Lý thuyết Bài 4: Thực phẩm và dinh dưỡng SGK Công nghệ 6 Kết nối tri thức

I. MỘT SỐ NHÓM THỰC PHẨM CHÍNH 

Thực phẩm chia làm các nhóm: Nhóm thực phẩm cung cấp chất đường, chât tinh bột; nhóm thực phẩm cung cấp chất đạm; nhóm thực phẩm cung cấp chất béo; nhóm thực phẩm cung cấp vitamin; nhóm thực phẩm cung cấp chất khoáng 

1. Nhóm thực phẩm cung cấp chất tinh bột, chất đường và chất xơ 

– Nguồn gốc: ngũ cốc, bánh mì, khoai, sữa, mật ong, trái cây chính, rau xanh 

– Chức năng: nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho mọi hoạt động của cơ thể. Chất xơ hỗ trợ cho hệ tiêu hóa. 

2. Nhóm thực phẩm cung cấp chất đạm 

– Nguồn gốc: thịt nạc, cá, tôm, trứng, sữa, các loại đậu, hạt điều. 

– Chức năng: là thành phần dinh dưỡng để cấu thành cơ thể và giúp cơ thể phát triển tốt. 

3. Nhóm thực phẩm cung cấp chất béo 

– Nguồn gốc: mỡ động vật, dầu thực vật, bơ 

– Chức năng: cung cấp năng lượng cho cơ thể, tích trữ dưới da ở dạng lớp mỡ để bảo vệ cơ thể và giúp chuyển hóa một số loại vitamin. 

4. Nhóm thực phẩm cung cấp vitamin 

– Vitamin có vai trò tăng cường hệ miễn dịch, tham gia vào quá trình chuyển hóa các chất giúp cơ thể khỏe mạnh.

– Nguồn cung cấp và vai trò

Loại Vitamin 

Nguồn gốc 

Vai trò 

Vitamin A 

Trức, bơ, dầu cá, ớt chuông, cà rốt, cần tây, … 

Giúp mắt sáng 

Làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể 

Vitamin B

Ngũ cốc, cà chua, thịt lợn, thịt bò, gan, trứng, sữa, …

Kích thích ăn uống 

Góp phần vào sự phát triển của hệ thần kinh 

Vitamin C

Các loại hoa quả có mùi, có vị chua như cam, bưởi, chanh, …

Các loại rau xanh, cà chua 

Làm chậm quá trình lão hóa

Làm tăng sức bền của thành mạch máu 

Vitamin D

Bơ, sữa, trứng, dầu cá, các loại nấm 

Cùng với canxi giúp kích thích sự phát triển hệ xương 

Vitamin E

Gan, hạt nảy mầm, dầu thực vật 

Tốt cho da

Bảo vệ tế bào 

Nhóm thực phẩm cung cấp chất khoáng 

– Chất khoáng giúp cho sự phát triển của xương, hoạt động của cơ bắp, cấu tạo hồng cầu, …

– Mỗi loại chất khoáng có vai trò riêng đối với cơ thể và phần lớn có trong thực phẩm 

Loại chất khoáng 

Nguồn gốc 

Vai trò 

Sắt 

Thịt, cá, gan, trứng, các loại đậu 

Tham gia vào quá trình cấu tạo hồng cầu trong máu 

Canxi 

Sữa, trứng, rau xanh 

Giúp cho xương và răng chắc khỏe 

Iot

Các loại hải sản, dầu cá, muối iot

Tham gia vào quá trình cấu tạo hooc-môn tuyến giáp, giúp phòng tránh bệnh bướu cổ

II. ĂN UỐNG KHOA HỌC 

1. Bữa ăn hợp lí 

Bữa ăn hợp lí là bữa ăn kết hợp đa dạng các loại thực phẩm cần thiết, theo tỉ lệ thích hợp để cung cấp vừa đủ cho nhu cầu của cơ thể về năng lượng và chất dinh dưỡng 

2. Thói quen ăn uống khoa học

– Ăn đúng bữa: Mỗi ngày cần ăn 3 bữa chính: bữa sáng, bữa trưa và bữa tối 

– Ăn đúng cách: Tập trung, nhai kĩ và cảm nhận hương vị món ăn, tạo bầu không khí thân mật, vui vẻ

– Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Thực phẩm lựa chọn, bảo quản, chế biến cẩn thận, đúng cách. 

– Chuyên gia dinh dưỡng: 

   + Chuyên gia dinh dưỡng là người nghiên cứu về dinh dưỡng và thực phẩm, đồng thời tư vấn cho mọi người về lối sống lành mạnh trong ăn uống, giúp cơ thể khỏe mạnh và phát triển toàn diện 

   + Chuyên gia dinh dưỡng thường làm việc tại các bệnh viện, phòng khám y tế cộng đồng, trung tâm chăm sóc sức khỏe.