡng với nấm sò, đồng thời tiết ra độc tố ức chế và hủy hoại sợi nấm sò .
– Cách khắc phục :
+ Thực hiện hấp thanh trùng những túi giá thể đúng nhu yếu .
+ Kiểm tra nhiệt độ cơ chất cẩn thẩn trước khi đóng túi .
+ Vệ sinh nhà cấy giống thật sạch, che chắn để tránh gió. + Kiểm tra lại điều kiện kèm theo của nhà nuôi sợi nấm .
+ Cách ly những túi nấm bị nhiễm bệnh ra xa khu vực nuôi trồng .

9.10. Nấm mốc đen

– Biểu hiện :
+ Giống như mốc xanh, hệ sợi mốc đen mọc sát vào cơ chất. Bào tử bắt đầu có màu trắng, sau chuyển sang màu đen hoặc màu nâu .
+ Chúng cạnh tranh đối đầu dinh dưỡng và nguồn oxy với nấm sò, đồng thời tiết ra độc tố ức chế và tàn phá sợi nấm mối đen .
– Cách khắc phục :
+ Thực hiện hấp thanh trùng những túi giá thể đúng nhu yếu .
+ Kiểm tra nhiệt độ cơ chất cẩn thẩn trước khi đóng túi .
+ Vệ sinh nhà cấy giống thật sạch, che chắn để tránh gió .
+ Kiểm tra lại điều kiện kèm theo của nhà nuôi sợi nấm .
+ Cách ly những túi nấm bị nhiễm bệnh ra xa khu vực nuôi trồng .

9.11. Bệnh nhiễm do vi khuẩn

– Vi khuẩn nhiễm vào quả thể thường ở chân hoặc mũ nấm, chúng hút dinh dưỡng làm quả thể bị khô xác, mũ nấm bị vết thâm đen, thối nhũn hoặc gây những vết nâu ở mũ nấm .
– Cách phòng bệnh : Tuân thủ đúng quá trình khử trùng giá thể và vệ sinh thật sạch khu vực nuôi trồng nấm .

9.12. Bệnh nhiễm do virus

– Virus lây nhiễm vào nấm thường làm ức chế sự tăng trưởng của quả thể, mũ nhỏ, cuống dài, thậm chí còn gây chết nấm .
– Bệnh virus không có thuốc đặc trị, chỉ dùng giải pháp phòng bệnh như đốt khử trùng hoặc dùng nhiệt độ cao để giải quyết và xử lý thiên nhiên và môi trường nuôi trồng nấm và khu vực nấm bị bệnh .

 9.13. Bệnh nhiễm các loại nấm dại

*Nấm mực – Nấm mực hay còn gọi là nấm gió. Nấm mực khi còn nhỏ có hình như đầu đũa, mũ màu xám, cuống màu trắng mọc sâu từ cơ chất ra ngoài. Sau 2 – 3 ngày, nấm xòe ô, mũ nấm chuyển sang màu đen và nhũn nát. Chúng cạnh tranh dinh dưỡng với nấm sò, đôi khi cản trở sự phát triển của quả thể nấm sò làm giảm sản lượng nấm thu hoạch.

– Cách phòng trừ :
+ Quá trình ủ rơm hoặc hấp khử trùng cơ chất phải bảo vệ nhiệt độ và thời hạn nhu yếu .
+ Nếu cơ chất quá ẩm tất cả chúng ta phải phơi lại rồi bổ trợ nước vôi 1 – 2 % hoặc vôi bột 0,3 – 0,5 % .

* Nấm chân chim

– Nấm chân chim còn có tên gọi khác là nấm nấm vảy quạt .
– Nấm chân chim có hình thái giống như nấm sò, không có cuống, mũ dạng quạt hay vỏ hến, đường kính 1 – 3 cm, phủ lớp lông mịn màu trắng ngà, mép mũ hơi cuộn vào trong. – Thịt nấm mầu trắng, mặt dưới là những phiến nấm, khi non có màu trắng, khi già chuyển sang màu hồng thịt, rất dai .
– Cách phòng trừ :
+ Chọn khu vực cấy giống thật sạch, kín gió .
+ Nếu phát hiện có nấm dại mọc xung quanh khu vực nuôi trồng nấm phải nhặt bỏ, tưới nước vôi để hạn chế bào tử .
+ Cách ly những túi nấm bị nhiễm để chống lây lan .

