Công nghệ 11 Bài 29: Hệ thống đánh lửa
Tóm tắt lý thuyết
1. Nhiệm vụ và phân loại
1.1. Nhiệm vụ
– Tạo ra tia lửa điện cao áp ở 2 cực của bugi để đốt cháy hoà khí trong xilanh động cơ xăng đúng thời điểm.
– Để quá trình cháy trong động cơ diễn ra đúng lúc, ở kì nén khi pittông gần đến điểm chết trên (đánh lửa sớm ) để đốt cháy hết nhiên liệu, độngcơ đạt công suất cao nhất.
1.2. Phân loại
– Dựa vào cấu tạo bộ chia điện, người ta phân loại hệ thống đánh lửa như sau :
Sơ đồ phân loại hệ thống đánh lửa
– Hệ thống đánh lửa thường (có tiếp điểm):
– Hệ thống đánh lửa điện tử (không tiếp điểm):
2. Hệ thống đánh lửa điện tử không tiếp điểm
2.1. Cấu tạo
– 1. Ma-nhê-tô (Máy phát điện):
– 2. Biến áp đánh lửa: Tăng điện áp thấp của máy phát thành điện áp cao phóng tia lửa điện trên bugi 3.
– 3. Bugi
– 4. Khóa điện
– WN – Cuộn nguồn : Là cuộn dây stato của ma-nhê-tô.
– WĐK – Cuộn điều khiển: Đặt ở vị trí sao cho khi CT đầy điện thì cuộn WĐK cũng có điện áp dương cực đại.
– Đ1 , Đ2 – Điôt thường: Để nắn dòng điện xoay chiều
– ĐĐK – Điôt điều khiển: Mở khi phân cực thuận và có điện áp (+) đặt vào cực điều khiển
– CT – Tụ điện: nạp và phóng điện
– W1 -Cuộn sơ cấp: Tiết diện dây to ít vòng tuơng ứng với dòng điện và dây điện áp của ma-nhê-to (điện áp thấp)
– W2 – Cuộn thứ cấp: Nhỏ nhiều vòng tương ứng với dòng điện và điện áp thứ cấp (điện áp cao)
2.2. Nguyên lý làm việc
Khi khoá K mở, Rôto quay:
– Hiện tượng
+ Nhờ Đ1 trong nửa chu kì dương của sức điện động của cuộn WN được tích vào tụ CT, lúc đó điôde ĐĐK khoá.
+ Khi tụ CT đầy điện thì cũng có nửa chu kì dương của sức điện động trên cuộn WĐK qua điốt Đ2 đặt vào cực điều khiển (ĐĐK) → ĐĐK mở → xuất hiện tia lửa điện ở bugi.
– Dòng điện đi theo trình tự: Cực +(CT) → ĐĐK → Mat → W1 → Cực (-) CT.
– Do có dòng điện thứ cấp phóng qua cuộn W1 trong thời gian cực ngắn (tạo ra xung điện) làm từ thông trong lõi thép của bộ tăng điện biến thiện → W2 xuất hiện sức điện động rất lớn → tạo ra tia lửa điện bugi.
Khi khoá K đóng:
– Dòng điện từ WN về Mát, bugi không có tia lửa điện, động cơ ngừng hoạt động
2.3. Một số hư hỏng thường gặp
– Bugi không đánh lửa:
+ Bugi hỏng (hư hỏng , ẩm ướt , cực mòn nhiều , khe hở quá lớn hoặc nhiều muội bám )
+ Tiếp điện của mối nối không tốt (dây cao áp – bugi , cuộn lửa – cụm CDI , công tắc máy – cuộn CDI , cuộn thứ cấp – bugi ) .
– Máy nổ được nhưng chạy yếu:
+ Thời điểm đánh lửa sai .
+ Có sai hỏng trong bugi , biến áp đánh lửa , cụm CDI.
+ Điện áp cuộn lửa , cuộn điều khiển quá yếu.
+ Nam châm yếu hoặc công tắc máy hư hỏng .