Hướng dẫn cách tự bốc bát hương, bát nhang thờ cúng gia tiên, thần linh

Trong văn hóa của người phương Đông nói chung và của Việt Nam nói riêng thì Bát Hương (hay Bát Nhang) là một vật linh thiêng dùng để thờ cúng trong mỗi gia đình, là biểu hiện của tâm linh trên bàn thờ. Đây là nơi mỗi khi thắp hương tưởng niệm hay cầu cúng hướng tới tổ tiên, thần linh, thần Phật thán hiền. Vì vậy mà việc bốc bát hương trở nên vô cùng quan trọng đối với mọi gia đình. Thông thường chúng ta có ba cách để bốc bát hương như sau:

– Bốc bát hương, bát nhang tại chùa

– Nhờ thầy cúng có chuyên môn, mát tay, tâm thiện để bốc bát hương

– Tự bốc bát hương, bát nhang

Ở bài viết này, Bàn Thờ An Phát sẽ hướng dẫn cho các bạn cách chi tiết để tự bốc bát hương một cách đầy đủ nhất.

1. Chuẩn bị: Cần chuẩn bị những vật dụng sau

– Bát hương (số lượng tùy theo gia chủ)

– Tro nếp, hoặc tro đốt từ trấu bởi trấu bọc gạo là ngọc thực, nó thanh sạch và cao quý (hoặc nhiều nơi sẽ sử dụng cát), tùy theo văn hóa vùng miền nên ở đây Bàn Thờ An Phát sẽ không bàn nhiều về vấn đề này.

– Tờ hiệu (dùng để ghi tên người được thờ)

– Bộ Thất Bảo (cốt bát hương): Bao gồm vàng, bạc, ngọc, xà cừ, san hô đỏ, thạch anh, mã não,…

– Gói thạch anh ngũ sắc, giấy trang kim, chỉ ngũ sắc, gừng, rượu trắng, gói ngũ vị hương, trầm hương, các dụng cụ cần thiết khác như thau, chậu,…

– Sắm đồ lễ: Đồ lễ tùy tâm và phụ thuộc vào thờ gia tiên, thần linh hay thờ Phật mà đồ lễ sẽ khác nhau.

Chú ý: Trước khi tiến hành bốc bát hương phải vệ sinh sạch sẽ, các đồ dùng dụng cụ phục vụ bốc bát hương phải được vệ sinh sạch sẽ, tốt nhất nên có một bộ chuyên dụng chỉ dùng cho việc thờ cúng, phụ nữ đang đến tháng kiêng kỵ bốc bát hương.

2. Tẩy uế cho bát hương, bộ thất bảo, thạch anh vụn ngũ sắc

Gừng rửa sạch, giã nhỏ cho vào trong rượu trắng, lọc lấy nước. Lấy nước này để tẩy uế.

Hoặc có thể ngâm gói ngũ vị hương với rượu trắng và dùng nước này để tẩy uế cho bát hương.

Bát hương khi mua về trước khi sử dụng cần phải được tẩy uế (nếu bát hương cũ đang dùng rồi thì cũng cần rửa sạch và tẩy uế). Đầu tiên dùng nước sạch rửa thật sạch bát hương, sau đó dùng rượu trên để rửa (đây gọi là tẩy uế) sau đó dùng khăn sạch lau thật khô và để nơi sạch sẽ chuẩn bị cho các công đoạn bốc bát hương kế tiếp.

Tẩy uế tương tự cho bộ thất bảo và thạch anh vụn ngũ sắc, rồi để nơi sạch sẽ cho khô ráo (riêng vàng và bạc không tẩy uế, vì lá vàng lá bạc được cán rất mỏng nên sẽ dễ bị rách trong quá trình tẩy uế).

3. Trong bát hương có những gì?

Trong bát hương có đặt một bộ Dị Hiệu bao gồm:

Tờ hiệu được in giấy vàng, chữ đỏ dùng để viết tên người được thờ cúng (có thể viết bằng chữ hán hoặc chữ việt đều được) cách ghi như sau:

Tờ Hiệu​

+ Nếu gia chủ thờ thần linh thổ công, long mạch thì ghi như sau: PHỤNG THỜ: THÀNH HOÀNG BẢN THỔ THẦN LINH THỔ ĐỊA CHI TÔN THẦN

+ Nếu thờ gia tiên thì gia chủ ghi như sau: PHỤNG THỜ: ĐẠI NỘI TỔ TIÊN DÒNG HỌ … CHƯ VỊ THẦN LINH

+ Nếu gia chủ thờ bà cô, ông mãnh (tức thờ những người chết trẻ trong dòng họ) ghi: PHỤNG THỜ: BÀ CÔ ÔNG MÃNH DÒNG HỌ … CHÂN LINH VỊ TIỀN

+ Nếu gia chủ thờ thần tài, thổ địa thì ghi như sau: PHỤNG THỜ: THẦN TÀI THỔ ĐỊA CHƯ VỊ CHÂN LINH

+ Nếu thờ ông công ông táo thì ghi như sau: PHỤNG THỜ: ĐÔNG TRÙ TƯ MỆNH TÁO PHỦ THẦN QUÂN

+ Nếu một bát hương thờ nhiều người thì ghi chung vào một tờ hiệu hoặc ghi thêm một tờ hiệu khác đều được.

Bộ thất bảo (cốt bát hương) 

Bộ thất bảo (cốt bát hương) bao gồm vàng, bạc, hổ phách, ngọc, mã não, xà cừ, san hô đỏ. Bộ thất bảo là vật phẩm tinh túy nhất của bát hương giúp chiêu cảm được thần thức của các vị phật thánh tiên hiền. Bộ Cốt thất bảo làm từ đá quý tự nhiên đủ 7 loại đá quý có Trường năng lượng lớn giúp tụ khí đem lại linh khí cho việc thờ cúng. Giúp gia trạch gặp nhiều may mắn, kinh doanh phát triển thành công, gia đình khoẻ mạnh, được phù hộ.

Cốt bát hương phải dùng bộ thất bảo chuẩn, tức 7 loại đá quý phải là tự nhiên, bằng vàng thật, bạc thật.

Bộ thất bảo cũng phải được tẩy uế (trừ vàng bạc không tẩy uế), sau đó để khô ráo trước khi sử dụng.

Để vận hành cho thất bảo người ta sử dụng thêm Gạo Vàng Thần Tài làm chất dẫn, gạo vàng thần tài giống như Cam Thảo trong Đông Y nó chạy được vào cả 12 kinh mạch, vậy nên sử dụng thêm Gạo vàng thần tài làm chất dẫn cho toàn bộ khí trong thất bảo được lưu thông.

Gạo vàng thần tài (hay Gạo Vàng chiêu tài nạp phúc) được xem là một vật phẩm cực kì may mắn. Được chế tác từ cát thạch anh thuần khiết, mỗi công đoạn đều vận dụng các nguyên lý ngũ hành là Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ một cách nghiêm túc. 

Kim: Dùng kim dầu, và kim phấn thượng đẳng

Mộc: Dùng bột hương từ cây đàn hương

Thủy: Dùng hương tinh chất từ các loại hoa

Hỏa: Tinh luyện dưới nhiệt độ phù hợp

Thổ: Sử dụng cát thạch anh tự nhiên

Tro nếp

Tro nếp khi mua về cần dần sàng kỹ cho mịn, loại bỏ những tạp chất khác, dùng gói bột ngũ vị hương, hoặc dầu thơm rắc lên tro để tẩy uế khí trước khi cho vào bát hương.

Có thể dùng tro đốt từ vỏ trấu cũng rất tốt, bởi trấu bọc gạo là hạt ngọc của trời, nó thanh sạch và cao quý.

Cách gói bộ Dị Hiệu đặt cốt bát hương, bát nhang

Bước 1 + 2: Bộ thất bảo sau khi tẩy uế xong, để khô ráo cũng được gói bằng giấy trang kim cùng với chỉ ngũ sắc.

Bước 3 + 4: Đặt gói thất bảo vừa gói ở 2 bước trên vào trong hộp nhung đỏ, Tờ Hiệu sau khi ghi xong được gấp nhỏ và đặt lên phía trên gói thất bảo, rồi đậy hộp nhung đỏ lại, sau đó gói lại bằng giấy trang kim như hình ảnh dưới đây.

