Giao dịch liên kết là gì? Nguyên tắc ứng dụng giao dịch liên kết
Hãy cùng tìm hiểu giao dịch liên kết là gì? Các nguyên tắc áp dụng giao dịch liên kết với người nộp thuế và cơ quan thế mà mọi kiểm toán viên đều cần biết.
1. Giao dịch liên kết là gì?
Giao dịch liên kết là giao dịch phát sinh giữa các bên có quan hệ liên kết trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Hoạt động này bao gồm: Mua bán, trao đổi, cho thuê, thuê, cho mượn, mượn, chuyển giao, chuyển nhượng hàng hóa, thiết bị, máy móc. Ngoài ra, còn có các dịch vụ vay, cho vay, dịch vụ tài chính, đảm bảo tài chính, chuyển giao, chuyển nhượng tài sản hữu hình, tài sản vô hình và thỏa thuận sử dụng chung nguồn lực như hợp lực, hợp tác khai thác sử dụng nhân lực; chia sẻ chi phí giữa các bên liên kết.
Giao dịch liên kết thường được tận dụng khác biệt về thuế suất, hoạt động chuyển giá để tối đa hóa lợi nhuận, giảm chi phi thuế cho cả Tập đoàn.
2. Các quy định về giao dịch liên kết đáng chú ý
Nghị Định 20/2017/NĐ-CP và Thông tư 41/2017/TT-BTC đã giới thiệu nhiều khái niệm giao dịch liên kết là gì cũng như đưa ra các quy định mới như sau:
- Nguyên tắc bản chất quyết định hình thức.
- Thay đổi trong quy định về bên liên kết.
- Các lưu ý về phân tích so sánh và xác định giá giao dịch liên kết.
- Thay đổi về nghĩa vụ của người nộp thuế trong kê khai, xác định giá giao dịch liên kết kèm theo Giới thiệu các biểu mẫu đính kèm.
- Các trường hợp miễn nghĩa vụ chuẩn bị Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết và kê khai.
- Chi phí không được trừ cho mục đích tính thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Thời hạn cho việc chuẩn bị, lưu trữ, xuất trình Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết và các tờ khai.
- Quyền hạn của cơ quan thuế trong quản lý giá giao dịch liên kết.
Ngoài ra, các giao dịch liên kết thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này là giao dịch phát sinh trong hoạt động sản xuất kinh doanh của người nộp thuế có quan hệ liên kết. Trừ các giao dịch kinh doanh đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc phạm vi điều chỉnh giá của Nhà nước được thực hiện theo quy định của pháp luật về giá.
3. Nguyên tắc áp dụng giao dịch liên kết
» Đối với người nộp thuế:
Người nộp thuế có giao dịch liên kết phải thực hiện kê khai các giao dịch liên kết. Loại trừ các yếu tố làm giảm nghĩa vụ thuế do quan hệ liên kết chi phối, tác động để xác định nghĩa vụ thuế đối với các giao dịch liên kết tương đương với các giao dịch độc lập có cùng điều kiện.
» Đối với cơ quan thuế:
Cơ quan thuế thực hiện quản lý, kiểm tra, thanh tra đối với các giao dịch liên kết của người nộp thuế theo nguyên tắc giao dịch độc lập và bản chất quyết định hình thức để không công nhận các giao dịch liên kết làm giảm nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp với ngân sách nhà nước và thực hiện điều chỉnh giá giao dịch liên kết để xác định đúng nghĩa vụ thuế quy định tại Nghị định này.
Nguyên tắc giao dịch độc lập được áp dụng theo nguyên tắc giao dịch giữa các bên độc lập, không có quan hệ liên kết tại các Hiệp định thuế có hiệu lực thi hành tại Việt Nam.
Tóm lại:
Giao dịch liên kết là giao dịch giữa các bên có mối quan hệ liên kết. Bằng việc một bên hay các bên tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư vào một bên khác. 
