Phạm Ngọc Thạch là ai? Tiểu sử, cuộc đời và những thành tựu y học – Tạp chí Y học Cổ truyền

Sẽ là thiếu sót rất lớn nếu như nhắc đến những người đã cống hiến và đóng góp rất lớn cho nền y học nước nhà mà bỏ qua giáo sư, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch. Ông là người đầu tiên giữ chức Bộ trưởng Bộ Y tế của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Để có hiểu biết rõ hơn về bác sĩ, mời các bạn đọc bài viết dưới đây để có thêm những thông tin bổ ích nhất về một danh y tài giỏi của nước ta.

Tiểu sử cuộc đời bác sĩ Phạm Ngọc Thạch

Ít ai biết về tuổi thơ đầy biến cố của ông từ khi sinh ra và lớn lên. Chính những năm tháng ấy đã dạy ông rất nhiều thứ từ con người, ý chí đến mục tiêu và lý tưởng sống.

Gia thế hiển hách

Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch sinh ngày 7/5/1909 tại Quy Nhơn của tỉnh Bình Định. Có thể nói gia đình họ Phạm đã có đóng góp rất lớn trong việc xây dựng quê hương thành một khu đô thị rộng lớn và phát triển tại thời điểm đó.

Phạm Ngọc Thạch sinh ra trong gia đình dòng dõi quý tộc tại kinh thành Huế, có dòng dõi tri thức. Ba ông là Phạm Ngọc Thọ một giáo viên của trường Pháp Việt tại Quy Nhơn, đồng thời cũng là một trí thức yêu nước luôn có tinh thần kháng chiến.

Trước kia chính ông Nguyễn Sinh Huy đã gửi con trai là Nguyễn Tất Thành (sau là Chủ tịch Hồ Chí Minh) cho ông dạy dỗ và nhờ nuôi nấng hộ.

Mẹ của Phạm Ngọc Thạch là bà Công Tôn Nữ Thị Cấn Tín chính là cháu nội của Tuy Lý Vương Miên Trinh, thủy chung theo chồng và hết lòng dạy dỗ con cái.

Năm 1910 theo sự điều động của chính quyền thuộc địa, gia đình giáo học cùng con trai là Phạm Ngọc Thạch phải vào Phan Thiết sinh sống và dạy học. Dắt theo đứa con trai mới 1 tuổi con đang tập đi, tập nói, khiến ai cũng thương xót cho gia đình nghèo. Gia đình ông thời điểm đó chỉ được sống trong căn nhà nhỏ của khu tập thể cũ.

Hằng ngày cụ giáo Phạm lên đường đi dạy học, ở nhà bà Cẩn Tín nhận đan lát, thêu thùa, đồ nữ công gia chánh để kiếm thêm thu nhập. Hai vợ chồng cùng cố gắng nuôi con ăn học và lớn lên.

Tuổi thơ đầy biến cố

Mặc dù được sinh ra trong gia đình dòng dõi quý tộc những tuổi thơ của ông lại đầy biến cố. Sinh ra và lớn lên khi nước Việt Nam đang trong giai đoạn vẫn còn chính quyền cũ lại công thêm chính quyền thuộc địa, đất nước đang trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp.

Mẹ mất khi ông mới được 2 tuổi, con chưa hiểu sự đời. Vài năm sau đó thì cụ giáo cũng qua đời. Ông cùng người chị gái cùng chị gái là Phạm thị Ngọc Diệp chuyển về Bình Thuận sinh sống cùng gia đình bên ngoại.

Ngay sau đó lại cùng người chị này ra Thanh Hóa học tiếp chương trình tiểu học, vì lúc đó tại Phan Thiết chỉ vậy đến hết sơ cấp là dừng lại.

Một tuổi đầy biến cố nhưng đó cũng không là lý do để không chùn bước hay dừng lại sự nghiệp học tập của mình. Có một người cha là thầy giáo, mang trong mình tinh thần hiếu học, được tiếp cận tiếng Pháp từ rất sớm, giáo dục những kỹ năng sống và nhiều vấn đề xã hội khác.

