Diệp Vấn: Phim Võ Thuật Xuất Sắc Về “Nhất Đại Tông Sư”
Trong vòng 10 năm qua, nếu nhắc đến phim võ thuật Châu Á nhưng đạt được thành công lớn trên toàn cầu, kể cả thị trường khó tính như Mỹ, chỉ có thể là Diệp Vấn (Ip Man). Phần 3 của loạt phim này, sẽ là tác phẩm “phải xem” với cả những khán giả yêu võ thuật nói chung, và người hâm mộ ngôi sao Chung Tử Đơn nói riêng.
Nhân duyên với sư phụ
Phim võ thuật là “đặc sản” của Hồng Kông – Trung Quốc, được xem là cái nôi của võ công thực sự, và là nơi sản sinh ra những ngôi sao ở tầm thế giới. Đặc biệt, chinh phục được cả những thị trường khó tính Tây Phương như Mỹ.
Lý Tiểu Long, không phải bàn cãi, là người con đáng tự hào nhất của đất nước này. Tiếp bước anh là Thành Long, giới thiệu võ thuật ở một sắc thái hài hước mới mẻ. Gần tương tự nhưng đậm tính giải trí hơn là Châu Tinh Trì. Sát với truyền thống nhất, nhưng vẫn thành công vang dội sau này là Lý Liên Kiệt. Còn trong 10 năm trở lại đây, chắc chắn phải là Chung Tử Đơn.
Chung Tử Đơn, ghi dấu ấn từ rất sớm ngay từ tuổi đôi mươi với những phim đình đám Tiger Cage (1990), Dragon Inn (1992), Iron Monkey (1993)… nhanh chóng trở thành ngôi sao hành động được yêu thích. Đỉnh cao nghề nghiệp đến vào năm 2002, khi anh được nhận vai chính trong bộ phim được đề cử Oscar Hero của đạo diễn Trương Nghệ Mưu. Đó là mặt nghệ thuật, còn thành công thương mại phải là bộ phim Flash Point vào năm 2007, làm nổ tung phòng vé khắp các quốc gia Châu Á, đặc biệt là Trung Quốc.
Nhưng ngay cả thời điểm ấy, phần đông khán giả phương Tây vẫn chưa biết Chung Tử Đơn là ai. Hero được lòng giới phê bình, nhưng sự tập trung đổ dồn vào Lý Liên Kiệt (vai chính) và Trương Nghệ Mưu nhiều hơn. Anh từng cố gắng tham gia vào sân chơi bom tấn với một vai trong Blade II (2002) nhưng thất bại.
IP Man chính là bộ phim chiếu rạp biến Chung Tử Đơn từ ngôi sao Châu Á thành ngôi sao quốc tế. Phim kể về cuộc đời của “Nhất Đại Tông Sư”, hay sư phụ Diệp Vấn, người được xem đã khai sinh võ phái Vịnh Xuân Quyền mà Lý Tiểu Long là đệ tử tiêu biểu nhất.
Nói đây là bộ phim số phận của Chung Tử Đơn cũng không sai, bởi nhiều mối lương duyên nối kết. Ngày còn trẻ, như bao thanh niên Hồng Kông khác, Lý Tiểu Long là thần tượng lớn nhất của anh. Chung Tử Đơn từng đeo một giải lụa ở ống chân để giắt cây côn nhị khúc để giống võ sư họ Lý, tham gia đánh đấm ở các băng đảng học đường. Anh cũng từng tham gia vào một bộ phim tri ân thần tượng là Tinh Võ Môn vào năm 1995.
Dĩ nhiên, Diệp Vấn là người được anh tôn kính. Dù đến năm 2008 mới khởi quay, nhưng ý tưởng làm phim về sự phụ Diệp đã được xem xét trong khoảng 30 năm, với nhiều dự án bị hủy bỏ. Chung Tử Đơn cũng là người được lựa chọn vào vai ông trong một dự án từ năm 1997. Châu Tinh Trì đóng vai Lý Tiểu Long trong bộ phim đó. Nhưng chỉ sau một ngày quay, bộ phim đã không thể tiếp tục.
Ip Man trở thành một hiện tượng khi ra mắt. Thu về 21 triệu đôla toàn cầu, được giới phê bình ngợi khen hết mực. Ngoài những màn võ thuật đẹp mắt, do bậc thầy Hồng Kim Bảo chỉ đạo, diễn xuất của Chung Tử Đơn và thông điệp cốt lõi về lòng tốt, lòng tự trọng của con người và tinh thần võ thuật thực sự, đã mang đến sự đầy đặn cho phim về mặt cảm xúc. Đúng như đạo diễn Diệp Vĩ Tín đã mong mỏi: “Chúng tôi muốn làm phim này vì Diệp Vấn một người đã truyền cảm hứng đến cả thế giới và xã hội chúng ta. Ông là người tin vào đạo đức và phương châm xử thế, và chúng tôi muốn dùng bộ phim để truyền tải các giá trị đó.”