9.14. Bệnh do động vật hại và cách phòng trừ

 * Chuột, kiến, gián, ốc:

– Chúng thường ăn hạt thóc có giống nấm, sợi giống và nấm mối đen non .
– Thiệt hại chính do chúng gây ra là việc lây truyền mầm bệnh ( nhiễm khuẩn hặc nấm mốc ) cho nấm sò .
– Để phòng trừ những tác nhân gây trên tất cả chúng ta triển khai đánh bẫy, bả chuột hoặc rắc hóa chất để xua đuổi chúng .

* Nhện nấm

– Nhện nấm sinh sản nhanh và có vòng đời ngắn ( 17 – 24 ngày ) nên chúng là đối tượng người tiêu dùng nguy hại cho nấm. Nhện cắn sợi nấm, hại nụ nấm và quả thể non .
– Cách phòng trừ :
+ Chọn nơi nuôi trồng tốt, xa nơi chứa nguyên vật liệu .
+ Giá thể phải được khử trùng triệt để bằng hơi nước hoặc ủ có nhiệt độ lớn hơn 75 °C .
+ Khử trùng phòng nuôi bằng formalin 0,5 % hoặc xông hơi diêm sinh .
+ Dùng hóa chất dẫn dụ để diệt .

* Rệp (Bọ mạt)

 – Rệp có kích thước rất nhỏ như hạt bụi có màu trắng nhạt, chúng sinh sản rất nhanh theo kiểu bọc ấu trùng. Chúng cắn nát sợi nấm sò và đẻ trứng tại miệng vết cắn.

– Trứng rệp có năng lực tự hút dinh dưỡng từ sợi nấm và lớn dần như trứng ốc, trứng cá và chuyển màu từ trắng ngà sang vàng. Bọc trứng tạo ấu trùng sau 10 – 15 ngày hình thành hàng ngàn thành viên mới .
– Với kích cỡ rất nhỏ, lây truyền nhờ gió và kiểu sinh sản bọc ấu trùng nên rệp tăng trưởng rất nhanh và gây mối đe dọa lớn. Ban đầu rệp kí sinh ở nút bông hay vỏ túi nấm. Sau đó chúng tìm cách chui vào trong túi hoặc xâm nhiễm qua những vết rạch. Các túi bị nhiễm rệp có những hạt như trứng cá ở mặt phẳng hoặc tại những vết rạch, xung quanh sợi nấm bị hư hại có màu nâu, khô xác .
– Biện pháp phòng trừ rệp :
+ Nuôi trồng nấm xa những chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm .
+ Vệ sinh bằng hóa chất khu vực ươm sợi và nhà trồng .
+ Rắc vôi bột hàng loạt nền nhà xưởng nơi sản xuất .

* Tuyến trùng

– Tuyến trùng là một loại giun chỉ rất nhỏ, dài khoảng chừng 1 mm, thường sống trong đất ẩm hoặc nước bẩn. Có 2 loại tuyến trùng : tuyến trùng ký sinh trên hệ sợi nấm và tuyến trùng gây thối nhũn quả thể nấm .
– Chúng dùng đầu chích hút thức ăn từ quả thể nấm, cắn nát làm cho quả thể nấm sò bị nhũn, vữa và có mùi hôi tanh .
– Cách phòng trừ :
+ Quá trình hấp khử trùng những túi giá thể phải đúng kỹ thuật sẽ diệt được 100 % tuyến trùng .
+ Khi chăm nom thu hái phải dùng nước sạch để tưới nấm .
+ Trời nắng nóng phải thông thoáng nhà nuôi trồng, quét nước đọng ở nền nhà và hoàn toàn có thể rắc vôi bột hoặc tưới nước vôi rồi để khô nền 1 – 2 ngày .

