Hoạch toán kinh tế được hiểu là tính toán chi phí và kết quả kinh doanh (doanh thu) của doanh nghiệp.

Để các doanh nghiệp quản lý kinh tế cần phải sử dụng đến hạch toán kế toán. Hiện tại có nhiều bạn đang tự học định khoản kế toán và cũng đã tìm hiểu các tài liệu. Để hiểu rõ khái niệm của hạch toán chúng ta cần biết gì.

Khái niệm về Hạch toán kinh tế là gì?

Hạch toán kinh tế là việc tính toán chi phí và lợi nhuận kinh doanh của một doanh nghiệp. Đơn vị tiền tệ là đơn vị thường dùng để tính toán chi phí và kết quả từ kinh doanh.

–  Nội dung cơ bản hạch toán kinh tế là xác định doanh thu, chi phí và lợi nhuận kinh doanh.

+ Doanh thu của doanh nghiệp là lượng thu được từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

+ Chi phí của doanh nghiệp là tài liệu mà doanh nghiệp phải bỏ ra trong thời kỳ kinh doanh.

+ Lợi nhuận kinh doanh là sự chênh lệch giữa khoản doanh thu sau khi khi đã trừ hết chi phí.

Nguồn gốc hạch toán kinh tế

Phương thức hạch toán kinh tế xuất hiện đầu tiên tại Liên Xô, được khởi xướng bởi lãnh tụ Lê – nin. Theo đánh giá của ông, đây là chế độ gắn liền với chính sách kinh tế mới của đất nước và trong tương lai gần sẽ chiếm ưu thế.

Tại Việt Nam, hạch toán kinh tế được áp dụng một cách linh hoạt, có sự gắn kết chặt chẽ với thị trường. Tuy nhiên trong thời gian đầu, cơ chế này không thể phát huy đầy đủ tác dụng bởi có sự hạn chế của chính sách kế hoạch hóa tập trung quan liêu và bao cấp. 

Đến thời điểm hiện tại, khi nền kinh tế có nhiều đổi mới, chuyển sang cơ chế thị trường, hạch toán kinh tế được áp dụng đầy đủ hơn và mang tầm ảnh hưởng lớn trong kinh tế doanh nghiệp.

Khái niệm về hạch toán

Hạch toán là một tổng hợp phương pháp quan sát, tính toán, đo lường, ghi chép. Với mục đích quản lý công việc.

Vai trò của hạch toán: Hạch toán đã tồn tại qua nhiều thời kỳ và hình thái xã hội. Cho đến ngày nay, khi các quan hệ kinh tế phát triển không ngừng. Hạch toán vẫn là phương tiện quan trọng không thể thiếu trong các hoạt động của xã hội.

Ý nghĩa của các phương pháp là nhằm cung cấp các thông số cần thiết, được cụ thể là:

– Quan sát: là việc được thực hiện đầu tiên để ghi nhận sự tồn tại của đối tượng.

– Đo lường: tiếp theo là tiến hành lượng hoá đối tượng bằng các đơn vị đo lường thích hợp.

– Tính toán: ta sử dụng các phép tính và phương pháp phân tích đối tượng theo các chỉ tiêu.

– Ghi chép: theo dõi từng thời kỳ và ghi lại với một trật tự nhất định và ra quyết định.

Các loại thước đo dùng trong hạch toán :

1. Thước đo hiện vật

Sử dụng phương thức đo lường như cân, đo, đếm,… để đo lường đối tượng. Đơn vị được sử dụng là tấn, mét, m2,… tuỳ thuộc vào đối tượng được tính toán.

1. Thước đo lao động:

Để xác định số lượng thời gian hao phí lao động trong hoạt động kinh doanh với đơn vị để thể hiện là thời gian lao động(số giờ, ngày lao động).

Thước đo lao động trong hạch toán dùng để xác định được giá trị lao động hao mòn, cùng năng suất lao động để làm căn cứ cho việc xác định giá trị lao động và tính lương cho người lao động.

1. Thước đo giá trị

Dùng tiền tệ làm thước đo để tính các chi tiêu về các loại vật tư, tài sản khác. Để có thể tổng hợp được các loại chi phí trong một quá trình sản xuất.

Giúp so sánh được các khoản chỉ tiêu kinh tế tương nhằm đánh giá hiệu quả của việc hoạt động sau kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn.

Phân loại hạch toán kinh tế

Hạch toán nghiệp vụ

Là một nghiệp vụ trong cụm hạch toán nghiệp vụ chuyên về các phương pháp vận hành. Đề cập đến khía cạnh kinh tế trong tiến trình kinh doanh như: Nơi cung nguyên vật liệu, quá trình chế biến, quy trình đóng gói hàng hóa, phân phối sản phẩm,…

Hoạt động hạch toán nghiệp vụ đã ra đời như là một thước đo phản ánh lại những điều đã  xảy ra trong quá trình nghiệp vụ. Kết quả của việc hạch toán nghiệp vụ là số liệu để chủ doanh nghiệp nhận biết về tiến trình của kinh doanh đang xảy ra sao, để dựa vào đó mà tiến hành các phương án phù hợp.

