Món ăn ngày Tết ở Nhật – おせち料理 – Osechi ryori là những món ăn đặc biệt

Hồi trước khi qua Nhật mình luôn thắc mắc ở Nhật ăn Tết thế nào, rồi họ có ăn Tết ta như bên mình không. Qua đến bên đây rồi mới biết họ cũng ăn Tết như ai, nhưng lại ăn Tết Tây, chứ không ăn Tết âm lịch như những nước Châu Á khác … Vậy có nghĩa là chỉ còn vài ba ngày nữa thôi là Tết ở Nhật đến rồi ! Tết truyền thống ở Nhật cũng rộn ràng vô cùng, nghĩa là họ cũng có đầy đủ các phong tục như đi chùa đêm giao thừa, xin xăm. Rồi cũng chuẩn bị đồ ăn Tết, trang trí nhà cửa đón Tết vân vân. Tết năm nay, vợ chồng nhà Mira sẽ về gia đình chồng ở thành phố Nagoya để đón Tết truyền thống, và Mira sẽ ghi chép lại nhật ký những ngày Tết ở Nhật để chia sẻ với mọi người nét văn hóa đặc sắc này của xứ sở hoa anh đào, đặc biệt là các món ăn ngày Tết ở Nhật nhé…Và trước hết, để mở đầu cho những hình ảnh và bài viết về Tết ở Nhật, Mira sẽ giới thiệu với mọi người những món ăn mà người Nhật ăn trong 3 ngày Tết, gọi là Osechi ryori (おせち料理）！！！

Mấy hôm nay Mira đi siêu thị đã thấy rộn ràng không khí Tết, nhất là ở quầy thực phẩm đầy ắp những món ăn hấp dẫn, đẹp mắt và “lạ lùng”, vì ngày thường không thấy mà mấy ngày hôm nay lại thấy. Hỏi ra mới biết đó là những món ăn chỉ được dùng trong dịp Tết ở Nhật gọi là Osechi ryori. Người Việt Nam mình quan niệm Tết đến là không nấu nướng, không quét nhà trong 3 ngày Tết mà chỉ tập trung ăn chơi, đánh bài hehe phải không nè? Người Nhật cũng giống vậy, phong tục, tập quán của họ cũng quan niệm 3 ngày Tết là những ngày để nghỉ ngơi và thư giãn, do vậy phụ nữ được quyền không nấu nướng trong những ngày đó … Nhưng họ phải nấu nướng trước những ngày đó để chuẩn bị những món ăn ngày tết ở Nhật thật đặc biệt cho năm mới. Những món ăn đó chính là osechi ryori, sẽ được nấu sẵn và cho vào những chiếc hộp sơn mài gọi là Jubako (重箱), nhìn giống giống hộp cơm Bento của Nhật. Và thế là trong 3 ngày Tết, người Nhật chỉ việc lấy đồ ăn đã chuẩn bị sẵn trong hộp ra mà ăn thôi.

Vào những ngày xưa, những món osechi thường là những món truyền thống của Nhật được nấu với rượu ngọt mirin, đường và nước tương Nhật. Ngoài ra, mỗi món ăn ngày tết ở Nhật đều có tên gọi mang ý nghĩa may mắn hay cầu chúc hạnh phúc cho năm mới. Tuy nhiên, ngày nay, những món ăn osechi truyền thống đã được biến tấu với những cải biến mới mang tính hiện đại, quốc tế và tiện nghi hơn. Mira nói vậy có nghĩa là những hộp đồ ăn osechi ngày nay không chỉ còn gói gọn trong phạm vi những món ăn truyền thống của Nhật nữa, mà đã được mở rộng ra nước ngoài  như Chinese-style osechi, Westernized osechi… Còn về mặt tiện nghi và hiện đại đó là ngày xưa các bà, các cụ phải tự làm osechi ở nhà thì giờ họ có thể ra siêu thị, department store để mua đồ ăn làm sẵn, hay ngay cả cửa hàng 24/24 convenient store cũng có bán đồ ăn osechi làm sẵn luôn.

Tuy nhiên, với quan niệm “tiền nào của nấy”, để có được những hộp đồ ăn osechi thượng hạng, người Nhật sẵn sàng bỏ ra 1 số tiền lớn để đặt mua những hộp đồ ăn được chuẩn bị bằng các nguyên liệu cao cấp bởi những đầu bếp ở những nhà hàng nổi tiếng….

Thôi giới thiệu sơ sơ vậy thôi. Để hiểu thêm về các món ăn ngày tết ở Nhật – osechi đẹp mắt hay đẹp “mắc” thế nào, thì mời mọi người cùng xem ảnh của 1 số món osechi mà Mira sưu tầm trên Internet nhé.

Đây là 1 hộp Osechi ryouri truyền thống và thượng hạng. Các món ăn trong hộp thường được chế biến bằng cách hầm với mirin, soysauce và đường, và mỗi món ăn đều có ý nghĩa riêng của nó, với hàm ý cầu chúc hạnh phúc và may mắn trong năm mới. 1 hộp đồ ăn thượng hạng vậy có giá từ 600 usd đến 1000 usd / hộp đó hehe.

Còn đây là các món osechi có thể tự chế biến ở nhà, công thức và hình ảnh của ABC cooking studio, nơi mình đang theo học nấu ăn … Nhưng mình chỉ xem chơi thôi, chứ ko có siêng mà nấu đâu ehhehe … Các món trong hình gồm có Konbu maki và pickled vegetables, các loại củ ngâm dấm giống củ kiệu nhà mình.

Trong hộp này gồm có Kamaboko; Datemaki; Kuro-mame; Tazukuri. Hình ảnh và công thức làm các món osechi tại gia của ABC Cooking studio

Ý nghĩa của 1 món ăn ngày tết ở Nhật như sau:

1. Ebi: Tôm hầm với sake và soy sauce

2. Tazukuri: cá mòi phơi khô nấu với nước tương. Chữ Tazukuri viết theo Hán tự là 田作りcòn có nghĩa bóng là một mùa lúa bội thu !

3. Nishime: các loại rau củ kho với mirin, đường và soysauce, giống mấy món ăn chay ở Việt nam mình nhưng ngọt hơn 1 tí vì người Nhật không nêm với muối mà toàn nêm đường và mirin.

4. Kamaboko: chả cá Nhật với 2 màu trắng và hồng xếp xen kẽ, tượng trưng cho hình ảnh mặt trời mọc ở Nhật – Japan rising sun.

5. Datemaki: Trứng chiên kiểu Nhật cuộn với tôm và cá. Món ăn này được xem là món ăn may mắn, mang lời chúc phúc vào năm mới

6. Konbu maki: rong biển, món ăn này có phát âm tương tự từ “yorokobu”, hạnh phúc, nên rong biển được xem như món ăn mang ý nghĩa chúc phúc trong năm mới

7. Kuro-mame: Black soybeans, từ mame cũng có nghĩa là sức khỏe nên món này mang ý nghĩa hàm chúc sức khỏe đầu năm.

8. Kazunoko: trứng cá trích, từ này còn có nghĩa là đông con (Kazu: nhiều – Ko: con nít), nên mang ý nghĩa hàm chúc gia đình sẽ có nhiều con cháu trong năm mới .