Công tơ điện là gì ? Đồng hồ điện – Điện năng kế và các thông tin chi tiết

Mến chào tất cả các bạn nhé, trong bài viết này mình và các bạn sẽ cùng nhau tìm hiểu về một loại thiết bị điện mà hầu như nhà nào cũng có. Đó chính là công tơ điện được gắn ở vị trí cầu chì hay CB tổng của hộ gia đình chúng ta thường dùng. Đây là một loại thiết bị bắt buộc phải có trong việc sử dụng điện năng từ nhà cung cấp, chính vì thế mà việc tìm hiểu thêm về chúng cũng là một ý tưởng không tồi. Và bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về loại thiết bị này như công tơ điện là gì ? Phân loại công tơ điện ? Nguyên lý hoạt động ? Cách thức xem các chỉ số ? Chọn lựa thiết bị này như thế nào và các kiến thức liên quan khác. Từ đó chúng ta sẽ có thêm thông tin về loại thiết bị này để phục vụ cho việc sử dụng hay chọn mua nhé.

Đây là bài viết chia sẻ kiến thức, bên mình không kinh doanh mặt hàng này. Vui lòng không gọi điện, nhắn tin hỏi hàng. Xin cám ơn !

Công tơ điện là gì ?

Đồng hồ điện, công tơ điện hay điện năng kế là một thiết bị chuyên dùng để đo lượng điện năng tiêu thụ của một phụ tải điện. Phụ tải điện là nơi sử dụng điện năng bao gồm hộ tiêu dùng, doanh nghiệp, hoặc đơn giản là một thiết bị chạy bằng điện. Các tiện ích điện sử dụng đồng hồ điện được lắp đặt tại cơ sở của khách hàng cho mục đích thanh toán. Đồng hồ điện thường được hiệu chuẩn trong các đơn vị thanh toán, phổ biến nhất là tính bằng kilowatt giờ (kWh), và đọc số vào mỗi kỳ thanh toán.

Khi có yêu cầu tiết kiệm năng lượng trong những giờ cao điểm, một số loại công tơ điện có thể đo lường sử dụng năng lượng tối đa trong khoảng thời gian đó. Công tơ như vậy cho phép thay đổi giá điện trong một ngày, để ghi lại mức sử dụng trong các khoảng thời gian chi phí cao và ngoài giờ cao điểm, chi phí thấp hơn. Ngoài ra, ở một số khu vực, máy đo có thể có rơle để giảm tải đáp ứng nhu cầu trong thời gian tải cao điểm.

Các bộ phận của công tơ điện là gì ?

Thông thường thì một công tơ điện sẽ có các bộ phận như sau:

• Nắp công tơ bằng nhựa PC trong suốt, chịu va đập mạnh, chịu nhiệt độ cao.

• Nắp che ổ đấu dây che kín đầu nối và cáp đấu. Sơ đồ đấu dây công tơ ở phía trong nắp che ổ đấu dây.

• Đế công tơ bằng nhựa PBT có cơ tính cao, chịu va đập mạnh, chống cháy

• Ổ đấu dây bằng nhựa Bakelit đen, chứa các đầu nối dây điện áp và dòng điện.

• Cổng bổ trợ nằm ở phía bên phải của ổ đấu dây, cho phép nối dây ra các thiết bị bên ngoài và được đánh số thứ tự từ 1–6.

• Bo mạch điện tử được thiết kế mạch điện nhỏ gọn làm việc tin cậy, đơn giản trong sửa chữa và bảo trì.

• Màn hình LCD: màn hình tinh thể lỏng để hiển thị các thông số của công tơ điện tử

• Đèn LED phát xung điện năng lượng tác dụng.

Có các loại công tơ điện nào ?

Công tơ điện sẽ được phân loại dựa trên nguồn điện phân phối điện gồm có: công tơ điện 1 pha và công tơ điện 3 pha. Ngoài ra thì chúng ta còn có công tơ điện 2 chiều.

Công tơ điện 1 pha:

Công tơ điện 1 pha là loại công tơ điện thường được sử dụng cho lưới điện 1 pha và được phân ra làm 2 loại là công tơ điện 1 pha cơ và công tơ điện 1 pha điện tử.

Cấu tạo của công tơ điện 1 pha cơ:

Công tơ điện 1 pha có cấu tạo gồm những bộ phận cơ bản sau:

• Cuộn dây điện áp: được lắp tại vị trí song song với phụ tải và cuộn dây này có số lượng vòng dây nhiều, phần tiết diện dây nhỏ hơn so với các loại công tơ khác.

• Cuộn dây dòng điện được lắp nối tiếp với phụ này. Số vòng dây của cuộn dây này ít hơn cuộn dây điện áp nhưng tiết diện dây lớn hơn.

• Bộ phận đĩa nhôm được lắp phía trên trục và tì vào trụ để quay tự do giữa hai cuộn dây điện áp, cuộn dây dòng điện và giữa khe hở của nam châm vĩnh cửu.

• Nam châm vĩnh cửu có vai trò tạo ra momen cán khi bộ phận đai nhôm quay trong từ trường của nó.

