Ozon là gì? Đặc điểm, chức năng, vai trò của tầng ozon?

Tầng ozon là gì? Nó có vai trò quan trọng như thế nào đến sự sống trên trái đất và làm thế nào để bảo vệ tầng ozon trước suy thoái cũng như bảo vệ trái đất. Để giải đáp những vấn đề đó hãy cùng Việt Quang tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Tầng Ozon là gì? Nó ở đâu trong khí quyển

Ozon (O3) là một loại khí có phản ứng mạnh bao gồm ba nguyên tử oxy. Nó vừa là sản phẩm tự nhiên vừa là sản phẩm nhân tạo xuất hiện ở tầng thượng tầng khí quyển của Trái đất. 

Tầng ôzôn là gì?

Tầng ozon là thuật ngữ chung cho nồng độ ozon cao được tìm thấy trong tầng bình lưu cách bề mặt trái đất khoảng 15–30 km. Nó bao phủ toàn bộ hành tinh và bảo vệ sự sống trên trái đất bằng cách hấp thụ bức xạ tia cực tím B (UV-B) có hại từ mặt trời.

Nó ở đâu trong khí quyển

Tầng ozon chủ yếu được tìm thấy ở phần dưới của tầng bình lưu, từ khoảng 15 đến 35 kilômét (9,3 đến 21,7 mi) trên Trái Đất, mặc dù độ dày của nó thay đổi theo mùa và theo địa lý. Tầng ozon được phát hiện vào năm 1913 bởi các nhà vật lý người Pháp Charles Fabry và Henri Buisson

Cách thức hoạt động của ozon 

Khi mặt trời phát ra bức xạ điện từ ở các bước sóng khác nhau, tức là năng lượng ở các cường độ khác nhau. Bầu khí quyển hoạt động giống nhuq một lá chắn nhiều lớp bảo vệ trái đất khỏi bức xạ mặt trời

Tầng ozon được tìm thất trong 2 phần khác nhau của bầu khí quyển. Tầng ozon ở mắt đất hay ozon “xấu” là chất gây kích ứng sức khỏe con người và là thành phần của khói bụi. Nó được tìm thấy trong tầng khí quyển thấp hơn ( tầng đối lưu) và không liên quan gì đến “lỗ thủng ozon. 

Ozon ở mức cao hay ozon “tốt” xuất hiện ở tầng bình lưu và chiếm phần lớn lượng ozon trong khí quyển. Tầng ozon ở tầng bình lưu hấp thụ bức xa tia cực tím (Tia UV), ngăn chặn các tia UV nguy hiểm chiếu vào bề mặt trái đất và gây hại cho sinh vật hay con người. Tia UV không thể nhìn thấy và cảm nhận được nhưng chúng rất mạnh và làm thay đổi cấu trúc hóa học của các phân tử. 

Bức xạ UV đóng vai trò nhỏ trong sự nóng lên toàn cầu vì số lượng của nó không đủ để gây ra nhiệt lượng dư thừa bị giữ lại trong khí quyển. Bức xạ UV đại diện cho một tỷ lệ phần trăm nhỏ năng lượng mặt trời và không bị hấp thụ hoặc phân tán nhiều trong khí quyển – đặc biệt là khi so sánh với các bước sóng khác, như tia hồng ngoại. Nhưng tuy nhiên, sự suy giảm của tầng ozon cũng đang được quan tâm vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sức khỏe của con người hay sinh vật trên trái đất. 

Vai trò của tầng ozon đối với sự sống

• Vai trò của Tầng ozon như một lá chắn bức xạ
  Bầu khí quyển trong đó có tầng ôzôn đóng vai trò như một lá chắn bảo vệ khỏi bức xạ và tia vũ trụ. Bức xạ xảy ra do tiếp xúc với các tia nắng nguy hiểm. Nếu không được bảo vệ, bức xạ có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho da và mắt. Tầng ôzôn cao trong bầu khí quyển của Trái đất ngăn phần lớn bức xạ này truyền tới bề mặt.

• Tầng ozon là bảo vệ vật lý
  Tầng ôzôn trong khí quyển rất quan trọng để bảo vệ bề mặt trái đất khỏi các thiên thể rơi xuống. Khi các thiên thể như thiên thạch đến gần trái đất, tầng ôzôn sẽ phá hủy chúng trước khi chúng đến bề mặt trái đất.

• Tầng ozon như một bộ điều chỉnh nhiệt độ
  Không chỉ điều chỉnh bức xạ, tầng ôzôn còn có chức năng duy trì nhiệt độ Trái đất. Các phân tử trong khí quyển nơi có tầng ôzôn có thể hấp thụ năng lượng mặt trời ngay khi nó đến. Sau đó, lan tỏa hơi ấm đó trên khắp hành tinh. Các phân tử cũng bẫy năng lượng phản xạ từ bề mặt, ngăn phần đêm của hành tinh trở nên quá lạnh.

• Tầng ozon là Kiểm soát ánh sáng
  Không phải tất cả năng lượng từ mặt trời đều được khí quyển trong tầng ôzôn hấp thụ. Trái đất có thể nhận năng lượng từ bức xạ điện từ của mặt trời. Năng lượng mặt trời do bề mặt trái đất phản xạ sẽ ngay lập tức bị tầng ôzôn hấp thụ, phản xạ hoặc truyền đi.

• Tầng ôzôn là kiểm soát sự sống
  Tầng ôzôn ở tầng bình lưu có lợi cho việc hấp thụ tia cực tím. Vì vậy, các sinh vật trên trái đất có thể được bảo vệ khỏi tiếp xúc với tia cực tím. Hàm lượng khí trong khí quyển có lợi cho con người, thực vật và động vật. Chẳng hạn như oxy, carbon dioxide, nitơ.

Biện pháp để bảo vệ tầng ozon – bảo vệ trái đất

• Sử dụng tủ lạnh, máy điều hòa không khí và các thiết bị khác một cách có trách nhiệm. Thường xuyên bảo dưỡng thiết bị và cẩn thận trong khi xử lý chúng có thể giúp giảm thiểu phát thải và bảo vệ tầng ôzôn.

• Một số khí làm suy giảm tầng ôzôn tiếp tục được sử dụng trong mỹ phẩm, keo xịt tóc, làm sạch phòng và các sản phẩm làm sạch. Bạn có thể tránh các sản phẩm có hydrochlorofluorocarbons (HCFCs), hydrocacbon halogen hóa, metyl bromua và oxit nitơ.

• Một số sản phẩm tẩy rửa hiện có trên thị trường có chứa dung môi có thể phản ứng với các chất ô nhiễm không khí khác ở ngoài trời khi có ánh sáng mặt trời để tạo ra ôzôn ở tầng trệt. Sử dụng các sản phẩm tẩy rửa làm từ các chất tự nhiên.

• Các phương tiện như ô tô, xe tải, xe buýt,… thải ra hydrocacbon và oxit nitơ. Những điều này dẫn đến ô nhiễm và cũng ảnh hưởng đến tầng ôzôn. Bạn có thể giúp bằng cách giảm thiểu việc sử dụng các phương tiện ngốn xăng dầu của mình. Sử dụng phương tiện công cộng và xe đạp hoặc đi bộ khi khoảng cách ngắn.
   

Hi vọng những kiến thức trên đây đã giúp các bạn hiểu tầng ozon là gì và tầm quan trọng của nó. Muốn bảo vệ tầng ozon chúng ta có thể thực hiện bằng cách bảo vệ môi trường.

Holtine liên hệ mua hàng: MsThu 0902 625 629

Xem thêm: