Hợp chất diệt nấm mới được các nhà khoa học đặt tên theo Keanu Reeves

Sau khi phát hành loạt phim truyền hình chuyển thể từ trò chơi điện tử ăn khách “The Last of Us” năm 2023 của HBO Max, kể về ngày tận thế thây ma do đại dịch nấm gây ra, một số người tự hỏi liệu nấm gây chết người có thể là vấn đề môi trường tiếp theo cần lo lắng hay không.

Như CNN đã chỉ ra, sự bùng phát nấm ở người trong tương lai khó có thể giống như những gì đã diễn ra trong “The Last of Us”. Tuy nhiên, khi khí hậu Trái Đất ấm lên và ngày càng có nhiều chủng nấm phát triển khả năng kháng thuốc chống nấm, bệnh do nấm gây ra ở người chắc chắn sẽ trở nên tồi tệ hơn.

Theo một bài báo đăng trên tạp chí Nature Food, bên cạnh những tác động đối với sức khỏe con người, sự bùng phát của nấm cũng đe dọa nguồn cung cấp thực phẩm của thế giới.

Để giải quyết mối nguy hiểm này, khoa học đã phát hiện ra một sản phẩm phụ chống nấm từ một số vi khuẩn có khả năng chống lại cả bệnh nấm ở người và thực vật, như Phys.org đưa tin.

Khi đặt tên cho khám phá mới này, các nhà khoa học đã kiên tưởng đến một trong những ngôi sao hành động nổi tiếng và dễ nhận biết nhất của Hollywood: Keanu Reeves, như The Byte viết.

Keanumycins, được chế tạo từ vi khuẩn thuộc chi Pseudomonas, nhắm vào một loài nấm gây hại thực vật có tên là Botrytis cinerea , gây ra bệnh thối mốc xám phá hoại mùa màng.

Hợp chất chống nấm này được phát hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Sản phẩm Tự nhiên và Sinh học Nhiễm trùng Leibniz ở Đức.

Phát hiện của họ đã được công bố trong một nghiên cứu thông qua Tạp chí của Hiệp hội Hóa học Hoa Kỳ (ACS). Hợp chất này, được sản xuất tự nhiên bởi vi khuẩn thuộc chi Pseudomonas, có hiệu quả chống nhiễm nấm ở cả thực vật và người. Vì nó được sản xuất theo cách hoàn toàn tự nhiên, bởi vậy hợp chất này có thể được coi là một giải pháp thay thế thân thiện với môi trường.

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng hợp chất này hoạt động đặc biệt “hiệu quả” trong việc chống lại loài nấm bệnh Botrytis cinerea gây bệnh thối mốc xám và gây thất thu lớn hàng năm.

Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng bệnh thối mốc này có thể gây ra thiệt hại lớn về thu hoạch trong trồng trọt rau quả hàng năm, ảnh hưởng đến hơn 200 loại trái cây và rau quả khác nhau, đặc biệt là dâu tây và nho chưa chín.

Botrytis cinerea có thể bay trong không khí và đậu trên các loại cây khác nhau. Nó đã được biết là lây nhiễm hơn 200 loài thực vật.

Các nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng hợp chất này cũng có thể ức chế sự phát triển của các loại nấm nguy hiểm cho con người như nấm Candida albicans – một loại nấm men gây bệnh tưa miệng ở người.

Nghiên cứu cho biết hợp chất mới này có thể là một “sự thay thế thân thiện với môi trường” đối với thuốc trừ sâu hóa học và cũng có thể đưa ra một giải pháp thay thế trong cuộc chiến chống lại nấm kháng thuốc.

Về tầm quan trọng của phát hiện này, tác giả nghiên cứu Sebastian Götze cho biết: “Chúng ta đang gặp khủng hoảng về thuốc chống nấm… Nhiều loại nấm gây bệnh cho con người hiện đã kháng thuốc chống nấm – một phần vì chúng được sử dụng với số lượng lớn trong lĩnh vực nông nghiệp”.

Khi các nhà nghiên cứu thử nghiệm các chất phân lập từ sản phẩm tự nhiên chống lại nấm lây nhiễm cho người, họ phát hiện ra rằng nó “ức chế mạnh” loại nấm gây bệnh Candida albicans.

Hợp chất chống nấm mới này hiệu quả đến mức khi phải đặt tên cho nó, họ đã chọn “keanumycin” để vinh danh Keanu Reeves, ngôi sao hành động của loạt phim hành động “John Wick” và “Ma trận”.

Về quyết định gọi phát hiện của họ là keanumycin, nhà nghiên cứu Sebastian Götze của Viện Leibniz cho biết nhóm lipopeptide có đặc tính nguy hiểm với nấm, “hiệu quả đến mức chúng tôi đặt tên chúng theo tên Keanu Reeves vì anh ấy cũng cực kỳ nguy hiểm trong các vai diễn của mình“.

Như đã đề cập, những sản phẩm hoàn toàn tự nhiên này có thể phân hủy sinh học và an toàn khi sử dụng trực tiếp cho cây trồng. Ngoài ra, Götze nói thêm, “chúng tôi đã thử nghiệm chất phân lập này chống lại các loại nấm khác nhau lây nhiễm cho người”, với những dấu hiệu đáng khích lệ rằng keanumycin cũng có thể giúp chống lại nhiễm nấm ở người và kịp thời.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, 75.000 người phải nhập viện vì nhiễm nấm vào năm 2014 và khoảng 7.000 người chết vào năm 2021 — mặc dù con số thực có thể cao hơn nhiều.

Botrytis cinerea có thể tiết ra nhiều hóa chất khác nhau, từ đó làm suy yếu khả năng phòng vệ của cây và phá hủy các tế bào của cây. Mỗi năm Botrytis cinerea tiêu tốn của thế giới từ 10 tỷ đến 100 tỷ đô la tổn thất. Loại nấm này cũng có khả năng kháng nhiều loại thuốc trừ sâu và hóa chất khác nhau.

Tuy nhiên Botrytis cinerea thường không phải là mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của bạn trừ khi bạn bị hen suyễn hoặc một số vấn đề về hô hấp khác, vì tình trạng có thể trở nên trầm trọng hơn do sự hiện diện của nấm trong không khí.

Nguồn: Grunge; Phys.org; USGS