Những nghi thức làm lễ trước và sau khi an táng

An táng là gì? Những việc phải làm trong lễ an táng người quá cố. Sau khi gia quyến đã thực hiện xong nghi thức nhập quan cho người mất thì sẽ phải thực hiện lễ an táng.

1. Một số lễ trước khi an táng theo tục lệ

Phát tang

Chủ lễ làm lễ phát tang. Số khăn tang và mũ mấn được làm đủ với số con cháu, được đặt vào một chiếc mâm trên hương án. Trong lúc chủ tế làm lễ thì con cháu quỳ ở dưới chiếu. Lễ xong thì chủ tế hoặc con trưởng phát khăn tang cho mọi người. Khăn tang của những người vắng mặt được để lại trên mâm. Con trai, con gái và con dâu đều thắt khăn tang, đội mũ mấn và buộc một vòng dây chuối ngang người. Con rể chỉ chít khăn tang mà không đội mũ mấn.

Cách thức để tang xưa nói rất rõ ràng: tang cha mẹ thì thắt khăn sổ mối, hai dải khăn dài ngắn khác nhau nếu bố mẹ hai bên có người còn sống và bằng nhau nếu đã mất hết. Vợ để tang chồng cũng chít khăn sổ mối, một dải dài một dải ngắn, chồng để tang vợ thì chỉ quấn vòng tròn quanh đầu. Màu sắc khăn tang cũng chia theo thứ bậc.

• Con, cháu quấn khăn trắng

• Chắt thì khăn vàng

• Chút thì đội khăn đỏ

Trong suốt thời gian đám tang luôn có con cháu túc trực cạnh quan tài khóc hờ.

Phúng viếng

Xưa, đám tang thường bắt đầu từ 3 – 4 giờ chiều hôm trước và kết thúc vào 9-10 giờ sáng hôm sau. Sau lễ phát tang cho đến trước khi quay cữu là khoảng thời gian để thân nhân, bà con, họ hàng, làng xóm phúng viếng. Kể từ lúc này, người con trai trưởng phải đứng bên cạnh ban thờ vong, để cảm ơn những người đến phúng (đáp từ).

Người đến phúng đứng thành hàng trang nghiêm trước hương án, một người đại diện bước ra nói lời chia buồn với tang chủ, sau đó họ dành một phút cúi đầu mặc niệm người quá cố. Người đáp từ nói lời cảm ơn. Mỗi lễ phúng được tấu một khúc nhạc riêng, được quy định sẵn, rất bài bản.

Tế vong

Buổi tối, khi người đến phúng viếng đã vãn thì phường hiếu làm lễ tế vong. Phía cuối sân, đối diện với bàn thờ vong, người ta kê một chiếc bàn, trên bàn bày một bình hương, một chai rượu nhỏ, một đĩa xôi và một đĩa thịt luộc. Chủ tế lần lượt dâng từng thứ lên bàn thờ vong. Mỗi lần dâng có một bài tế riêng.

Quay cữu

Đúng 12 giờ đêm, tiến hành quay cữu (xoay chiều quan tài). Trước khi quay cữu, chủ lễ làm lễ tế. Quan tài được quay theo chiều ngang của ngôi nhà, đầu hướng vào phía bàn thờ, chân hướng ra cửa. Nếu đặt ngược lại, hồn sẽ không ra khỏi nhà. Quay cữu xong, mọi người có thế đi nghỉ.

Tế cơm

Sáng hôm sau, trước khi cất đám khoảng 1 giờ, thì làm lễ tế cơm. Xới một bát cơm tẻ (cơm lồng) một quả trứng luộc, một đĩa muối trắng và một chén nước lã. Chủ lễ lại tế và lần lượt dâng từng thứ một lên bàn thờ vong (cách thức như tế vong tối hôm trước). Người xưa cho rằng, đó là cho người tạ thế ăn no trước khi lên đường sang thế giới bên kia.

2. Nghi thức An táng

Cất đám

Đến giờ đưa tang, thầy cúng đọc văn tế, đọc xong thì ông vào trong nhà, cầm dao chém lên mặt áo quan 3 nhát (xưa gọi phạt mộc, để xua ma tà, ác quỷ quấy nhiễu linh hồn), sau đó đậy kín nắp quan tài lại, đám tang khởi hành.

Thứ tự: Phật đình, long kiệu, cờ phướn, cầu kiều (đối với người quy phật), linh sa, cờ tang, phường kèn, xe tang, con cháu và cuối cùng là hàng xóm láng giềng.

Thường con trai trưởng đi song song với quan tài. Trên suốt chặng đường đi thì thổi kèn, đánh trống, đánh phèng để xua đuổi ma tà, ác quỷ.

Xưa còn có tục: khi đưa tang con trai trưởng phải chống gậy tre và đi xuôi (nếu tang cha), chống gậy vông, đi giật lùi (nếu tang mẹ).

Hạ huyệt

Huyệt được con cháu đào từ hôm trước (ở huyệt đích đã chọn). Lúc hạ huyệt, người con trai trưởng lấp hòn đất đầu tiên, sau đó các anh em, con cháu lần lượt ném một nắm đất vào huyệt mộ, thể hiện ý nghĩa con cái đắp mộ cho cha mẹ. Lúc này mộ mới chỉ đắp sơ sài (ấp mộ), rồi phủ vài mảng cỏ, thắp hương và đặt bát cơm bông lên mộ. Các cụ đội cầu kiệu đi vòng quanh mộ, cầu kinh.

Khi xong lễ đám tang trở về, phải về bằng con đường khác lúc đi, tuyệt đối không đi về bằng con đường cũ đi trước và cũng không khóc nữa, vì như vậy hồn người chết sẽ biết mà theo về.

Rước vong về thờ

Ảnh, bát hương cùng mâm quả thờ trên linh sa được rước về và đặt lên bàn thờ. Tục xưa thì lập một ban thờ ở ngay nơi mà trước kia người quá cố nằm. Hai bên bàn thờ treo các câu đối thành 2 hàng dọc. Trên bàn thờ luôn có hương khói, đèn nhang.

Bài viết đã giúp bạn tìm hiểu về nghi lễ an táng theo phong tục người Việt. Nếu có nhu cầu sử dụng dịch vụ tổ chức và thuê đồ tang lễ chuyên nghiệp có thể liên hệ với Công ty CP Dịch vụ Tang lễ Yến Anh

Trụ sở chính: Số 4, ngõ 5 Trần Nhật Duật, Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội

Văn phòng đại diện: 10E Nguyễn Viết Xuân, Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội.

Số điện thoại (Hotline): 0971101974 – 0976949004

Website của chúng tôi: https://tanglehanoi.com/