Đáp án sai sót và gây tranh cãi, Ban tổ chức chương trình Đường lên đỉnh Olympia nói gì?

Ngay sau khi trận chung kết cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia năm 2022 kết thúc, Ban tổ chức chương trình đã thừa nhận có “sai sót” trong câu trả lời Tiếng Anh ở phần thi Về đích, thí sinh dù trả lời đúng nhưng đã không được điểm. Điều đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên chương trình Đường lên đỉnh Olympia mắc sai sót trong đáp án, gây ảnh hưởng đến tâm lý của các “nhà leo núi”.

Khoảng 2 tiếng sau khi chung kết cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia năm 22 kết thúc, fanpage của chương trình đăng bài đính chính về câu hỏi tiếng Anh ở phần thi Về đích của Vũ Nguyên Sơn, THPT Hà Nội – Amsterdam.

Câu hỏi là: “In this part of song, I have used a synonym for the word “friendship”. Can you tell me which word it is?” (Dịch: Trong đoạn trích của bài hát, tôi đã sử dụng một từ đồng nghĩa với từ “friendship” (tình bạn). Bạn có thể cho tôi biết đó là từ nào không?). Vũ Nguyên Sơn không đưa ra câu trả lời. Bùi Anh Đức – THPT Chuyên Sơn La giành quyền trả lời và đưa đáp án là “Bond”. Đáp án chương trình đưa ra là “Brotherhood”.

Thời điểm trực tiếp, chương trình không chấp nhận đáp án của Bùi Anh Đức. Sau đó Ban tổ chức đồng ý và cho biết có hai đáp án đúng ở câu hỏi này là “Bond” và “Brotherhood”. Như vậy, số điểm của Anh Đức đã có sự thay đổi, từ 75 lên thành 120 điểm.

Dù Ban tổ chức chương trình đưa ra đính chính cùng lời xin lỗi, tuy nhiên, không ít khán giả cho rằng sơ suất này làm ảnh hưởng đến tâm lý thí sinh, thậm chí hoàn toàn có thể thay đổi cục diện trận đấu khi thí sinh có được tâm lý hưng phấn sẽ có thêm nhiều lợi thế. 

Ngoài sai sót này, khán giả còn tiếp tục tranh luận về đáp án 2 câu hỏi lịch sử trong phần thi Về đích.

Câu hỏi đầu tiên trong phần thi Về đích của Anh Đức. Chương trình hỏi: “Dân gian có những câu: ‘Chu tri rành rành/ Cái đanh nổ lửa/ Con ngựa đứt cương/ Ba vương tập đế/ Cấp kế đi tìm/ Hú tim bắt ập’. Ở đây, “Ba vương” là ba vị vua nào?”. Ban tổ chức đưa ra câu trả lời “Ba vương tập đế” chỉ việc trong vòng chưa đầy bốn tháng sau khi vua Tự Đức mất, đã có liên tiếp ba vị vua thay nhau lên ngôi là Hàm Nghi, Kiến Phúc và Hiệp Hòa. Tuy nhiên theo một số nhà sử học, lịch sử Việt Nam thời vương triều Nguyễn (1802-1945) trải qua 13 vị vua. Giai đoạn sau khi vua Tự Đức băng hà là sự kế tiếp của 3 vua theo thứ tự là Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc. Lịch sử quen gọi thời kỳ này là “Tứ nguyệt tam vương”.

Các thí sinh tranh tài Trận chung kết cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia năm 2022.

Câu hỏi lịch sử thứ 2 cũng đang gây tranh cãi là phần thi Về đích của thí sinh Đình Tùng. Với câu hỏi “Tấm bản đồ địa lý nào của nước ta vẽ khoảng năm 1838, ghi hai tên Hoàng Sa và Vạn Lý Trường Sa thuộc lãnh thổ Việt Nam?”, thí sinh Đình Tùng trả lời đáp án “Đại Nam thống nhất toàn đồ”. Đáp án của chương trình là “Đại Nam nhất thống toàn đồ”.

