Cháy rừng Amazon tồi tệ đến mức nào?

23 tháng 8 2019

Hàng ngàn đám cháy đang tàn phá rừng nhiệt đới Amazon ở Brazil – các vụ cháy dữ dội nhất trong gần một thập kỷ.

Các bang miền bắc Roraima, Acre, Rondônia và Amazonas cũng như Mato Grosso do Sul đã bị ảnh hưởng nặng nề.

Tuy nhiên, nhiều hình ảnh các đám cháy – bao gồm một số được chia sẻ dưới hashtag #PrayforAmazonas – bị phát hiện là được chụp từ hàng thập kỷ trước hoặc thậm chí không phải ở Brazil.

Vậy, những gì thực sự đang xảy ra và các đám cháy tồi tệ tới mức nào?

Đã có rất nhiều vụ cháy trong năm nay

Rừng nhiệt đới Amazon của Brazil đã chứng kiến số vụ cháy kỷ lục trong năm 2019, dữ liệu của cơ quan vũ trụ Brazil cho biết.

Viện nghiên cứu không gian quốc gia (Inpe) cho biết dữ liệu vệ tinh của họ cho thấy mức tăng 85% so với cùng kỳ năm 2018.

Các số liệu chính thức cho thấy hơn 75.000 vụ cháy rừng đã được ghi nhận ở Brazil trong tám tháng đầu năm – con số cao nhất kể từ năm 2013. So với 39.759 vụ trong cả năm 2018.

Cháy rừng thường xảy ra ở Amazon trong mùa khô, kéo dài từ tháng Bảy đến tháng Mười. Chúng có thể bùng phát do các hiện tượng tự nhiên như sét đánh, hay bởi nông dân và tiều phu dọn đất để trồng trọt hoặc chăn thả.

Các nhà hoạt động nói rằng những lời hoa mỹ chống lại môi trường của Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đã khuyến khích các hoạt động phát quang cây như vậy.

Đáp lại, ông Bolsonaro, một người hoài nghi về biến đổi khí hậu, đã cáo buộc các tổ chức phi chính phủ nói về các vụ cháy rừng để làm hỏng hình ảnh của chính phủ.

Sau đó, ông nói rằng chính phủ thiếu các nguồn lực để dập lửa.

Phía bắc Brazil đã bị ảnh hưởng nặng

Hầu hết các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất là ở phía bắc.

Roraima, Acre, Rondônia và Amazonas đều chứng kiến số vụ hỏa hoạn gia tăng đáng kể khi so sánh với mức trung bình trong bốn năm qua (2015-2018).18).

Roraima đã tăng 141%, Acre 138%, Rondônia 115% và Amazonas 81%. Mato Grosso do Sul, xa hơn về phía nam, đã tăng 114%.

Amazonas, tiểu bang lớn nhất ở Brazil, đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp.

Các đám cháy đang phát ra một lượng lớn khói và khí carbon

Khói từ đám cháy đã lan khắp khu vực Amazon và xa hơn nữa.

Theo Dịch vụ giám sát khí quyển Copernicus của Liên minh châu Âu (Cams), khói đã bay đến tận bờ biển Đại Tây Dương. Nó thậm chí đã che phủ một phần São Paulo – cách đó hơn 3.200km.

Nguồn hình ảnh, Planet Labs Inc

Chụp lại hình ảnh,

Cháy rừng ở Pará, Brazil

Các vụ hỏa hoạn đã giải phóng một lượng lớn carbon dioxide, tương đương với 228 megaton trong năm nay, theo Cams, mức cao nhất kể từ năm 2010.

Chúng cũng đang thải ra carbon monoxide – một loại khí được giải phóng khi gỗ bị đốt cháy và không được tiếp cận nhiều với oxy.

Các bản đồ từ Cams cho thấy carbon monoxide – rất độc hại – được di chuyển xa hơn ra ngoài bờ biển Nam Mỹ.

Lưu vực sông Amazon – nơi sinh sống của khoảng ba triệu loài thực vật và động vật, và một triệu người bản địa – rất quan trọng trong việc điều chỉnh sự nóng lên toàn cầu, với những khu rừng hấp thụ hàng triệu tấn khí thải carbon mỗi năm.

Nhưng khi cây bị chặt hoặc đốt, lượng carbon mà khu rừng lẽ ra sẽ hấp thụ được thải vào khí quyển.

Các quốc gia khác cũng bị ảnh hưởng bởi hỏa hoạn

Một số quốc gia khác trong lưu vực sông Amazon – một khu vực trải rộng 7.4triệu km vuông – cũng chứng kiến một số lượng lớn các vụ cháy trong năm nay.

Venezuela đứng thứ hai, với hơn 26.000 vụ hỏa hoạn, kế đó là Bolivia, với hơn 17.000.

Chính phủ Bolivian đã thuê một máy bay chữa cháy để giúp dập tắt các đám cháy ở phía đông đất nước. Cho đến nay , các đám cháy đã lan rộng trên khoảng 6 km vuông rừng và đồng cỏ.

Các nhân viên ứng phó tình trạng khẩn cấp cũng đã được điều đến khu vực và các khu bảo tồn đang được thiết lập giúp cho động vật tránh khỏi ngọn lửa.

Bài viết của Mike Hills, Lucy Rodgers và Nassos Stylianou