Đổ tiền vào nông nghiệp công nghệ cao: Cuộc chơi chỉ dành cho ông lớn?

Ảnh minh họa

Đầu tư nông nghiệp công nghệ cao với quy mô lớn đến nay vẫn chỉ là cuộc chơi của các doanh nghiệp có tiềm lực tài chính.

Đầu tư vào nông nghiệp có lẽ là lĩnh vực đang bắt đầu có sức hút trong thời gian gần đây, khi mà hàng loạt các đại gia trong lĩnh vực bất động sản, chứng khoán, xây dựng, ngân hàng… nhảy vào rót tiền tỷ.

Mới đây nhất, công ty nổi tiếng trong lĩnh vực xây dựng là FECON đã chính thức gia nhập cuộc chơi nông nghiệp khi thành lập nên Công ty Cổ phần Nông nghiệp Thông minh Fecon. Chưa tiết lộ cụ thể về dự án, song được biết vốn điều lệ của công ty này là 20 tỷ đồng và Fecon góp vốn khoảng trên 10 tỷ đồng.

Chỉ ông lớn rót tiền tỷ?

Trước đó, nông nghiệp công nghệ cao đang dần trở thành sức hút cho nhiều đại gia đầu tư vào lĩnh vực này. Điển hình phải kể đến là Tập đoàn TH với sản phẩm sữa TH True Milk, ứng dụng công nghệ cao khép kín từ đồng cỏ, trang trại đến hoạt động chế biến sản phẩm sữa; Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai với hàng loạt các dự án nông nghiệp công nghệ cao.

Rậm rộ nhất thời gian gần đây phải kể đến là Tập đoàn VinGroup khi rót vốn tới hơn 2000 tỷ đồng vào Công ty VinEco và cho ra thị trường sản phẩm rau quả sạch; Tập đoàn Hòa Phát công bố kế hoạch đầu tư vào nông nghiệp trong lĩnh vực thức ăn chăn nuôi và chăn nuôi gia súc.

Hay với Tập đoàn FPT, mặc dù không trực tiếp đầu tư vào nông nghiệp nhưng đã hợp tác cùng Fujitsu để xây dựng Trung tâm Hợp tác Nông nghiệp thông minh FPT-Fujitsu, giới thiệu kỹ thuật nông nghiệp tối tân ứng dụng công nghệ điện toán đám mây trong ngành thực phẩm và nông nghiệp – “Akisai”. Theo đó, người dân và doanh nghiêp có thể tiếp cận để học hỏi kiến thức nông nghiệp công nghệ cao và khảo sát môi trường nông nghiệp thực tế tại Việt Nam.

Đặt trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, sản phẩm nông nghiệp sẽ phải bị cạnh tranh ngay chính sân nhà, ông Ngô Tiến Dũng, Tổng thư ký Hiệp hội các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao (ATE) cho rằng: “Nền kinh tế đang hội nhập sâu, điều đó đồng nghĩa với việc sản phẩm chất lượng cao và trình độ quản lý hiện đại sẽ cạnh tranh quyết liệt với chúng ta ngay trên sân nhà.

“Trong khi trình độ của chúng ta còn nhiều hạn chế, sản phẩm ít có tính cạnh tranh. Do đó, DN Việt Nam muốn phát triển không có con đường đường nào khác là phải ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất kinh doanh, quản lý để tạo ra những sản phẩm có sức cạnh tranh và để tồn tại và phát triển” – chuyên gia của ATE nói thêm.

Với sự đầu tư ngày càng nhiều của các DN trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, đã có vai trò ngày càng quan trọng trong việc nâng cao trình độ công nghệ, đồng thời tạo ra những cơ hội mới cho nông dân tiếp cận công nghệ cao. Đặc biệt, đưa doanh nghiệp vào sản xuất kinh doanh nông nghiệp sẽ phần nào giải quyết được vấn đề vốn, đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp.

Doanh nghiệp nhỏ kém mặn mà

Đến nay, Chính phủ cũng đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích đầu tư tư nhân nhưng doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn khi đầu tư vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, đặc biệt là về đất đai, vốn và công nghệ. Hiện cả nước mới chỉ có 6 doanh nghiệp nông nghiệp được công nhận có ứng dụng công nghệ cao, thấp hơn nhiều so với mục tiêu đề ra.

Theo khảo sát của Dự án Vườn ươm Sáng tạo Việt Nam (Vietnam Innovation Incubator – V2I) do BK-Holdings (ĐH Bách Khoa HN) thực hiện, các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong khu vực nông nghiệp, nông thôn đã bắt đầu chuyển dịch từ sản xuất nguyên liệu thô sang chế biến mang lại giá trị gia tăng cao nhằm mục tiêu xuất khẩu sang các thị trường phát triển, song vẫn chưa phản ánh hết tiềm năng.

Qua khảo sát các DN tại Dự án Vườn ươm Sáng tạo Việt Nam (V2I), một chương trình do BK-Holdings thực hiện để hỗ trợ các DN tiếp cận các công nghệ mới, tài chính nhằm nâng cao giá trị gia tăng trong quá trình chế biến, sản xuất các sản phẩm chất lượng cao, từ đó tiếp cận thị trường, cũng cho thấy khả năng tiếp cận và ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp của DN nhỏ và vừa còn rất hạn chế.

TS. Nguyễn Trung Dũng, Tổng giám đốc của BK-Holdings đánh giá:” Việc tiếp cận với các công nghệ mới áp dụng trong quá trình chế biến và sản xuất những sản phẩm chất lượng cao vẫn còn tồn tại nhiều vướng mắc, chưa tính đến sự khan hiếm của các nghiên cứu thị trường và khó khăn của doanh nghiệp khi tiếp cận nguồn vốn cho việc chuyển giao công nghệ tại Việt Nam và tiếp cận với thị trường quốc tế”.

Đồng thời, rất nhiều DN chưa sẵn sàng cho việc đầu tư và hướng tới thị trường quốc tế, thiếu khả năng và chuyên môn để tiếp thu hiệu quả và hưởng lợi từ các cải tiến công nghệ và trong hầu hết các trường hợp, không có khả năng tiếp cận thông tin liên quan ở thị trường quốc tế.

Mặt khác, việc tiếp cận của các DN vừa và nhỏ đến các dịch vụ tư vấn đổi mới sáng tạo vẫn còn hạn chế, chất lượng của các dịch vụ này cũng không được bảo đảm. Một vài nhà cung cấp dịch vụ đang nỗ lực cung cấp các gói dịch vụ này, tuy nhiên, những cố gắng của họ vẫn còn ở mức độ nhỏ lẻ và việc chia sẻ thông tin giữa những DN chưa thường xuyên.