• Hộp số cơ khí có nhiệm vụ hiển thị số vòng quay của đĩa nhôm khi nó được gắn với trục của đĩa nhôm.

Công tơ điện 1 pha điện tử:

Bên cạnh công tơ 1 pha cơ thì chúng ta công tơ điện điện tử, chúng thường có các ưu điểm là:

• Cảnh báo rò điện (đèn tamper sáng), đảm bảo an toàn và tránh gây tổn thất rò điện cho khách hàng.

• Công tơ đo được điện áp nguồn (V) và dòng điện tải (A), giúp KH giám sát chất lượng điện áp nguồn cung cấp.

• Công tơ 1 pha điện tử có độ chính xác cao hơn công tơ điện 1 pha cơ bảo đảm tính công bằng giữa bên mua và bên bán.

• Chốt chỉ số đồng thời và đúng ngày, tính hóa đơn chính xác theo giá bậc thang.

• Giảm thời gian ghi chỉ số công tơ, tăng năng suất lao động.

Công tơ điện 3 pha là loại công tơ điện sử dụng cho lưới điện 3 pha, được chia làm nhiều loại: trực tiếp hoặc gián tiếp, loại 1 giá hoặc 3 giá, loại cơ, cơ điện tử hoặc điện tử… Công tơ điện 3 pha thường được lắp đặt ở các công trình lớn sử dụng nguồn điện 3 pha. Ở các hộ dân cư ít bắt gặp loại này, chính vì thế mà thông tin về loại này cũng không được nhiều cho lắm.

Công dụng của công tơ điện dạng số và dạng kim:

Mỗi loại sẽ có những đặc điểm riêng, tùy vào nhu cầu mà chúng ta cần chọn lựa sao cho phù hợp nhé.

Đồng hồ đo điện dạng kim:

Đồng hồ vạn năng kim thường có 3 công dụng chính là đo hiệu điện thế, đo điện trở và đo cường độ dòng điện.

Đồng hồ đo điện dạng số:

Bên cạnh chức năng là đo hiệu điện thế, đo điện trở, đo cường độ dòng điện, các dòng đồng hồ vạn năng điện tử hiện nay còn được trang bị thêm các tính năng như:

• Kiểm tra nối mạch

• Được trang bị thêm các bộ khuếch đại điện cho phép người dùng đo hiệu điện thế, đo cường độ dòng điện nhỏ khi điện trở lớn.

• Đo độ tự cảm của cuộn cảm và điện dung của tụ điện, có ích khi kiểm tra và lắp đặt mạch điện.

• Kiểm tra diode và transistor.

• Hỗ trợ cho đo nhiệt độ bằng cặp nhiệt.

• Đo tần số trung bình, khuếch đại âm thanh, từ đó điều chỉnh mạch điện của radio.

• Dao động kế cho tần số thấp.

• Bộ kiểm tra điện thoại, bộ kiểm tra mạch điện ô-tô.

• Lưu giữ số liệu đo đạc.

Nguyên lý làm việc của công tơ điện như thế nào ?

Khi có dòng điện chạy trên phụ tải tức là khi có điện năng được tiêu thụ thì các bộ phận của công tơ điện bắt đầu thực hiện việc của nó. Tại ngay cuộn vòng mà dòng đi điện qua sẽ tạo ra một luồng từ thông bên dưới đĩa nhôm có gắn trục rơ le liên kết với dãy số hiển thị cơ khí. Cùng lúc đó dòng điện cũng tạo ra hai luồng từ thông trên cuộn áp trong đó có một luồng từ thông tác động trực tiếp lên trên đĩa nhôm. Dưới sự tác động của 2 luồng từ thông trên nó sẽ tạo ra momen làm cho đĩa nhôm quay trong nam châm vĩnh cửu. Vì nó quay trong nam châm vĩnh của nên sẽ bị tạo ra một luồng momen cản làm cân bằng vòng quay từ đó cho ra chỉ số điện năng tiêu thụ dựa vào các vòng quay của đĩa nhôm. Khi đĩa nhôm quay sẽ làm trục số nhảy từ đó hiển thị lên mặt chỉ số điện năng tiêu thụ của phụ tải. 

Các thông số thường gặp trên công tơ điện là gì ?

Trên một công tơ điện thường sẽ có những chỉ số khác nhau, chúng ta cần biết đến chúng để nhằm phục vụ cho việc đọc và quan sát giá trị đo được. Trong phần này mình chỉ giới thiệu về các thông số, còn phần cách thức đọc thì sẽ nằm ở phần dưới nhé. Cụ thể thì chúng ta cần quan tâm các thông số như sau:

Cách lựa chọn công tơ điện như thế nào ?

Trong phần này mình sẽ hướng dẫn các bạn cách thức để có thể chọn lựa cho mình một công tơ điện sao cho phù hợp nhất. Việc lựa chọn công tơ điện ta cần phải căn cứ vào một số thông số kỹ thuật của công tơ điện. Một số thông số bắt buộc phải tuân thủ và một số thông số được phép tùy chọn. Cụ thể chúng ta cần chú ý vào các thông số như:

• Điện áp và tần số: là 2 thông số kỹ thuật bắt buộc tuân thủ.

