Chi tiết bài viết

Giãn não thất ở thai nhi ( não úng thủy )

Khi có sự tắc nghẽn, dịch não tủy sẽ bị ứ đọng dần dần tạo nên giãn não thất và não úng thủy với phần mô não ngày càng ít đi do não thất bị giãn rộng.

1. Khái niệm

             Bình thường dịch não tủy được tạo thành trong não thất được lưu thông giữa các não thất và được hấp thụ. Do nhiều nguyên nhân khác nhau quá trình này có thể bị cản trở làm dẫn đến việc tính tụ dịch não tủy trong hộp sọ gây ra tật não úng thủy. Khi thai phụ đi siêu âm vào giai đoạn thứ 2 của thai kỳ, nếu phát hiện não thất của thai nhi bị giãn có đường kính trên 10mm thì gọi là giãn não thất và phát triển thành não úng thủy nếu trên 15mm

2. Nguyên nhân

            Bất thường nhiễm sắc thể là 10%, xuất huyết hay nhiễm trùng sơ sinh. Do đó khi phát hiện giãn não thất hay não úng thủy phải loại trừ khả năng bất thường nhiễm sắc thể, từ đó mới theo dõi để đánh giá sự tiến triển của giãn não thất.

3. Nguy cơ

            Trẻ sinh ra sẽ bị liệt chi và rối loạn chức năng vùng lều. Não úng thủy có thể kết hợp với nhiều dị tật khác. Hội chứng Chiari bao gồm giãn não thất (30%), thoát vị màng não và bất thường hố sau.  Hội chứng Dandy – Walker là một tình trạng nặng khác, có 2-10% kèm theo não úng thủy, bệnh có tính di truyền trên nhiễm sắc thể X (bệnh biểu hiện trên bé trai).

4. Điều trị

            Chẩn đoán trong thai kỳ dựa vào AFP (một trong 3 chất được thử trong triple test) và siêu âm. Chọc dò ối để phát hiện các bất thường về nhiễm sắc thể.

Tùy thuộc rất nhiều mức độ giãn não thất – não úng thủy. Các trường hợp giãn to não thất kết hợp với các dị tật khác, có bằng chứng rối loạn nhiễm sắc thể là một trong điều hướng tới chấm dứt thai kỳ.

5. Những điều thai phụ cần làm

            Siêu âm và theo dõi kích thước của não thất, nếu não thất có kích thước dưới 10 mm thì chưa gọi là chứng bệnh chỉ cần theo dõi thai kỳ bình thường, không cần phải lo lắng hay can thiệp gì, nếu kết quả từ 10 đến 15mm thì sẽ được chẩn đoán là bị triệu chứng giãn não thất ở mức độ nhẹ, nếu trên 15 mm thì được chẩn đoán là giãn não thất ở mức nặng hay gọi não úng thuỷ.

            Vì thế cần tiến hành kiểm tra siêu âm kỹ lưỡng đối với tim và não của thai nhi khi xảy ra triệu chứng giãn não thất. Tuỳ theo từng trường hợp mà có thể kiểm tra xét nghiệm nhiễm sắc thể, và cũng có thể tiến hành xét nghiệm virus gây bệnh não úng thuỷ. Sau khi xét nghiệm thấy không có biểu hiện lạ thì sẽ tiến hành quan  sát tiến trình của triệu chứng giãn não thất song song với việc chăm sóc, quản lý trong thời kỳ trước khi sinh con, sau đó thực hiện việc sinh đẻ khi bước vào tháng mang thai cuối cùng.

Đối với trường hợp não úng thuỷ cần kịp thời nhập viện để được theo dõi, tư vấn và điều trị.

6. Câu hỏi liên quan

Hỏi :

           Em đi siêu âm thai tuần thứ 22, bác sĩ chẩn đoán bị giãn não thất (kích thước đo được là 8mm) và vách trong suốt. Xin hỏi với kích thước 8mm thì em bé có nguy cơ gì, kích thước này có giảm đi khi thai lớn dần không? Còn vách trong suốt là thế nào?

Đáp :

           Trường hợp của vợ anh, não thất là 8mm, chưa đủ tiêu chuẩn chẩn đoán là giãn não thất (còn vách trong suốt là một cấu trúc bình thường của não), theo tôi, nếu anh chị không an tâm nên gặp trực tiếp bác sĩ để được tư vấn rõ ràng.

(ThS.BS NGUYỄN HỒNG HOA)

7. Địa chỉ khám chữa bệnh: Chi tiết

–        BV Phụ sản TW :

Địa chỉ: 43 Tràng Thi, Phường Hàng Bông Quận Hoàn Kiếm Hà Nội.

Số điện thoại: Tổng đài tư vấn: 1900575747/(04).38259525

–        BV Phụ sản Hà Nội :

Địa chỉ: Số 929 Đê La Thành Phường Ngọc Khánh Quận Ba Đình Hà Nội

            ĐT liên hệ : (04).38343432/(04).37751004

–        BV Phụ sản Từ Dũ :

Địa chỉ: 284 Cống Quỳnh Phường Phạm Ngũ Lão Quận 1 TP. Hồ Chí Minh

Số điện thoại: (08).38392722/(08).54042960/39254856/(08).38395117(nhánh 298)