Cách gói bộ Dị Hiệu đặt cốt bát hương, bát nhang

4. Quy trình tự bốc bát hương, bát nhang

Rửa tay sạch sẽ bằng nước gừng pha rượu trắng. Cách bốc như sau:

– Rải một lớp thạch anh ngũ sắc xuống đáy bát hương.

– Đặt bộ Dị Hiệu đã gói xuống dưới đáy bát hương.

– Sau đó vừa bốc tro bỏ vào bát hương vừa đếm theo vòng Sinh – Lão – Bệnh – Tử, cho đến nắm tro cuối cùng cho vào bát hương dừng lại ở chữ Sinh là được.

Chú ý: Trong quá trình bốc bát hương vừa kết hợp đọc văn khấn xin bốc bát hương, đưa lên những tâm nguyện sở cầu của bản thân và gia đình. Sau đó kết hợp đọc trú ngũ bộ thần trú trong quá trình bốc bát hương, cách đọc như sau:

“Um Ram, Um Si-Ram, Um Ma Ni Pad Mê Hum, Um Ca Lê Cun Lê Sờ Va Ha, Um B-Rum” Đọc trong quá trình bốc bát hương.

Sau khi bốc tro vào bát hương đã xong, lau chùi bát hương sạch sẽ, đặt bát hương lên vị trí trang trọng rồi đặt nén hương trầm vào giữa bát hương sau đó châm lửa đốt hương. Khói hương trầm sẽ tỏa ngược và xông tẩy uế cho toàn bộ bát hương. Sau khi hương trầm cháy hết thì chuẩn bị sang nghi thức tiếp theo đặt bát hương lên ban thờ.

5. Đặt bát hương lên bàn thờ

Bát hương đã bốc xong, gia chủ phải đặt nơi bàn thờ sạch sẽ, không nên để uế tạp. Mỗi khi cần phải sắp xếp lại ban thờ phải khấn vái, xin phép và chỉ được di chuyển bình hoa, chén nước, đỉnh đồng, đèn,… còn bát nhang, bài vị đã định vị thì không được xê dịch. Khi vệ sinh bát nhang, bài vị phải lấy tay giữ không cho xoay rồi lấy khăn sạch, ẩm, phun rượu cho pha gừng giã nhỏ, nước hoa lau cho sạch. Đồng thời, khi chân nhang quá nhiều cần rút bớt, nhớ để lại 5 chân. Những chân nhang đã nhổ cần rồi đốt, thả tro xuống sông suối.

Thông thường, các gia đình thường bốc ba bát hương, thờ quan thần linh, gia tiên, bà cô hoặc ông mãnh. Còn đối với các cửa hàng, công ty thì bốc bát hương thần tài.

Với người dân vùng đồng bằng Bắc bộ và những cư dân gốc ở đây thường là đặt 3 bát hương trên đế Tam sơn cho một ban thờ. Ba bát hương này khi đứng từ ngoài nhìn vào thì: bà tổ cô bên trái, thổ công chính giữa và gia tiên bên phải. Trong đó bát hương thổ công bao giờ cũng to hơn 2 bát kia và đặt ở vị trí cao hơn.

Bát hương bốc xong thì đặt lên bàn thờ ngay, nên thắp hương liền trong vòng một tuần đầu. Cứ sáng dậy thắp một nén hương, đốt một ngọn nến nhỏ (hoặc đèn dầu), rót một chén nước sạch rồi cầu người được thờ về phù hộ cho. Tối lại thắp hương trước khi đi ngủ. Đồ lễ có hay không, nhiều hay ít không quan trọng, vấn đề là phải có tâm thành. Không cần thắp hương liên tục suốt ngày đêm, nếu để hương vòng thì mỗi sáng và tối vẫn phải thay nước và thắp một nén hương và lễ cầu một lần. Nếu là bàn thờ mới đặt lần đầu thì phải thắp hương 21 ngày đầu tiên như thế. 

