Kinh tế học là gì? – SESO OPEN

Rời trường cấp 3 và bước vào một môi trường mới – môi trường đại học – có nhiều môn học với nhiều khái niệm, thuật ngữ chuyên ngành khiến bạn tò mò. Kinh tế học là một khái niệm được sử dụng rộng rãi trong thế giới kinh doanh.

Kinh tế học chính xác là gì? Nội dung bài viết dưới đây nhằm cung cấp câu trả lời cho bạn đọc.

Kinh tế học là gì?

Theo bách khoa toàn thư mở Wikipedia, định nghĩa chung nhất về kinh tế học là: “ Kinh tế học là một bộ môn khoa học xã hội giúp cho con người hiểu về cách thức vận hành của nền kinh tế nói chung và cách thức ứng xử của từng chủ thể tham gia vào nền kinh tế nói riêng. Vấn đề khan hiếm nguồn lực yêu cầu các nền kinh tế hay các đơn vị kinh tế phải lựa chọn. Các Nhà Kinh tế cho rằng: Kinh tế học là ” khoa học về sự lựa chọn ”. Kinh tế học tập trung vào việc sử dụng và quản lý các nguồn lực hạn chế để đạt được thỏa mãn tối đa nhu cầu vật chất của con người. Đặc biệt, kinh tế học nghiên cứu hành vi trong sản xuất, phân phối và tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ trong thế giới có nguồn lực hạn chế. Như vậy, kinh tế học quan tâm đến hành vi của toàn bộ nền kinh tế tổng thể và hành vi của các chủ thể riêng lẻ trong nền kinh tế, bao gồm các doanh nghiệp,hộ tiêu dùng, người lao động và chính phủ. Mỗi chủ thể kinh tế đều có mục tiêu để hướng tới, đó là tối đa hóa lợi ích kinh tế của họ. Mục tiêu của các doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận, mục tiêu của các hộ tiêu dùng là tối đa hóa mức độ tiêu dùng, mục tiêu của người lao động là tối đa hóa tiền công và mục tiêu của chính phủ là tối đa hóa lợi ích xã hội. Kinh tế học có nhiệm vụ giúp các chủ thể kinh tế giải quyết bài toán tối đa hóa lợi ích kinh tế này. Kinh tế học có hai bộ phận cấu thành hữu cơ là kinh tế học vi mô và kinh tế học vĩ mô. Các Nhà Kinh tế phân kinh tế học theo hai mức độ phân tích khác nhau: vi mô và vĩ mô”.

Tóm lại, kinh tế học là môn khoa học nghiên cứu cách thức các xã hội lựa chọn giải pháp tốt nhất để đáp ứng nhu cầu vô hạn của con người trong điều kiện nguồn lực hạn chế. Khoa học xã hội về kinh tế liên quan đến việc sản xuất, phân phối và tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ. Kinh tế học quan tâm đến hành vi của toàn bộ nền kinh tế cũng như hành vi của các chủ thể kinh tế riêng lẻ như doanh nghiệp, người tiêu dùng, người lao động và chính phủ.

Vấn đề cốt lõi của kinh tế học

Hơn nữa, các nhà kinh tế đồng ý rằng vấn đề trung tâm trong kinh tế học là vấn đề khan hiếm. Kinh tế khan hiếm vì bất kỳ một tác nhân nào trong nền kinh tế, cho dù là chính phủ, doanh nghiệp, cá nhân hay toàn bộ nền kinh tế, đều phải đối mặt với sự khan hiếm.

Các cá nhân trải qua sự khan hiếm dưới hình thức tiền bạc và thời gian. Con người ai cũng có nhiều nhu cầu và mong muốn, điều đó đem lại lợi nhuận và thu nhập cao nhưng thu nhập và tiền bạc của chúng ta thì có hạn. Hơn nữa, dù bạn là ai thì một ngày cũng chỉ có 24 giờ nên dù muốn làm nhiều thì thời gian cũng có hạn, ai cũng phải dành thời gian để nghỉ ngơi, tái tạo.

