Làm gì khi bị xây xước da?
TS. Nguyễn Thị Lai
Hiện nay vẫn còn nhiều người khi bị xây xước da do ngã xe hoặc trong sinh hoạt hằng ngày thường lúng túng không biết xử lý vết thương thế nào. Có người theo thói quen dùng ôxy già, hoặc cồn 90o đổ trực tiếp vào vết thương… Tất cả những cách xử lý không đúng đó khiến người bệnh không những thêm đau đớn mà còn làm chậm lành vết thương cũng như để lại sẹo xấu sau này.
Vì vậy khi bị các vết xước bạn phải biết cách chăm sóc vết thương và điều trị hợp lý. Nếu không các vết xước có thể bị nhiễm trùng, lở loét… Chăm sóc không tốt và điều trị không hợp lý sẽ để lại các tật xấu trên da như: vết thâm, vết trắng, vết đen trắng loang lổ, da nhăn nheo, sẹo lồi, sẹo lõm…
Cách chăm sóc vết thương: Ngay sau khi bị tổn thương da có thể rửa nhẹ nhàng bằng nước muối loãng natri clorid 0,9%, không chà xát làm xây xước tăng lên. Không nên dùng ôxy già để rửa vết thương vì sẽ làm tổn thương các tế bào non ở dưới và làm chậm quá trình lên sẹo. Phải bôi thuốc đúng chỉ định để vảy tự bong ra chứ không cạo vảy vì sẽ làm vết thương sâu hơn và có thể gây nhiễm trùng. Tuyệt đối không tự ý lấy các lá thuốc hoặc cạo các viên kháng sinh để đắp lên vết thương vì sẽ làm vết thương nhiễm trùng tiềm ẩn ở phía dưới. Phải đến các cơ sở y tế ngay nếu thấy tổn thương sâu.
Đối với các vết thương nhẹ: chỉ trầy xước, rớm máu, trợt mất một lớp da nông. Đau rát nhẹ. Rửa nhẹ nhàng bằng nước muối loãng 0,9% ngày 2 lần. Tại chỗ bôi fobancort hoặc fucidin ngày 1 lần trong 7 ngày.
Đối với các vết thương trung bình: vết xước hơi lõm, tiết dịch lẫn máu, có quầng viêm đỏ xung quanh, nền vết thương nề nhẹ. Bệnh nhân đau rát, đôi khi kèm theo ngứa. Rửa nhẹ nhàng bằng nước muối loãng 0,9% ngày 2 lần. Tại chỗ bôi sáng bằng fobancort hoặc fucicort trong 10 ngày, bôi tối kéo dài cho đến khi khỏi bằng foban hoặc fucidin. Phải uống một đợt kháng sinh chống nhiễm trùng.
Đối với các vết thương nặng: Vết xước sâu, trông lõm hẳn xuống, nền sưng nề, có quầng đỏ lan rộng ra xung quanh. Có thể có tiết dịch lẫn mủ, máu… Bệnh nhân đau nhiều, có thể nhức buốt dưới da. Rửa nhẹ nhàng bằng nước muối loãng 0,9% ngày 2 lần. Tại chỗ bôi sáng bằng fobancort hoặc fucicort trong 15 – 20 ngày, bôi tối kéo dài cho đến khi khỏi bằng foban hoặc fucidin. Kháng sinh có thể uống hoặc tiêm. Trong trường hợp cần thiết thì phải tiêm kháng sinh liều cao dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.
Để tránh hoặc làm giảm vết thâm hoặc sẹo thì song song với việc điều trị ta có thể chiếu tia laser Helinion có bước sóng thấp để hồi phục và tái tạo tế bào da. Liều chiếu 2 – 4 phút cho một lần. Ngày chiếu một lần. Một đợt chiếu từ 10 – 20 ngày. Nếu bạn có cơ địa sẹo lồi thì có thể chiếu kèm một đợt sóng ngắn từ 4 – 6 ngày. Sau đó bôi contratubex khi tổn thương da đã hết viêm.
Tuyệt đối không bôi trực tiếp nghệ tươi lên da trầy xước vì có thể gây bỏng da do các acid có trong nghệ. Khi bị bỏng da thì vết thương sẽ phồng rộp lên, đau rát nhiều làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Nhiều trường hợp đắp các lá thuốc lên đã gây bội nhiễm làm cho vết thương từ không có sẹo trở thành có sẹo.
Nếu các vết trầy xước trên da mặt mà khi khỏi để lại vết thâm có thể bôi các chế phẩm làm giảm sắc tố da như: domina, despigmen, bôi ngày 1 lần vào buổi tối đúng vùng da bị thâm. Ban ngày nên tránh nắng từ 11h – 14h. Nên đội nón mũ khi đi ra đường. Trong thời gian hồi phục vết thương không nên dùng mỹ phẩm vì mỹ phẩm bôi vào da đang bị tổn thương sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình liền da.