Nếu bát hương bốc ở nhà thầy, hoặc ở chùa thì cần trịnh trọng rước bát hương về, không được xô bồ cẩu thả trong việc vận chuyển bát hương. Cần chọn ngày giờ đặt bàn thờ, nhưng không cần chọn ngày giờ bốc và đặt bát hương. Không nên tách ra quá nhiều bát hương sẽ vất vả mỗi khi thắp hương.

Lưu ý: Đối với lượt thắp nhang đầu tiên ngay sau khi bốc bát hương thì Đối với bát hương thờ thần anh chị dùng 5 nén nhang, còn bát hương thờ gia tiên thì sử dụng một lượt là 3 que nhang như vậy việc bốc bát hương đã hoàn tất.

6. Sắm lễ và văn khấn thay bàn thờ, bốc bát hương

Sắm lễ

Sắm lễ tùy tâm và tùy từng điều kiện của mỗi gia đình. Dưới đây chỉ là một gợi ý mâm lễ đầy đủ để các bạn tiện tham khảo:

– 1 con gà lễ, 1 chân giò trước làm sạch luộc chín, 1 đĩa xôi trắng, 1 chai rượu trắng, 5 quả trứng gà ta để sống, 2 lạng thịt vai để sống, lễ xong phải luộc chín luôn.

– 3 lá trầu + 3 quả cau, 3 chén trước, 5 quả tròn (quả táo,… các loại quả có hình tròn), 9 bông hồng

– 1 đĩa gạo mối không trộn lẫn, 1 lạng chè ngon, 1 bao thuốc lá

– 1 đinh vàng hoa, 5 lễ vàng tiền, 1 bộ quần áo quan thần linh đỏ, hia, mũ, ngựa đỏ, kiếm trắng

– 1 mâm cơm canh không hành tỏi

Văn khấn bốc bát hương cho gia tiên

“Nam Mô A Di Đà Phật, Nam Mô A Di Đà Phật, Nam Mô A Di Đà Phật!” (3 lạy)

Con lạy chín phương trời mười phương chư Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy các chư vị thần linh, hiển linh, hiển pháp, pháp thuật vô biên.

Hôm nay là ngày … tháng … năm …

Tên con là ……………………. 

Ngụ tại …………………………….

Hôm nay ngày lành tháng tốt, con xin quan thần linh, gia tiên nội ngoại, bà cô ông mãnh dòng họ (…) cho con được làm lễ bốc bát hương mới (thay bàn thờ mới) để thờ cúng gia tiên nội ngoại bà cô ông mãnh dòng họ (…) tại gia.

Con xin kính lạy các cụ tổ tiên nội ngoại, bà cô ông mãnh sống khôn thác thiêng, hôm nay con làm lễ bốc bát hương mới (thay bàn thờ mới), kính xin các cụ chứng tâm chứng lễ về phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được mạnh khỏe, tai qua nạn khỏi, làm ăn phát đạt, gặp nhiều may mắn, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an đắc bình an.

Con là người trần mắt thịt, con ăn chưa sạch, bạch chưa thông, còn nhiều lầm lỗi. Con xin gia tiên nội ngoại, bà cô, ông mãnh xá lầm lỗi cho con, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được tâm cầu sở nguyện, như ý sở cầu.

“Con Nam Mô A Di Đà Phật, Nam Mô A Di Đà Phật, Nam Mô A Di Đà Phật!” (3 lạy)

Bốc bát hương là một việc mà mọi người đều có thể làm được nhưng không vì thế mà chúng ta làm một cách cẩu thả. Cũng như việc thay đổi bàn thờ việc bốc bát hương là việc quan trọng mà nếu làm cẩn thận, đúng quy trình sẽ đem lại vận khí tốt lành cho gia chủ. Với tiêu chí tận tâm trong công việc, Bàn Thờ An Phát luôn mong muốn đem lại sự hoàn hảo nhất cho không gian thờ cúng của mọi khách hàng dù là những chi tiết, công việc nhỏ nhất. Hy vọng qua các bài viết mà An Phát cung cấp quý khách hàng có thể trang bị cho mình những kiến thức chuẩn nhất về không gian thờ cúng gia đình.

  Mr. Giang