Hương vị quê nhà: Tằm rang lá chanh
Tằm rang lá chanh (tằm chứ không phải là nhộng tằm) – có lẽ chỉ có những người nuôi tằm mới có “độc chiêu” cho món ăn này. Tằm chọn đem rang phải là những chú “tằm sùn”.
Khi tằm bắt đầu lên né làm kén, người chăn tằm gọi là “ổ the”, bởi vì tằm mới chỉ làm được phần áo mỏng bên ngoài của kén, ta vẫn còn trông thấy con tằm bên trong qua lần tơ mỏng như the. Nếu né tằm bị phơi nắng nóng quá, con tằm bên trong sẽ cắn “ổ the” chui ra. Nếu tằm chín vào ngày mưa, người chăn tằm phải đốt lửa sấy tằm; lửa than cháy to quá, con tằm đã làm “ổ the” cũng cắn tổ chui ra. Người chăn tằm chưa có kinh nghiệm chăm sóc lúc tằm lên né sẽ có nhiều “tằm sùn”, hay còn gọi là những chú “tằm lười vụng về làm ổ”.
Người ta đem tằm sùn thả vào chậu đầy nước, khoắng rửa cho sạch, rồi chần trong nước sôi. Lấy đũa cuộn hết những sợi tơ quyện vào đũa, bỏ đi. Tằm được bỏ vào chảo rang cùng với muối, đảo luôn tay để tránh bị khét. Khi những con tằm đã săn lại thì múc tằm ra đĩa, để riêng.
Để tăng dinh dưỡng cho món ăn, chuẩn bị thêm thịt nạc vai thái con chì, nhỏ bằng con tằm, cho vào chảo, đảo kỹ. Mỡ trong thịt tiết ra hết, thịt khô lại, cháy cạnh, vàng đều là được. Sau đó, đổ tằm đã rang vào, trộn đều, cho thêm chút mỡ nước đảo cho cả tằm và thịt cùng khô, tỏa mùi thơm thì bắc ra. Sau đó rắc một ít lá chanh thái chỉ vào chảo tằm rang vừa bắc xuống. Số lá chanh còn lại được rắc lên trên đĩa tằm rang cho đẹp mắt.
Con tằm sùn rang khéo có mầu vàng trong như cánh hoa lan ướp khô. Chất tơ còn lại trong bụng tằm lên mầu đỏ vàng như lòng đỏ trứng gà còn tươi. Nhưng khi ăn, chất tơ và cả con tằm dẻo quánh, rồi tan ra giữa hai hàm răng, thấm vị tằm thơm mùi lá chanh trên đầu lưỡi, ngon đến kỳ lạ.
Xưa kia trong những vùng quê làm nghề chăn tằm có tục “ăn mải”, như đã thành một nếp sống của nghề tằm. Khi tằm chín, nhặt kén xong, mọi người cùng nhau ăn mừng. Xóm giềng ngồi bên mâm cỗ nâng chén mời nhau, chúc tụng nhau có những lứa tằm tốt bội, nghề tằm của làng thêm phát đạt. Và món khai vị bao giờ cũng là đĩa tằm rang lá chanh vàng óng.
Theo
Món ngon HN