Hướng dẫn chuẩn bị mâm cỗ cúng tất niên nhanh, chuẩn chiều 30 Tết
Lễ cúng Tất niên trong phong tục của người Việt Nam là nghi thức tiễn đưa năm cũ, chào đón năm mới được nhiều gia đình tại Việt Nam coi trọng.
Cúng tất niên là nghi thức quan trọng của nhiều gia đình vào dịp cuối năm.
Nên cúng tất niên khi nào?
Thông thường, lễ cúng tất niên được tổ chức vào ngày cuối cùng của năm Âm lịch (tức là ngày 30 tháng Chạp, thường gọi là ngày 30 Tết, một số năm thiếu thì sẽ được tổ chức vào ngày 29 Tết). Năm nay, ngày 30 Tết sẽ rơi vào thứ Bảy ngày 21/1/2023 Dương lịch.
Tuy nhiên, một số gia đình bận rộn, hoặc các gia đình về quê sẽ tổ chức cúng tất niên sớm hơn vào các ngày 26, 27, 28 hoặc 29 tháng Chạp.
Trước khi tiến hành nghi lễ này, các gia đình lau chùi, trang hoàng bàn thờ Phật, bàn thờ Tổ tiên với mâm ngũ quả, hương, hoa tươi, đèn nến đầy đủ. Sau đó trang hoàng nhà cửa với hoa mai, cành đào, chậu quất v.v.
Sau khi công việc chuẩn bị cho gia đình một cái Tết đầm ấm, thiêng liêng vui vẻ hoàn tất, gia chủ sẽ bắt tay chuẩn bị mâm cỗ cúng tất niên.
Mâm cỗ cúng tất niên gồm những gì?
Mâm lễ cúng tất niên thường gồm: Mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét)… Cỗ mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn ngày Tết, được chế biến thơm ngon tinh khiết, bày biện đầy đặn, trang nghiêm.
Lưu ý, trong mâm cúng Tất niên, hương và đèn là 2 vật không thể thiếu. Hương tượng trưng cho các vì sao, kết nối giữa âm với dương, còn đèn tượng trưng cho Mặt trăng, Mặt trời nên thường trên bàn thờ sẽ có đủ 2 cây đèn. Tùy theo văn hóa tín ngưỡng của từng gia đình, văn hóa từng vùng miền, địa phương mà có thêm những vật khác nhau để tượng trưng cho tấm lòng của gia đình, cầu tài, cầu lộc hay cầu bình an.
Một lễ không thể thiếu trong mâm cúng tất niên là mâm ngũ quả. Con số 5 trong ngũ quả ứng với quan niệm về ngũ hành. Nhiều người cho rằng mâm ngũ quả phải đủ 5 loại quả, thậm chí còn yêu cầu 5 mầu khác nhau làm sao cho đủ ứng với ngũ hành (kim, mộc, thuỷ, hoả, thổ).
Tuy nhiên, theo các chuyên gia văn hóa, mâm ngũ quả không cần thiết phải rất nhiều quả. Chỉ cần thể hiện tấm lòng của con cháu nhớ đến nguồn cội, ông bà tổ tiên. Sự thành kính nằm ở sự tinh tươm, dù chỉ có một loại quả thôi nhưng khi ra chợ chọn những quả ngon nhất, tươi nhất đó chính là thể hiện tấm lòng dâng lên tiên tổ. Chứ không phải thể hiện ở số lượng bao nhiêu, hay bao nhiêu loại quả.
Mâm cỗ mặn cúng tất niên thông thường gồm các món: gà luộc, canh măng, miến xào, nem, xôi, bánh chưng, dưa muối, giò lụa, hành muối,
Mâm cỗ chay cúng tất niên thông thường gồm các món: rau củ xào chay, canh rau củ nấu chay, giò, chả chay, xôi gấc, miến xào chay…
Bài cúng tất niên theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ……………..
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm Nhâm DầnTín chủ (chúng) con là:……………………………………………………………………….Ngụ tại:…………………………………………………………………………………………..
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến tổ tiên, truy niệm chư linh.Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật phù hộ cho toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận.Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần, 3 lạy)
(Bài viết mang tính tham khảo)