10.Phương pháp theo dõi các chỉ tiêu

Chọn 20 bịch cấy giống trồng bịch và 20 bịch cấy giống và theo dõi

10.1. Theo dõi sự sinh trưởng, phát triển của nấm mối đen được trồng trên cơ chất mùn cưa cao su ở các công thức

– Theo dõi vận tốc lan tơ nấm mối đen trên cơ chất mùn cưa
– Dụng cụ : thước đo ( mm ), bút, sổ ghi chép

– Cách tiến hành: ta bắt đầu theo dõi sự lan tơ của nấm mối đen (mm) từ khi đưa bịch nấm vào nhà ươm bịch. Đến ngày thứ 10 ta tiến hành đo chiều dài của sợi nấm. Cứ như thế ta tiếp tục theo dõi và đo chiều dài sợi nấm vào ngày thứ 18, 26, 33, 40, 46, 51, 54, 58, 60 đến khi sợi nấm lan kín bịch.
-Theo dõi thời gian xuất hiện quả thể và quá trình thu hoạch

– Khi tơ đã lan kín bịch nấm mối đen, ta chuyển bịch ra nhà nuôi trồng .
– Rạch bịch xếp sát nhau rồi phủ đất tạo luống .
– Tiến hành theo dõi thời hạn quả thể Open ( ngày ) ở cả hai công thức : CT1 và CT2 .

-Thời gian thu hái tính từ lúc quả thể xuất hiện đến khi nấm trưởng thành. Hái nấm phải hái vào sáng sớm hoặc chiều tối, vì đây là thời gian nấm ngon và không bị già.
-Theo dõi đặc điểm hình thái sinh trưởng của nấm mối đen

– Trong thời hạn nấm tăng trưởng ta triển khai theo dõi đặc thù hình thái sinh trưởng của nấm qua những chỉ tiêu :
+ Chiều dài thân nấm ( mm ) .
+ Đường kính mũ nấm ( mm ) .
+ Đường kính gốc nấm ( mm ) .
– Cách thực thi : Theo dõi số nấm từng ngày kể từ khi nấm Open đến khi nấm trưởng thành. Dùng thước đo mm đo chiều dài thân, đường kính mũ và đường kính gốc của từng cây nấm. Số liệu được tích lũy hàng ngày và giải quyết và xử lý tác dụng trung bình .
– Tiến hành theo dõi 16 ngày ( mỗi đợt ) so với cả 2 CT .

10.2. Đánh giá về năng suất

Đánh giá hiệu suất trên cả hai công thức : CT1 và CT2 với những chỉ tiêu :
– Số lượng cây trung bình / bịch ( cây ) : đếm số lượng cây sau 16 ngày thu hoạch của 20 bịch thí nghiệm ở mỗi công thức .
– Khối lượng nấm trung bình / bịch ( kg ) : khối lượng nấm thu hoạch sau 16 ngày của 20 bịch thí nghiệm ở mỗi công thức .
– Tổng số cây / kg ( cây ) : đếm số cây trên 1 kg nấm ở mỗi công thức .

10.3. Theo dõi tình hình bệnh hại của nấm mối đen

Xem thêm: Nghiên cứu quốc tế

Theo dõi bệnh nào gây hại nấm ở CT1 và CT2. Tỷ lệ nhiễm bệnh được xác lập bằng số bịch bị bệnh trên tổng số bịch thí nghiệm ở mỗi công thức .
Để được tư vấn mua mẫu sản phẩm tốt nhất mời hành khách liên hệ theo địa chỉ :

Viện Nghiên cứu Sinh học Ứng dụng
Địa chỉ: Số 39, Ngõ 189/61, Hoàng Hoa Thám, Ngọc Hà, Quận Ba Đình, TP Hà Nội
ĐT: (+84) 2422 118 008 – (+84)962 567 869
Website: https://laodongdongnai.vn/
Email: [email protected]