– Có thể thấy tình trạng khan hiếm vốn, tiền, hay nguồn nhân lực, lao động giỏi; khan hiếm máy móc thiết bị; khan hiếm hàng hóa, thị trường sản xuất, tiêu thụ… đối với doanh nghiệp.

– Dù là cường quốc hay nghèo thì nền kinh tế của quốc gia đó đều phải đối phó với tình trạng khan hiếm như khan hiếm tài nguyên; khan hiếm nguồn lao động;…

Phân loại kinh tế học

Có thể thấy, kinh tế học, giống như các ngành khoa học khác, được nghiên cứu ở nhiều cấp độ khác nhau. Kinh tế vi mô và kinh tế vĩ mô là hai nhánh chính của kinh tế học. Kinh tế vi mô và kinh tế vĩ mô có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.

Kinh tế vi mô là nghiên cứu và phân tích hành vi kinh tế của các chủ thể kinh tế như người tiêu dùng, doanh nghiệp và chính phủ. Kinh tế học vi mô quan tâm đến hành vi của các cá nhân và tổ chức, cũng như các tương tác của họ trên thị trường.

Kinh tế vĩ mô là một nhánh của kinh tế học nghiên cứu các vấn đề kinh tế chung của một nền kinh tế như tăng trưởng, lạm phát, thất nghiệp, các chính sách kinh tế vĩ mô, v.V. Nghiên cứu về kinh tế vi mô bao gồm toàn bộ nền kinh tế. Kinh tế vĩ mô nghiên cứu các vấn đề tổng hợp của một nền kinh tế và xem xét toàn bộ nền kinh tế như một tổng thể.

Phân biệt kinh tế học thực chứng và kinh tế học chuẩn tắc

Kinh tế học thực chứng là môn khoa học nghiên cứu những mối liên hệ bên trong của nền kinh tế dựa trên sự tác động của các quy luật kinh tế khách quan. Như vậy, kinh tế học thực chứng là khoa học lý luận phân tích định tính. Kinh tế học chuẩn tắc là khoa học phân tích và giải thích các vấn đề kinh tế dựa trên chuỗi những số liệu (hoặc dữ kiện), từ đó đưa ra những chỉ dẫn hoặc khuyến nghị về sự lựa chọn các phương án kinh tế. Kinh tế học chuẩn tắc là khoa học phân tích mang tính định lượng.

Phân biệt kinh tế học vi mô và kinh tế học vĩ mô

Kinh tế học vi mô là khoa học nghiên cứu vấn đề kinh tế cụ thể của các tế bào kinh tế bao gồm hành vi và quyết định của chủ thể kinh tế trong các đơn vị kinh tế độc lập, riêng biệt. Kinh tế học vi mô đề cập đến các hoạt động kinh tế đơn lẻ của người tiêu dùng – household, hàng kinh doanh (hoặc người sản xuất) – firms, Chính phủ – goverment; và nghiên cứu các vấn đề: mục tiêu của đối tượng, giới hạn của các đối tượng, cách thức đạt được mục tiêu. Kinh tế học vĩ mô là khoa học nghiên cứu sự vận động, những mối liên hệ kinh tế và sự tác động qua lại của các đơn vị kinh tế trong một chỉnh thể nhằm giải quyết những vấn đề kinh tế lớn như: tăng trưởng kinh tế, lạm phát và thất nghiệp, việc làm và thu nhập, vấn đề giá cả… và những vấn đề xã hội khác. Kinh tế học vĩ mô và kinh tế học vi mô có đối tượng nghiên cứu khác biệt nhau song lại có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Ngày nay, kinh tế học còn bao gồm một số môn học khác như kinh tế học công cộng, kinh tế học phát triển, kinh tế học phúc lợi,… song chúng vẫn xuất phát từ kinh tế học và có thể xem như các nhánh của kinh tế học hiện đại.