Chính vì thế mà ông luôn là người có thành tích tốt nhất tại trường Sơ học Pháp Việt Phan Thiết, nhanh chóng lấy được bằng tốt nghiệp Sơ Học Yếu Lược ngay khi vừa tròn 8 tuổi.

Ngày nhỏ ông cũng thường cùng cha rèn luyện sức khỏe tại biển Thương Chánh. Được cụ giáo dạy về đạo đức con người, một ý chí kiên cường và kỷ luật thép. Cùng với đó là tấm lòng yêu thường nhân dân, yêu đất nước của mình.

Sau này, khi không còn bố mẹ, chính người chị gái Phạm Thị Ngọc Diệp là nguồn động lực và hỗ trợ rất lớn để ông có thể theo học và trở thành giáo sư, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch.

Cuộc đời, sự nghiệp, học vị của giáo sư Phạm Ngọc Thạch

Chính lý do hoàn cảnh thời bấy giờ mà gia đình ông thường xuyên luân chuyển công tác, nơi ở. Sự nghiệp học tập của ông cũng có nhiều dấu mốc quan trọng phải kể đến như:

• Năm 1917: Phạm Ngọc Thạch tốt nghiệp và lấy được bằng Sơ Học Yếu Lược tại trường Primaire Élémentaire.
• Năm 1918: Ông lại được chuyển đến học tại trường Albert Sarraut tại Thanh Hóa.
• Giai đoạn từ 1928 – 1932: Ông học tập tại trường Đại học Y Khoa Hà Nội (nay là trường Đại Học Y Hà Nội).
• Giai đoạn từ 1932 – 1934: Phạm Ngọc Thạch du học tại Pháp và lấy được bằng tốt nghiệp bác sĩ. Nhận thấy những tài năng hiếm có của ông, Đại học Y khoa Paris đã đề cử ông trở thành trợ lý chuyên ngành lao – phổi tại đây.
• Năm 1934: Ông trở thành trợ lý tại bệnh viện Laennec – Pháp. Cũng chính khoảng thời gian này ông được tiến cử là Giám đốc Bệnh viện Lao tại miền Đông nước Pháp và bác sĩ chuyên khoa tại Viện Điều dưỡng Haute Ville – rất nổi tiếng tại Paris.
• Năm 1936: Ông quay trở lại Việt Nam sau gần 5 năm học tập và xa quê hương.

Đến năm 1937: Ông cùng Marie Louise một nữ y tá người Pháp kết hôn và cùng nhau chuyển về Sài Gòn sinh sống. Ông cũng đã từng nói với vợ của mình rằng “….suốt cuộc đời này anh sẽ đấu tranh cho quê hương…”

Khi chính thức quay trở lại Việt Nam với những kiến thức mình đã học tập và tìm hiểu được, ông từ chối những lời mời trở thành bác sĩ của bệnh viện nhà nước. Thay vào đó, ông tự mở một phòng khám riêng, mua nhiều trang thiết bị hiện đại từ nước ngoài để hỗ trợ việc thăm khám và điều trị.

Ông được xem là “thần y” trong mắt những người lao động nghèo không có tiền chữa trị. Mọi người còn gọi ông bằng nhiều cái tên thân thương khác như “Đốc Tờ Thạch”, “ anh Tư Thạch”,…

Hoạt động của giáo sư trong giai đoạn kháng chiến

Ngoài sự nghiệp về y khoa thì những cống hiến của ông trong cách mạng cũng không thể nào kể hết. Cả cuộc đời của ông gắn liền với sự phát triển thăng trầm của đất nước từ những ngày đầu tiên gặp muôn vàn khó khăn, cho đến khi thành lập nhà nước.

Ngay khi trở về nước ông tham gia Mặt Trận Bình Dân (1936 – 1939), tham gia các hoạt động của phong trào Cách mạng do Đảng Cộng Sản mà đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo. Ông được xem là nhà hoạt động cách mạng sôi nổi và có nhiều đóng góp nhất đến cho đất nước.