Khi MC xin ý kiến Ban cố vấn, Nhà sử học Lê Văn Lan chấp nhận đáp án “Đại Nam thống nhất toàn đồ”. Tuy nhiên theo một số nhà sử học, hai từ “thống nhất” và “nhất thống” mang ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Vì vậy, đáp án mà thí sinh đưa ra không nên được công nhận là đáp án chính xác.

Trước những băn khoăn của khán giả và một số nhà sử học về 2 câu hỏi gây tranh cãi, tối 3/10, Ban tổ chức chương trình Đường lên đỉnh Olympia đã có phản hồi chính thức.

Theo Ban tổ chức chương trình,  sau khi nhận được ý kiến thắc mắc của khán giả về một số câu hỏi trong cuộc thi Chung kết Đường lên đỉnh Olympia năm 2022, chương trình đã làm việc với thành viên Ban cố vấn là Nhà sử học Lê Văn Lan để cung cấp thông tin đến khán giả.

Ở câu hỏi thứ nhất, Nhà sử học Lê Văn Lan xác nhận lại: việc phế – lập 3 vua trên diễn ra trong khoảng một năm chứ không phải trong vòng chưa đầy 4 tháng. Do đó, đáp án “Hiệp Hòa, Kiến Phúc, Hàm Nghi” là không sai. Ở câu hỏi thứ hai, theo Ban cố vấn, ngay tại cuộc thi này, Nhà sử học Lê Văn Lan đã có giải thích quyết định cho điểm thí sinh Đình Tùng như sau: Trong tổ hợp từ làm tên của bản đồ này, có 2 từ “thống nhất”, “nhất thống”. Ngôn ngữ thế kỷ XIX gọi đó là “nhất thống”, tức là thu hết cả về làm một. Còn đến thời đại chúng ta, ngôn ngữ ấy thành ra là “thống nhất”… Nguyên văn thì phải nói “Đại Nam nhất thống toàn đồ” nhưng tinh thần của “nhất thống” hay “thống nhất” là một và học sinh đã nói được.

Nhà sử học Lê Văn Lan cho biết thêm: “Điều quan trọng ở đây, học sinh đã có sự chủ động tìm hiểu, nắm bắt kiến thức về một tấm bản đồ quan trọng, giúp khẳng định chủ quyền không thể chối cãi của Việt Nam với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; câu trả lời đó cũng không làm người nghe hiểu lầm sang một tấm bản đồ nào khác, tránh tầm chương trích cú. Vì vậy học sinh hoàn toàn xứng đáng có điểm và phải được điểm với câu trả lời đã đưa ra”.

Điều đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên chương trình Đường lên đỉnh Olympia có sai sót. Trước đó, vào năm 2010, đã từng xuất hiện tình huống thí sinh phát âm sai Tiếng Anh vẫn được công nhận; năm 2021, thí sinh vẫn được cộng điểm dù đưa ra đáp án sai và năm 2014 câu hỏi Sinh học cũng gây canh trãi..

Nhiều ý kiến cho rằng, với một chương trình có uy tín và lan toả rộng như Đường lên đỉnh Olympia, sai sót trong việc đưa ra đáp án là khó chấp nhận bởi lẽ thông thường ở một chương trình truyền hình trực tiếp thì hẳn phải được tập dượt, chuẩn bị kỹ càng từ trước.

Bên cạnh đó, về góc độ chuyên môn, chương trình có hẳn một Ban cố vấn là các chuyên gia ở nhiều lĩnh vực nên việc chương trình đưa ra các câu hỏi có đáp án gây tranh cãi cũng là điều không nên bởi tri thức khoa học cần rõ ràng, tường minh, không thể có chuyện “thế này cũng đúng, thế kia cũng không sai”. Đây chính là điều mà Ban tổ chức, những người làm chương trình Đường lên đỉnh Olympia cần xem xét, rút kinh nghiệm để chương trình xứng đáng là sân chơi trí tuệ thực sự bổ ích cho giới trẻ.