Đặc trưng của nó là không yêu cầu tất cả các giai đoạn đều phải theo quy chuẩn chung. Nó sẽ chia ra thành từng giai đoạn và chính chất công việc. Mỗi giai đoạn sẽ thu về được những kết quả khác nhau.

Hạch toán thống kê

Đúng như tên gọi của nó, hạch toán thống kê thay vì nghiên cứu và quan sát những vấn đề thực tiễn như hạch toán nghiệp vụ thì hạch toán thống kê lại đánh giá “lượng”-”chất” trong vòng tương quan với nhau. Tức là đánh giá trên một không gian và thời gian tương đương nhau.

Hạch toán thống kê chủ yếu về các khía cạnh của năng suất lao động, tổng thu nhập của công nhân viên trong quá trình hoạt động. Do kết quả mang tính phổ quát mà hạch toán thống kê có tính chất bất biến cho nên không đáp ứng được những yêu cầu về độ nhạy và độ thường xuyên của công việc.

Công cụ bổ trợ được sử dụng chủ yếu trong phương pháp này là các phương thức điều tra, phân phối và phân tích các chỉ số liên quan đến thống kê. Đây chính là thước đo chính xác nhất để tạo nên kết quả phân tích chính xác nhất.

Hạch toán tăng vốn điều lệ

Trong khi các doanh nghiệp đang thay đổi vốn điều lệ theo hướng tăng nguồn vốn điều lệ lên một mức mới thì khi đó các doanh nghiệp sẽ phải thực hiện việc kê vốn sao cho chính xác như lúc mà doanh nghiệp đã cam. Hạch toán thay đổi khi công ty thêm một nguồn vốn mới góp vào làm thay đổi số vốn.

Hiện nay, có nhiều công ty kê khai khống vốn điều lệ nhưng vẫn không đáp ứng đủ số vốn.

Hạch toán kế toán 

Giống như hạch toán thống kê, hạch toán kế toán xem là một lĩnh vực khoa học đánh giá. Về vấn đề sử dụng tài sản phải có cách thức nhận định về lộ trình kinh doanh doanh nghiệp.

Vì tài sản đóng vai trò là nhân lực chính của loại hình hạch toán này nên nó chỉ quanh những nhân tố có sức ảnh hưởng lớn như nguồn gốc, vấn đề phát triển trong từng phân ban một. Hạch toán kế toán được coi là một dạng tổng quát theo hướng toàn diện và đều đặn về tình hình của tài sản doanh nghiệp trong thời điểm hiện tại. Đôi khi hạch toán kế toán còn đánh giá cả những vấn đề mang tính chất quá khứ để rút ra được những bài học cho thực tế và dữ liệu cho những phương án kinh doanh sau này.

Hạch toán kinh tế để chứng minh phải nhờ vào sử dụng chứng từ để đảm bảo độ chính xác. Mang lại sức thuyết phục hơn cho quản lý khi đánh giá.

Hạch toán kinh tế để được chứng minh phải nhờ vào việc sử dụng chứng từ để được đảm bảo. Càng có sức thuyết phục quản lý khi đánh giá đây là minh chứng cụ thể và tường minh nhất.

Ý nghĩa của hạch toán kinh tế trong các doanh nghiệp:

Quá trình hạch toán giúp chủ doanh nghiệp đưa ra các biện pháp kịp thời để điều chỉnh. Đảm bảo đem đến lợi nhuận cao nhất cho công ty.

Thông qua quy trình, chủ doanh nghiệp có thể đánh giá tình trạng kinh doanh tại thời điểm hiện tại. Cụ thể:

+ Hạch toán kinh tế trong doanh nghiệp giúp cho chủ doanh nghiệp có phương án kinh doanh phù hợp.

+ Nếu mức chênh lệch giữa doanh thu và chi phí là số dương, doanh nghiệp đang kinh doanh có lãi.

+ Nếu mức chênh lệch giữa doanh nghiệp và chi phí là số âm, doanh nghiệp kinh doanh đang bị lỗ.

Kết luận

Như vậy Hạch toán kinh tế là thuật ngữ kinh tế của nền kinh tế hàng hoá nói chung, đặc biệt dùng trong nền kinh tế xã hội chủ nghĩa quản lí hoạt động kinh doanh của các công ty, trên cơ sở kế hoạch hoá kết hợp với sử dụng các quan hệ hàng hoá – tiền tệ và áp dụng phương pháp thương mại.

Rate this post