Năm 1940, sau khi phong trào Nam Kỳ khởi nghĩa gặp thất bại, ông được bổ nhiệm làm Ủy viên Tổng công hội bí mật Sài Gòn – Chợ Lớn. Đến năm 1945 – một năm đánh dấu rất nhiều sự kiện trọng đại của đất nước, ông chính thức gia nhập Đảng Cộng Sản Việt nam. Cùng nhiều thành viên khác xây dựng tiền đề cho kháng chiến sau này.

Ông đã kêu gọi mọi người cùng có nhiều bài diễn văn về tinh thần đấu tranh của thanh viên Việt Nam cùng tham gia phong trào yêu nước. Ông đã có rất nhiều đóng góp và cống hiến cho lực lượng Thanh niên Tiền Phong, làm tiền đề cho nhiều tổ chức yêu nước sau này.

Những cống hiến của giáo sư Phạm Ngọc Thạch cho nền y học

Giáo sư, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch đã có rất nhiều đóng góp cho cách mạng và nền y khoa nước nhà. Ngày 28/8/1945 Chính Phủ lâm thời đã đề bạt bác sĩ Phạm Ngọc Thạch làm Bộ trưởng Bộ Y tế đầu tiên của Việt Nam. Với học vấn cao của mình, ông cũng đảm nhận luôn vai trò công tác đối ngoại với Chính phủ Pháp và đại diện của họ ở Việt Nam.

Những thành tựu mà đông đạt được có thể tóm gọi lại như sau:

• Tháng 11 năm 1946 ông làm thứ trưởng phủ Chủ tịch. Thực hiện nhiệm vụ đặc phái viên sang Châu u để nêu lên quan điểm của Đảng và Chính phủ Việt Nam thời điểm đó.
• Năm 1948: Làm trường phái đoàn Chính phủ vào Nam Bộ công tác.
• Năm 1953: Nhậm chức Giám đốc bệnh xá 303.
• Năm 1954: Hòa bình trở lại, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch làm Thứ trưởng.
• Năm 1958: Ông tiếp tục được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Y tế nhiệm kỳ thứ hai (1958 – 1968).

Trong suốt thời gian này ông đã có rất nhiều nghiên cứu được ứng dụng thực tế làm phương pháp chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho người dân ở nhiều tỉnh thành. Năm 1950, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch đã nghiên cứu thành công vaccine Lao và chính công trình nghiên cứu này đã được hơn 60 viện nghiên cứu của trên 40 quốc gia gửi đề nghị cung cấp tư liệu và vaccine này.

Rất nhiều tạp chí lớn trên thế đã đánh giá công trình nghiên cứu của ông có một dấu mốc rất quan trọng trong việc phòng và chống bệnh lao cho đến tận sau này. Ngoài ra ông cũng là người đầu tiên sử dụng chất Philatov, tiêm vào huyệt vị kinh lạc kết hợp cùng nhiều loại kháng sinh để điều trị bệnh.

Những cống hiến vô cùng lớn của ông đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh khen ngợi trên báo Nhân Dân số 186. Suốt cuộc đời sự nghiệp của ông đã nhận được rất nhiều giải thưởng to lớn như Anh hùng Lao động, giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học Kỹ thuật.

Năm 1968, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch để lại gia tài y khoa đồ sộ cho nước nhà cùng nhiều hoài bão chưa kịp cống hiến cho cuộc đời mà ra đi. Đây là nỗi mất mát to lớn đối với đất nước, nhân dân, vị lãnh tụ cũng là người bạn từ thuở bé của ông Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Suốt cuộc đời 59 năm của mình Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch đặt chữ đức lên hàng đầu, cống hiến cả cuộc đời cho y khoa, cho đất nước của mình. Ông cũng đã đào tạo ra một hệ thống đội ngũ thầy thuốc cho y học có tâm – tầm – tài. Hy vọng với những thông tin trên đây giúp bạn hiểu hơn về bác sĩ cũng như trân trọng và gìn giữ những đóng góp của ông cho nước nhà.