Đến nay, Ip Man vẫn nằm trong Top 250 phim hay nhất của IMDB, và trong nhiều danh sách phim hay nhất của năm 2009. Nó mang đến một diện mạo mới cho phim võ thuật Hồng Kông, với rất nhiều bước tiến về kỹ thuật và chỉ đạo võ thuật.
Tên tuổi của Chung Tử Đơn chính thức vượt khỏi bờ Thái Bình Dương, dù Ip Man không được chiếu ở Bắc Mỹ. Thậm chí, khán giả thường quên mất tên thật mà gọi anh là Diệp Vấn khi gặp gỡ. Tài tử Robert Downey Jr. từng nói rằng là “fan ruột” của Diệp Vấn và đã luyện tập Vịnh Xuân Quyền 10 năm rồi.
Phần 2 của phim ra đời như một điều phải đến, vẫn do đạo diễn Diệp Vĩ Tín và võ sư Hồng Kim Bảo chỉ đạo. Dù không được đánh giá cao như phần đầu, phim vẫn được ngợi khen và thuộc hàng hàng đáng xem nhất thể loại, và là một thành công thương mại với 15 triệu đô doanh thu.
Lời từ biệt
Được xem là phần cuối cùng của loạt phim, Ip Man 3 hội đủ những yếu tố cần thiết để nối dài thành công của loạt phim, và khép lại câu chuyện đẹp đẽ về “bậc thầy của những bậc thầy” Diệp Vấn. Với khán giả đại chúng, họ sẽ tò mò về Lý Tiểu Long, người đã xuất hiện ở cuối phần 2 dù chỉ mới 5 tuổi. Anh sẽ đóng vai trò gì trong bộ phim mới? Được biết vai diễn này sẽ do diễn viên Trung Quốc Trần Quốc Khôn đảm nhiệm. Và nếu để ý, anh là người từng xuất hiện trong Shaolin Soccer của Châu Tinh Trì vào năm 2004, trong vai chàng thủ môn ngoại hình giống hệt huyền thoại họ Lý.
Nhưng người đang gây ấn tượng là võ sĩ kỳ cựu Mike Tyson. Đây là màn ra mắt của anh trong một bộ phim hành động, và là vai diễn “nhiều đất” nhất sau vài lần làm vai rất phụ hoặc vai khách mời. Mike sẽ vào vai một tay trùm bất động sản muốn chiếm khu đất trường tiểu học, nơi con trai Diệp Vấn đang theo học. Và vị sư phụ này không thể ngồi im.
Mike Tyson là ý tưởng từ đạo diễn Diệp Vĩ Tín. Trái với các scandal trong quá khứ hoặc thái độ hung hăng từng bị báo chí chê trách, Mike đã tỏ ra rất chuyên nghiệp khi tham gia quay phim. Theo lời Chung Tử Đơn, Mike là một người “khiêm nhường” và luôn cố gắng hết sức trong trường quay.
Một điều khá thú vị là khi biết tin Mike Tyson sẽ đóng chung với chồng, vợ Chung Tử Đơn đã lo lắng anh sẽ bị Mike tổn thương. Sự thật là ngược lại, chính Mike là người đã bị gãy ngón tay trong cảnh giao đấu với Chung Tử Đơn, khi anh cố gắng để có một cảnh quay đẹp. Bỏ qua tai nạn ngoài ý muốn, trả lời tờ Straits Times, anh nói rằng “Mike và tôi sẽ mang đến một trận chiến rất hấp dẫn.”
Thay đổi lớn nhất là sự rút lui của võ sư Hồng Kim Bảo ở vai trò chỉ đạo võ thuật, thay thế ông là một huyền thoại khác: võ sư và nhà sản xuất Viên Hòa Bình. Ông chính là người dẫn dắt Chung Tử Đơn vào điện ảnh vào năm 1983, khi mời anh vào một vai đóng thế trong phim Thiên Sư Chàng Tà. Với kinh nghiệm của mình, phần võ thuật hứa hẹn sẽ rất đáng xem. Bởi Viên Hòa Bình là người nổi tiếng chỉ đạo dựa trên sở trường của diễn viên, trong khi Chung Tử Đơn và Mike Tyson có những thế mạnh khác nhau sẽ rất thú vị nếu biết khai thác.
Điều khiến Ip Man 3 trở thành “phải xem”, còn là việc đây có thể là phim võ thuật cuối cùng của Chung Tử Đơn, như lời anh chia sẻ. Anh đã ở đỉnh cao, và việc chọn Ip Man 3 cho một lời từ biệt sẽ là một cái kết đẹp, cho cả loạt phim và bản thân anh – vốn đã nhiều tuổi so với thể loại này. Trong năm 2016, Chung Tử Đơn còn 2 bộ phim đáng chú ý khác là Ngọa Hổ Tàng Long 2, và một phim ngoại truyện của Star Wars có tên Rough One: A Star Wars Story.
