Mẹ quê

Mẹ tôi nổi tiếng tiết kiệm nhất làng. Tôi còn nhớ, có lần dì Chín Mặn – người hay đi cấy chung với mẹ – cá với các dì khác: “Tui đố mấy bà rủ được bà Năm Rây vô quán ăn tô hủ tíu. Mấy bà mà rủ được bả đi ăn hàng, tui sẽ bao cả đám ăn hủ tíu nguyên một tháng luôn”. Dĩ nhiên là dì Chín không mất tiền, bởi cho dù ai năn nỉ cách nào, mẹ vẫn lắc đầu nguầy nguậy. Có người ác ý còn đặt biệt danh cho mẹ tôi là “trùm sò”. Mãi đến khi lớn hơn một chút, tôi mới hiểu rằng, mẹ không ăn hàng quán không hẳn chỉ tiếc tiền. Miếng ngon, mẹ chẳng bao giờ muốn hưởng một mình.

Cho đến bây giờ, tôi vẫn nhớ cái mùi mồ hôi mằn mặn trên áo mẹ. Đó là những khi mẹ đi cấy về muộn, vội vã chạy vào nhà bế em tôi đang khóc oa oa lên để cho em bú. Còn tôi với chị Hai, anh Ba thì chạy lại cái giỏ đệm đựng gà-mên cơm mà mỗi sáng mẹ xách đi làm để tìm cái bánh ú, đòn bánh tét chia nhau. Đó chính là phần ăn giữa buổi mà chủ đất cho những người đi cấy mướn mỗi khi phải cấy thêm giờ. Lúc nào mẹ cũng nhịn để dành làm quà cho chúng tôi. Sau khi chị Hai cắt cái bánh ra làm ba và chia cho mỗi đứa một miếng, tôi thường giành ngồi kế bên mẹ để vừa ăn vừa nhìn mẹ cho em bú, dụi đầu vào áo mẹ để tìm cái mùi mồ hôi quen thuộc. Mồ hôi mẹ chảy nhiều đến nỗi lưng áo mẹ thường bết lại, xỉn màu, chị tôi giặt hoài không sạch nổi.

Mẹ tôi toàn mặc quần áo cũ, của các dì cho. Mãi rồi thành quen, mẹ hiếm khi nào khoác lên người chiếc áo mới. Ngày xưa thiếu thốn đã đành, ngay đến bây giờ, khi chị em chúng tôi đã có thể mua cho mẹ những chiếc áo lành lặn, mới đẹp, mẹ cũng không dám mặc. Có lần, mẹ treo trong tủ hai cái áo mới mà chị Hai mua. Mẹ cất lâu và cất kỹ đến nỗi gián cắn nát gần nửa cái áo mà mẹ không hay biết. Lần đó, chị tôi giận mẹ, có trách mẹ mấy câu, nhưng rồi chị lại lặng lẽ khóc vì hối hận…

Mẹ tôi nấu ăn dở nhất nhà. Nhớ hồi nhỏ, vốn là đứa kén ăn, chị tôi thường “tót” qua nhà ngoại hoặc nhà nội gần đó để xin đồ ăn. Những lúc đó, mẹ chỉ cười hiền, trêu chị: “Cái đồ ăn chực!”. Sau này, khi đã được đi đây đi đó, ăn món nọ món kia, có lần tôi vô tình buột miệng chê đồ ăn mẹ nấu dở quá, không như cô Bảy, cô Út, dì Sáu… Ba tôi nghe, gọi tôi ra, nói như tự trách mình: “Ba không lo được cho mẹ và mấy con cuộc sống đầy đủ, nên mẹ con suốt ngày chỉ biết làm lụng ngoài đồng ngoài ruộng, có mấy khi ăn được miếng ngon đâu mà biết ngon biết dở. Ngon thì ăn nhiều, dở thì ăn ít, con đừng chê kẻo mẹ buồn”. Sau lần đó, cũng như chị, tôi vừa hối hận vừa thương mẹ vô cùng.

Giờ xa nhà, tôi chỉ mong đến cuối tuần để được chạy về nhà nấu cơm rồi ăn cùng mẹ. Có lần, tôi mua một món ăn mẹ rất thích, nhưng luôn nhường cho chúng tôi những ngày thiếu thốn. Giờ không phải nhường cho chồng con nữa, nhưng mẹ vẫn lắc đầu. Tôi tự trách mình thật vô tâm, vì răng mẹ nào có còn được như xưa nữa…

(Thanhnien)