• Cấp chính xác CL và dòng điện: là 2 thông số ảnh hưởng đến độ chính xác của đồng hồ điện.

Cấp chính xác của đồng hồ điện là do việc lựa chọn loại công tơ điện có cấp chính xác bao, ta không thể thay đổi được. Như vậy thông số quyết định đối với độ chính xác của công tơ điện chính là dòng điện. Việc lựa chọn dòng điện định mức của đồng hồ điện cần dựa vào công suất tiêu thụ của các thiết bị được sử dụng sau đó ước tính dòng điện của tất cả các tải.Nguyên tắc chọn công tơ điện là dòng điện tải dao động từ 50% dòng điện định mức đến 75% dòng điện tối đa cho phép là tốt nhất.

• Ví dụ 1: chọn công tơ điện cho hộ gia đình, cần chọn công tơ điện cho 1 động cơ điện công suất 1 kW thì dòng điện của động cơ này ~ 6 A ( lấy hệ số công suất là 0.8), ta chọn công tơ điện Emic CV140 5(20)A. Công tơ này sẽ hoạt động tốt với dòng điện từ 2.5A đến 15A.

• Ví dụ 2: việc chọn công tơ điện cho 1 hộ gia đình thường khó khăn hơn. Lý do đơn giản là trong phòng có nhiều thiết bị, công suất khác nhau nhiều, hơn nữa, sự hoạt động đồng thời của thiết bị cũng dao động (hệ số đồng thời). Cách dễ dàng nhất để chọn công tơ điện cho phòng, là ta cộng dòng điện của tất cả thiết bị và chọn công tơ điện có dòng tối đa lớn hơn hoặc bằng dòng điện tổng đó. Ví dụ tổng công suất là 10 kW thì dòng điện ~ 60 A, ta chọn công tơ điện Emic CV140 20(80)A.

Cách thức lắp đặt công tơ điện như thế nào ?

Thông thường thì khi chúng ta đăng kí sử dụng mạng điện từ nhà cung cấp họ sẽ tự lắp đặt cho mình. Tuy nhiên nếu chúng ta có nhu cầu tự lắp đặt thì cần hiểu biết về phương pháp lắp. Cụ thể thì các bạn tham khảo sơ đồ đấu dây như sau:

Cách thức lắp: 

• Vị trí số 1: ta lắp dây pha nóng vào

• Vị trí số 2: ta lắp dây pha nóng ra

• Vị trí số 3: ta lắp dây trung hòa vào

• Vị trí số 4: ta lắp dây trung hòa ra

Khi đấu dây đồng hồ điện 1 pha bạn chú ý dây số 3 và dây số 4 được đấu cùng nhau. Lưu ý, để xác định dây pha nóng, bạn chỉ cần dùng bút thử điện, dây làm bút thử điện phát sáng là dây pha nóng. Khi lắp đặt đồng hồ điện hay bất cứ thiết bị điện nào khác, bạn cần nắm vững được nguyên lý hoạt động và cách lắp. Bởi nếu bạn chỉ cần đấu sai dây là có thể gây ra hiện tượng chập cháy, rất nguy hiểm. Khi xảy ra hỏng hóc, tốt nhất bạn nên liên hệ với kỹ thuật điện để họ lắp đặt và sửa chữa kịp thời, tránh các trường hợp đáng tiếc xảy ra nhé.

Cách thức đọc chỉ số của công tơ điện:

Cách đọc chỉ số công tơ 1 pha cơ như sau: công tơ 1 pha thường hiển thị dạng 6 chữ số.Trong đó có 5 chữ số màu đen và 1 chữ số cuối cùng màu đỏ (chữ số cuối cùng bên phải). Chữ số màu đỏ có giá trị 1/10 (kWh) hay hiểu đơn giản là giá trị đầu tiên sau dấu (,). Còn các chữ số màu đen ghép lại có giá trị từ 00000 -> 99999 kWh.

Ví dụ: Giả sử chỉ số trên công tơ điện là (123456) thì giá trị cần đọc là 12345,6 kWh.Thông thường ta chỉ đọc là 12345 kWh, bỏ qua phần thập phân nhất là lúc các nhân viên bên điện lực đến ghi điện hàng tháng.

Trên đây là một số thông tin và kiến thức cơ bản về công tơ điện là gì ?. Hy vọng nó sẽ cần thiết cho những bạn đang cần tìm hiểu. Vì là kiến thức cá nhân và thu thập được trên các trang mạng nên không thể tránh khỏi sai sót, rất mong được sự đóng góp của các bạn để bài viết được hoàn hảo hơn.

Website: congnghedoluong.com và thietbicambien.vn

Đây là bài viết chia sẻ kiến thức, bên mình không kinh doanh mặt hàng này. Vui lòng không gọi điện, nhắn tin hỏi hàng. Xin cám ơn !

[Total: 5   Average: 4/5]