Lá thyme – xạ hương là gì? Lá thyme mua ở đâu? Công dụng của lá thyme

Lá thyme hay còn gọi là cỏ xạ hương là loại gia vị được các đầu bếp ưa dùng khi chế biến món Âu. Cùng chuyên mục Mẹo vào bếp của Điện máy XANH tìm hiểu thêm về công dụng của lá thyme nhé.

1. Lá thyme là lá gì?

Cỏ xạ hương là một loại thảo mộc thường được sử dụng trong ẩm thực, làm thuốc và làm cảnh. Chúng có nguồn gốc tại miền nam châu Âu, từ phía tây Địa Trung Hải đến miền nam Italia. Tại Việt Nam cây được trồng chủ yếu ở những nơi có khí hậu ôn đới như Đà Lạt, Sapa.

Cây thyme cao khoảng 30 – 70cm mọc thánh khóm xám hay lục trăng trắng, thân hóa gỗ, phân nhánh nhiều. Phần lá nhỏ 5 – 9mm có hình ngọn giáo và phần mép cuốn lại, mặt dưới của lá có lớp lông mịn. Mùa hoa nở vào khoảng tháng 6 đến tháng 10. Loại thường được trồng và sử dụng cho mục đích ẩm thực là Thymus Vulgaris, bộ phận được sử dụng nhiều chính là ngọn cây mang hoa và lá.

Thyme chính là 1 trong 4 gia vị quan trọng khi tẩm ướp gà Tây (một món ăn đặc trưng trong dịp lễ Tạ ơn). Nó có hương vị hơi cay, hăng và mặn thường được cho vào cuối quá trình nấu ăn vì nhiệt độ cao dễ gây mất đi hương vị tinh tế.

Tuy nhiên người dùng nếu không để ý kỹ sẽ dễ nhầm lẫn giữa thyme và rosemary(hương thảo) vì cả hai đều có mùi thơm nồng. Rosemary dài hơn gấp 2, gấp 3 lần lá thyme và khi sờ vào cảm giác cứng tay hơn.

2. Thành phần dinh dưỡng của lá thyme

Theo FoodData Central, trung bình cứ 100g thyme gồm các chất dinh dưỡng sau:

• Nước: 65.11g
• Năng lượng: 101kcal
• Chất đạm: 5.56g
• Chất béo: 1.68g
• Vitamin C: 160.1mg
• Vitamin B-6: 0.348mg
• Carbohydrate: 24.45g

Nhiều loại khoáng chất như: canxi 405mg, sắt 17.45mg, magie 140mg, kali 609mg,…Ngoài ra lá thyme gồm có 3 thành phần quan trọng: Thymol, Carvarol và Eugenol.

Thymol là một dẫn xuất phenol monoterpen có tác dụng kháng viêm nhờ cơ chế ức chế sinh sản elastase được giải phóng khi hoạt hóa đại thực bào, giúp làm giảm các tác nhân gây viêm. Ngoài ra Thymol còn có khả năng làm giảm tình trạng vi khuẩn kháng các thuốc kháng sinh thông thường như penicillin.

Carvacrol là một thành phần quan trọng khác của thyme, hoạt chất này có hoạt động kháng viêm tốt do kích thích tăng sinh sản Interleukin 10, là một cytokin kháng viêm quan trọng. Interleukin 10 ức chế sản sinh ra các cytokin gây viêm khác.

Thymol và Carvarol có hoạt tính kháng virus, vi khuẩn, hoạt tính kháng viêm mạnh.

3. Công dụng của lá thyme

Trong y tế

Hỗ trợ giảm huyết áp

Chiết xuất methanolic có trong lá thyme có khả năng điều hòa nhịp tim ở người đang bị tình trạng rối loạn nhịp tim, ngoài ra chiết xuất này còn giúp hỗ trợ giảm huyết áp khi bị huyết áp cao cũng như làm giảm cholesterol trong máu.

