Nuôi cấy mô tế bào: Triển vọng trong nhân giống cây trồng chất lượng cao
Nhờ ứng dụng phương pháp nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống, Trung tâm Giống cây ăn quả, cây lâm nghiệp (Sở Nông nghiệp và PTNT Bắc Giang) đã tạo ra được bộ giống có ưu điểm nổi bật về năng suất, chất lượng, góp phần nâng cao thu nhập cho người làm vườn.
Phòng nuôi cấy mô tế bào cây lâm nghiệp tại Trung tâm Giống cây ăn quả, cây lâm nghiệp.
Tạo “thương hiệu” giống chuối tiêu hồng
Năm 2012, ông Nguyễn Trọng Năm, thôn Hạ, xã Khám Lạng (Lục Nam) mua hơn 100 cây giống chuối tiêu hồng được nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô của Trung tâm về trồng. Sau gần một năm, cây đồng loạt cho quả vào đúng dịp Tết Nguyên đán. Bình quân mỗi buồng có 8-10 nải, mỗi nải từ 12-15 quả. Quả chín vàng đều, đẹp, hương vị thơm ngon lại để được lâu hơn các giống chuối thường nên tiêu thụ rất thuận lợi. Sản phẩm được khách hàng đến tận nhà thu mua với giá bình quân 200-300 nghìn đồng/buồng. Ngay năm đó, ông thu về hơn 20 triệu đồng.
Ông Năm cho biết: “Dịp Tết Ất Mùi vừa qua, tôi thu được hơn 100 triệu đồng từ bán chuối. Vụ này, tôi đặt thêm 2.000 cây giống nữa để trồng tại khu vườn rộng hơn 1ha của gia đình”.
Gia đình bà Nguyễn Thị Thỏa, thôn Chu Nguyên, thị trấn Vôi (Lạng Giang) cũng thành công với hơn hai sào trồng chuối tiêu hồng nuôi cấy mô từ năm 2011. Theo bà Thỏa, giống chuối tiêu hồng được mua tại Trung tâm có ưu điểm dễ trồng, thích hợp với nhiều chất đất, ít sâu bệnh và không tốn nhiều công chăm sóc. Tuy nhiên, để cây ra quả vào thời gian áp Tết cần điều chỉnh nước tưới, tỉa chồi hợp lý. Ngoài ra, tăng cường bón kali, bổ sung một số loại phân vi lượng để tăng vị ngọt cho quả.
Nhờ những ưu điểm đó, chuối tiêu hồng được nhiều nhà vườn ở trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Hiện nay, dù Trung tâm đã chuẩn bị hơn 20 vạn cây giống cho sản xuất vụ xuân nhưng vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu.
Hướng đi chính
Ngoài chuối tiêu hồng, các giống hoa cúc, khoai tây siêu nguyên chủng cũng được Trung tâm nuôi cấy thành công. Để tạo chữ tín với khách hàng, Trung tâm đều bảo hành về giống, cử cán bộ kỹ thuật hướng dẫn tỉ mỉ quy trình chăm sóc từng loại cây trồng cho người làm vườn. Nhờ đó, khách hàng đến với Trung tâm ngày càng đông.
Ông Vũ Trung Kiên, Giám đốc Trung tâm cho biết: “Nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào là phương pháp hiện đại. Ưu điểm là tạo ra những giống cây trồng sạch bệnh, độ đồng đều cao và luôn giữ được đặc tính di truyền của cây mẹ. Cây giống được trẻ hóa, sinh trưởng, phát triển khỏe, năng suất cao, chất lượng và ổn định hơn so với phương pháp nhân giống truyền thống như: Chiết, ghép cành, giâm hom, gieo hạt…”.
Hiện nay, Trung tâm đang sản xuất các giống bạch đàn, keo lai có tốc độ sinh trưởng cao, chất lượng gỗ tốt như: Bạch đàn UP 99, UP 95, UP 54; giống keo lai: BV10, BV33, BV73. Dự kiến năm 2015, Trung tâm xuất vườn hơn 20 vạn cây lâm nghiệp các loại bằng phương pháp nuôi cấy mô, những năm tiếp theo 100 -120 vạn cây.
Cũng theo ông Kiên, bên cạnh giống cây đã nhân thành công, căn cứ vào định hướng của tỉnh về phát triển kinh tế rừng hiện nay, Trung tâm đầu tư trang thiết bị, nâng cao trình độ đội ngũ kỹ thuật sản xuất giống cây bạch đàn, keo lai bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào.
Đây là bước đột phá trong nhân giống cây lâm nghiệp, góp phần phục vụ sản xuất trồng rừng của người dân và các công ty lâm nghiệp. Dự kiến khoảng nửa tháng nữa, Trung tâm xuất mẻ đầu tiên khoảng một vạn cây giống bạch đàn, keo. Sản phẩm được Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Yên Thế bao tiêu toàn bộ. Theo đại diện lãnh đạo Công ty, trồng cây giống nuôi cấy mô rút ngắn được chu kỳ khai thác.
Nuôi cấy mô tế bào là bước tiến mới, được ngành nông nghiệp tỉnh coi là nhiệm vụ trọng tâm, biện pháp hữu hiệu lưu giữ nguồn gen quý từ cây đầu dòng. Do đó, những năm tới, Trung tâm xác định đây là hướng đi chính trong nhân giống cây trồng.
Hiện nay, Trung tâm có 3 phòng nuôi cấy mô với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ chuyên môn sâu trong lĩnh vực công nghệ sinh học, làm chủ được quy trình sản xuất. Mỗi năm cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh hàng chục vạn cây giống chất lượng cao.
Trịnh Lan http://baobacgiang.com.vn/