Tăng cường khả năng miễn dịch

Ngoài việc chứa các khoáng chất như: canxi, kali, sắt,… thì thyme còn chứa một hàm lượng cao vitamin C, vitamin A. Nếu bạn thấy cảm lạnh và các triệu chứng của bệnh cảm cúm xuất hiện như: cơ thể nóng, uể oải, đau họng,…việc bổ sung vitamin C sẽ giúp làm giảm khả năng phát triển bệnh.

Giảm đau họng và những cơn ho

Sử dụng tinh dầu thyme để chữa ho được biết đến như là phương thuốc tự nhiên. Phần tinh dầu được lấy từ lá thyme kết hợp với lá thường xuân sẽ giúp làm dịu các cơn ho và các triệu chứng viêm phế quản cấp tính.

Tiêu diệt sâu bọ và nấm mốc

Thyme có thể được sử dụng như một chất khử trùng để diệt sâu bọ,nấm mốc nhờ vào thành phần là Thymol. Ngoài ra mùi hương của thyme có thể xua đuổi muỗi và côn trùng, để chúng không bay vào nhà bạn có thể trồng thyme ngoài vườn.

Thymol cũng được biết như một chất khử trùng và được tìm thấy như là thành phần chính trong một số sản phẩm rửa tay tự nhiên, không cồn.

Cải thiện tâm trạng

Hoạt chất Carvacrol có trong Thyme có khả năng kích thích hormone hạnh phúc của não. Đó là lý do tại sao khi sử dụng thyme bạn lại cảm thấy hạnh phúc và lạc quan.

Tạo ra hương thơm tự nhiên

Ngoài được sử dụng để tạo hương thơm cho món ăn. Thyme còn được sử dụng trong công nghiệp sản xuất nước hoa vì hương thơm đặc trưng quyến rũ của nó.

Trong ẩm thực

Trong ẩm thực phương Tây lá thyme được sử dụng nhiều để làm tăng hương vị của món ăn và trang trí cho món ăn thêm bắt mắt.

Đối với những món ăn mang hơi hướng châu Âu, các đầu bếp thường ưa chuộng sử dụng lá thyme như một loại gia vị thông dụng, thường sẽ được chế biến làm Bouquet garni – một loại gia vị gồm lá thyme và các loại rau khác được cho vào khi chế biến các món hầm.

Thyme không kén chọn nguyên liệu kết hợp nên dễ dàng được chế biến cùng với các loại rau củ như: khoai tây, cà rốt, cà chua,… hay các loại thịt, cá, hải sản khác nhau.

Đặc biệt hơn thyme còn có thể dùng trong món tráng miệng, chủ yếu là các món trái cây nướng hoặc các món nấu kem, nấu sữa. Nghe có vẻ lạ nhưng hương thơm của nó sẽ làm cho bạn “nghiện” ngay lập tức.

4. Lá thyme mua ở đâu

Thyme thường được bán theo chùm nhánh ở dạng tươi hoặc khô, dạng tươi sẽ nhiều vị hơn nhưng kém tiện lợi hơn dạng khô vì thời gian bảo quản dưới một tuần.

Bạn có thể mua thyme ở cửa hàng gia vị Âu, cửa hàng bán dược liệu hoặc các hiệu thuốc Đông Y có bán thyme (cỏ xạ hương) với mức giá 100.000 – 150.000 VNĐ/100gr sấy khô (giá được cập nhật vào ngày 07/12/2020).

Trên đây là những chia sẻ về Thyme hay còn gọi là cỏ xạ hương. Hãy thêm loại gia vị làm tăng mùi hương mà còn tốt cho sức khỏe này vào các món ăn của mình nhé. Chúc các bạn thật nhiều sức khỏe.

* Tham khảo và tổng hợp thông tin từ các nguồn Wikipedia, Hướng Nghiệp Á Âu và Healthline

Biên tập bởi Phạm Thị Thùy Trang • Đăng 16/12/2020